België en zijn buurlanden vormen samen de 'potato belt'

Potato Europe, de aardappelvakbeurs die op 4 en 5 september doorgaat in Doornik, is een internationaal gebeuren. De exposanten komen uit 17 verschillende landen. Net als de aardappelen voor de Belgische frietindustrie komen de bezoekers in de eerste plaats uit eigen land, maar is de inbreng uit de buurlanden niet te versmaden. Logisch, als je naar hun aardappelareaal kijkt, wat beursorganisator Fedagrim in detail deed. Het Nederlandse aardappelareaal is met circa 165.000 hectare anderhalve keer groter dan het Belgische areaal. In Duitsland telen akkerbouwers op 250.200 hectare aardappelen. De 200.000 hectare Franse aardappelen groeien vlakbij de grens met ons land, in de regio’s Nord-Pas-de-Calais (38%) en Picardië (25%).

Naar aanleiding van Potato Europe verspreidt de organisator van de vakbeurs, toeleveranciersfederatie Fedagrim, boeiende informatie die verband houdt met aardappelen. Over het areaal valt bijvoorbeeld veel meer te vertellen dan dat er 1,7 miljoen hectare aardappelen groeien in Europa, waarvan ruim 93.300 hectare in eigen land (2018).

Over het algemeen daalt het areaal aardappel in de EU. De laatste tien jaar waren België, Nederland en Frankrijk de uitzondering op die regel. In de zogenaamde ‘potato belt’, dat zijn België en zijn vier grootste buren, groeide het gezamenlijk areaal met bijna 7 procent tussen 2009 en 2018. De voorlopige areaalcijfers voor 2019 geven aan dat het totale areaal in deze vijf landen verder stijgt met 2,4 procent ten opzichte van 2018.

De vier Nederlandse provincies met het grootste aardappelareaal zijn Drenthe, Groningen, Noord-Brabant en Zeeland. Samen zijn zij goed voor meer dan de helft van het totale areaal. Ingezoomd op de gemeenten groeien er nergens zoveel aardappelen als in de Noordoostpolder (9.831 ha). Daar wordt vooral pootgoed vermeerderd: 7.313 hectare. Ter vergelijking: de grootste aardappelgemeente in België is Doornik met 1.873 hectare. De Henegouwse gemeente is dit jaar de uitvalsbasis voor Potato Europe.

In Duitsland wordt er op 250.200 hectare aardappelen geteeld. Dat is 2,7 keer meer dan in België, maar Duitsland is ook meer dan 11 keer zo groot als België. Het bondsgebied Nedersaksen is goed voor 45 procent van de het areaal. Nummer twee Beieren volgt op respectabele afstand met 16 procent van het areaal. De import van consumptieaardappelen uit Duitsland naar België is tussen 2009 en 2018 gestegen van 186.453 ton naar 519.540 ton. De totale productie in Duitsland bedraagt 8.747.600 ton (2018).

In Frankrijk zijn Nord-Pas-de-Calais (38%) en Picardië (25%) de regio’s met het grootste aardappelareaal. Het zijn niet toevallig de regio’s die nabij het zwaartepunt van de Belgische productie en verwerking van aardappelen liggen. Vanuit het Verenigd Koninkrijk is de export gestegen van 5.063 ton in 2009 naar 28.695 ton in 2019. “In absolute cijfers en in vergelijking met de andere buurlanden is dat dus te verwaarlozen”, nuanceert Fedagrim.

Voor het land met het grootste aardappelareaal van Europa moet je buiten het klassieke teeltgebied kijken. Polen is in hectaren de grootste aardappelteler, maar haalt niet de hoogste productie. Dat komt volgens Fedagrim door de lagere opbrengsten en de vele kleine producenten die er actief zijn. Hetzelfde kan gezegd worden over Roemenië. Van de bijna anderhalf miljoen aardappeltelers in Europa is 40 procent actief in Roemenië en 25 procent in Polen.

Kanttekening: negen op de tien Europese aardappeltelers rooit minder dan 1 hectare. Samen zijn zij maar goed voor een kleine 15 procent van het totale aardappelareaal. In Roemenië is 20 are aardappelen het landelijke gemiddelde… “Tezelfdertijd zie je daar, en in Polen, een groep van zeer grote en professionele akkerbouwbedrijven zich verder ontwikkelen”, weet Fedagrim. De Deense aardappelteler is met gemiddeld 26,1 hectare de grootste binnen de EU. Zijn Nederlandse en Britse collega’s delen de tweede plaats met 16,5 hectare.