Bescherming Kiekendief wordt polderboer niet opgelegd

Nog voor Chris De Stoop met zijn boek ‘Dit is mijn Hof’ een ander licht wierp op de natuurontwikkeling rond de Antwerpse haven heeft Vlaams parlementslid Jos De Meyer minister Schauvliege al schriftelijk geïnterpelleerd over de samenwerking tussen haven en ‘groenen’. Het stootte hem tegen de borst dat een beschermingsplan voor de Bruine Kiekendief met een schuin oog kijkt naar het agrarisch gebied dat nog rest op Linkerscheldeoever. Het plan zou mikken op 45 hectare aan vogelvriendelijke perceelranden. De minister probeert De Meyer gerust te stellen met de boodschap dat landbouwers niet opgezadeld worden met nieuwe verplichtingen. Het staat de plaatselijke polderboeren volledig vrij om al dan niet, en in ruil voor een vergoeding, maatregelen te nemen voor de bedreigde akkervogel.

Vlaams volksvertegenwoordiger Jos De Meyer (CD&V) kreeg lucht van een beschermingsplan voor de Bruine Kiekendief dat het Havenbedrijf opstelde samen met Natuurpunt en de Vlaamse natuuradministratie zonder dat daarover consensus was bij het middenveld. Met name de landbouworganisaties maken er zich ernstig zorgen over. “Naast maatregelen binnen het GRUP Zeehavengebied Antwerpen vermeldt dit soortenbeschermingsplan ook foerageergebied in agrarisch gebied, buiten de grenzen van het GRUP”, leidt De Meyer zijn schriftelijke vraag in. Het plan dat hij onder ogen kreeg, mikt op 45 hectare aan 10 tot 12 meter brede perceelranden waar de Bruine Kiekendief op zoek kan naar voedsel.

Voor hij van de minister tekst en uitleg kreeg, vond het parlementslid dit een slag in het gezicht van de landbouwers uit de Wase polder die reeds duizenden hectaren landbouwgrond aan haven- en natuurontwikkeling hebben opgeofferd. Daarom wou hij weten of de soort niet beschermd kan worden op de restgronden binnen het havengebied en binnen de robuuste natuurkernen die gerealiseerd zullen worden. Vlaams minister van Natuur én Landbouw Joke Schauvliege verduidelijkt dat het beschermingsprogramma voor de Bruine Kiekendief wil vermijden dat de resterende elf broedparen op Linkerscheldeoever verdwijnen vooraleer de ‘natuurkernstructuur’ gerealiseerd is die moet garanderen dat de instandhoudingsdoelstellingen voor de roofvogel gehaald worden.

“Hiertoe worden de beschikbare terreinen binnen de haven maximaal ingezet”, verzekert de minister. “Op Linkerscheldeoever wordt in het havengebied ongeveer 197 hectare permanent en ongeveer 362 hectare tijdelijk foerageergebied gevrijwaard en ontwikkeld tijdens de looptijd van het soortenbeschermingsprogramma. Andere restgronden binnen de haven kunnen om verschillende redenen niet ingezet worden. Het leefgebied van één broedpaar bestaat uit vijf tot tien hectare moerasvegetatie als nestplaats en 100 à 200 hectare foerageergebied. “Na de realisatie van de robuuste natuurkernen op Linkerscheldeoever zal er 1.363 hectare permanent foerageergebied in natuurgebied gerealiseerd zijn. Deze oppervlakte is te beperkt om de instandhoudingsdoelstellingen voor deze soort (28 tot 32 broedparen) te behalen”, aldus Schauvliege.

Toch betekent dat volgens de minister niet dat landbouwers extra verplichtingen moeten vrezen door de uitvoering van dit soortenbeschermingsprogramma. Het is de bedoeling dat de nieuwe natuurgebieden op Linkerscheldeoever door optimale inrichting en beheer maximaal gaan renderen in functie van de vooropgestelde Europese natuurdoelen. Schauvliege: “De komende jaren zal eveneens werk gemaakt worden van het optimaliseren van de reeds aangelegde natuurkernen, onder meer de natuurcompensaties voor het Deurgangdok. In het Groot Rietveld, Haasop, Drijdijk, Zoetwaterkreek, Rietveld Kallo, Putten West, Brakke kreek en Doelpolder, samen 480 hectare groot groot, zijn er belangrijke bijkomende inrichtingswerken voorzien, gericht op een beter beheer van het gebied ter realisatie van de natuurdoelstellingen overeenkomstig het maatschappelijk meest haalbare alternatief.

Naar het omliggende landschap wordt enkel gekeken voor “bijkomende maatregelen in goede samenwerking met de landbouwers ter optimalisering van het foerageergebied van de Bruine Kiekendief”. Het agrarisch gebied binnen het Vogelrichtlijngebied valt weliswaar ook onder de monitoring van het aantal broedparen. Minister Schauvliege benadrukt twee zaken, enerzijds het vrijwillig karakter van de maatregelen in agrarisch gebied en anderzijds de economische meerwaarde voor de landbouwers die aan de bescherming van de Bruine Kiekendief willen meewerken. “De beheerovereenkomsten van de Vlaamse Landmaatschappij bieden bijkomend een aantal mogelijkheden om landbouwers aan te moedigen tot het realiseren van natuurmaatregelen.”

Hoewel de minister gewag maakt van “eerste reacties op deze aanpak die positief zijn”, werden er tot op heden nog geen vrijwillige overeenkomsten afgesloten door de landbouwers uit de regio. Ook volksvertegenwoordiger Jos De Meyer blijft enige argwaan koesteren omdat de minister zelf aangeeft dat het foerageergebied voor de Bruine Kiekendief door de aanleg van nieuwe natuur 1.363 hectare groot wordt maar dit nog altijd te weinig is om de vooropgestelde doelstelling van 28 tot 32 broedparen op Linkerscheldeoever te behalen.