"Biggencastratie pijnlijke en traumatische ingreep"

Ondanks overvloedig wetenschappelijk bewijs over de pijn die mannelijke biggen ervaren tijdens het castreren, worden jaarlijks nog miljoenen biggen gecastreerd. Dat zegt GAIA in de marge van een nieuwe campagne die pleit voor een wettelijk verbod op biggencastratie. In Vlaanderen is een verbod vanaf 2018 opgenomen in het regeerakkoord, maar GAIA vreest "dat de sector alles in het werk zal stellen om ervoor te zorgen dat dit verbod er niet komt". Varkenshouder Bart Vergote reageert namens het Algemeen Boerensyndicaat: "Castreren doen we met tegenzin want het is onaangenaam werk en heeft voor het dier verschillende nadelen. De keuze om te stoppen, ligt jammer genoeg niet in onze handen."

Via ludieke radiospots wil GAIA boeren duidelijk maken dat wanneer mannelijke biggen gillen en schreeuwen tijdens de castratie, dat betekent dat ze pijn lijden. "Enkel een wettelijk verbod kan een einde maken aan dit flagrante gebrek aan empathie en het gemak waarmee vele varkensboeren de wetenschappelijke feiten naast zich neerleggen", aldus GAIA-voorzitter Ann De Greef. "Ze moeten bij wet verplicht worden om gebruik te maken van beschikbare alternatieven die diervriendelijk en doeltreffend zijn."

In 2013 liet de toenmalige federale minister Laurette Onkelinx, destijds bevoegd voor dierenwelzijn, aan GAIA weten dat chirurgische varkenscastratie via een Koninklijk Besluit aan banden zou gelegd worden, zo klinkt het. Dat is er nooit gekomen omdat er geen akkoord met de gewesten kon gevonden worden. Ondertussen is dierenwelzijn een regionale bevoegdheid en is een verbod in Vlaanderen vanaf 2018 opgenomen in het regeerakkoord.

"GAIA vreest echter dat de sector alles in het werk zal stellen om ervoor te zorgen dat dit verbod er niet komt en daarom willen we dit belangrijke dierenwelzijnsthema opnieuw onder de aandacht brengen van het grote publiek", zo klinkt het. Die vrees wordt gevoed door varkensboeren die bij hoog en bij laag zweren dat castratie de biggen geen pijn doet. Volgens Bart Vergote, woordvoerder van de varkenshouders van het Algemeen Boerensyndicaat, richt GAIA zijn pijlen op de verkeerde. "Geen enkele varkenshouder houdt ervan om biggen te castreren, het is een onaangenaam werk dat in de eerste week na geboorte dient te gebeuren."

Op de vraag waarom varkenshouders er zelf tegen opzien, geeft Vergote een rist redenen: "De gemaakte wonden zijn een ingang voor streptococcen en allerhande bacteriën, zeker in tijden waarin het gebruik van antibiotica zwaar onder vuur ligt. Bovendien is het pijnlijk voor de gecastreerde biggen en kan het hun groei en gedrag verstoren. Door het castreren treedt soms zelfs sterfte op."

Een big ziet er dus van af en een boer ziet er tegenop. Waarom wordt er dan überhaupt nog gecastreerd? "Jammer genoeg ligt de keuze niet in onze handen. Als leverancier dienen wij de keuze van de afnemer te respecteren. Vlaanderen produceert overwegend voor export. Veel klanten in het buitenland weigeren deelstukken of karkassen van niet gecastreerde varkens." Vergote voegt er meteen aan toe dat stoppen met castreren commercieel wel mogelijk is als het vlees bestemd is voor de binnenlandse markt. "De alternatieven zijn hier aanvaard door de consument. Colruyt was de eerste om in zijn lastenboek in te schrijven dat het enkel vlees verkoopt van gevaccineerde varkens. De afgelopen jaren gingen alle retailers overstag. Zelfs de slager om de hoek die veel belang hecht aan smaak en kleur liet zijn argwaan varen."

 Bij GAIA hopen ze door politieke druk uit te oefenen dit dossier in een stroomversnelling te brengen. "Dierenvrienden kunnen via de GAIA-website een duidelijke boodschap sturen naar de Vlaamse en Waalse ministers van Dierenwelzijn. Waarop wachten de bevoegde ministers nog, aangezien er diervriendelijke alternatieven bestaan, die meerdere varkenshouders trouwens al toepassen?"

"De markt is klaar voor diervriendelijke toepassingen: zo kan de boer de varkens vaccineren tegen berengeur of de mannelijke varkens intact laten", claimt de dierenrechtenorganisatie. Niets lijkt zo makkelijk als de beren beer laten zijn, maar de sector vreest voor een financiële afstraffing. Bart Vergote legt uit dat vier procent van de intacte beren in zijn vlees berengeur laat waarnemen, wat een afknapper is voor de consument die net dat stukje vlees koopt. Het risico op varkensvlees met berengeur is in eigen land groter dan in landen zoals Spanje en het Verenigd Koninkrijk omdat het slachtgewicht daar minstens tien kilo lager ligt. De Spaanse en Britse boeren verkopen al van oudsher lichtere varkens.

"Als sector willen wij een waardig alternatief zodat onze varkens ook na 2018 geëxporteerd kunnen worden naar onze klanten en dat wij als varkenshouder hier niet de rekening voor moeten betalen", vat Vergote samen. Als we GAIA mogen geloven, dan maken varkenshouders zich onnodig zorgen. "Naar de (grote) afzet van varkenskarkassen in Duitsland wordt vaak verwezen om door te gaan met castreren maar", zo zegt GAIA, "terwijl tal van Duitse supermarktketens en grote slachthuizen zoals Tönnies, Vion of Westfleisch intacte dieren aanvaarden. Ook ligt er vers vlees van tegen berengeur gevaccineerde varkens in Duitsland in de rekken van supermarkten."