Bijna 70% minder landbouwbedrijven sinds 1980

Met ‘Kerncijfers landbouw’ biedt het Belgische statistiekbureau Statbel een overzicht van de recentste evoluties in de landbouw. Kenmerkend voor de Belgische landbouwsector is de structurele afname van het aantal landbouwbedrijven en de daarmee gepaard gaande concentratie van gronden en productiemiddelen. “Tussen 1980 en 2019 verdween 68 procent van de landbouwbedrijven in ons land”, klinkt het. “De afname gebeurde in Vlaanderen en Wallonië nagenoeg in hetzelfde tempo, met gemiddeld 2 procent per jaar.” Daartegenover staat wel dat tijdens diezelfde periode de gemiddelde bedrijfsoppervlakte verdrievoudigd is.

Het aantal land- of tuinbouwbedrijven gaat jaar na jaar achteruit. Al daalt de totale oppervlakte van alle bedrijven samen veel minder snel. “De land- en tuinbouwbedrijven worden met andere woorden gemiddeld alsmaar groter”, aldus Statbel in haar nieuwe publicatie ‘Kerncijfers landbouw’. Sinds 1980 is de gemiddelde oppervlakte van de landbouwbedrijven drie keer hoger geworden. Dit verschijnsel is meer uitgesproken in Vlaanderen, waar de gemiddelde grootte van de landbouwbedrijven gestegen is van 8,4 ha in 1980 naar 26,7 ha in 2019. In Wallonië nam in diezelfde periode de gemiddelde bedrijfsgrootte toe van 20,7 ha naar 57,6 ha. “Verder gaat ook het aantal dieren per bedrijf in stijgende lijn en weerspiegelt dit de steeds sterkere concentratie van de productiemiddelen.”

De werkgelegenheid in de landbouwsector is tussen 1980 en 2016 met 62 procent afgenomen. Volgens Statbel is die daling het gevolg van de afname van het aantal landbouwbedrijven, maar ook van de opgedreven mechanisering. Bij de arbeidskrachten is in de Belgische landbouwbedrijven sinds drie decennia een dubbele evolutie merkbaar: enerzijds is er een zeer lichte stijging van het aantal arbeidskrachten per bedrijf (van 1,63 in 1980 tot 1,92 in 2016), anderzijds is er vooral een steeds groter aandeel niet-familiale arbeidskrachten (van 3,9 % in 1980 tot meer dan 27,9 % in 2016).

De aardappelteelt wint volgens Statbel aan terrein. In 20 jaar tijd werd de oppervlakte cultuurgrond gewijd aan die teelt met 1,5 vermenigvuldigd. Bij de dierlijke producten is de runder- en pluimveeproductie sinds 2010 betrekkelijk stabiel gebleven. De varkensslachtingen daalden (in aantal geslachte dieren) in het afgelopen jaar wel met 4,6 procent tot het laagste cijfer sinds administratieve gegevens van de slachthuizen worden gebruikt (2010).

In 2019 nam de omzet van de landbouwsector toe met 6,1 procent. Na twee lastige jaren voor de varkenssector blijkt volgens Statbel nu een verbetering van de toestand te zijn ingetreden: de karkasprijs is teruggekeerd tot een niveau vergelijkbaar met 2017, terwijl de veevoederprijzen stabiel bleven. Bij de runderen zijn de ratio's na een lichte daling in 2018 weinig geëvolueerd. Voor melk zijn er in de gemiddelde producentenprijs opvallend grote schommelingen.

Meer informatie: Kerncijfers landbouw 2020