BioForum verwachtte meer van de nieuwe bioverordening

Veel van de regels die in de biolandbouw gelden, zijn 20 jaar oud en volgens de Europese Commissie aan een bijsturing toe. Die zit er aan te komen in 2021, nu de nieuwe bioverordening bijna alle stappen op EU-niveau doorlopen heeft. Bij de Europese Commissie en in de landbouwcommissie van het Europees Parlement overheerst een gevoel van opluchting en euforie omdat de onderhandelingen na drie jaar eindelijk afgerond kunnen worden. De biosector reageert lauwer. Zo verbaast ketenorganisatie BioForum zich over de gebreken die de tekst nog vertoont na jarenlang gesleutel, en betreurt ze dat van een uniforme aanpak van pesticidenresiduen geen sprake is.

In Europa zijn meer dan 270.000 bioboeren actief. Jaarlijks neemt de grondoppervlakte die ingeschakeld wordt voor biolandbouw toe met ongeveer 400.000 hectare. De marktwaarde van biologische voeding wordt in Europa op 27 miljard euro geschat, een groei met 125 procent in vergelijking met tien jaar geleden. Het regelgevend kader voor biolandbouw hinkte achterop, en was toe aan een update gezien de snelle ontwikkeling van de biosector en -markt. Veel van de huidige regels zijn meer dan 20 jaar oud.

Door de hervorming die politiek bijna beklonken is – alleen het voltallige parlement moet nog zijn fiat geven – zullen dezelfde regels in heel de EU van toepassing zijn voor de biosector. Ongeacht of een product met het Europese biologo ingevoerd is uit een derde land of geproduceerd is in de EU, moet het op termijn voldoen aan dezelfde kwaliteitsnormen. Dat heeft het voordeel van de duidelijkheid voor de consument, en stelt een gelijk speelveld in voor producenten.

Het wetsvoorstel van de Europese Commissie heeft een lange weg afgelegd vooraleer het eind vorige week groen licht kreeg in de landbouwcommissie van het Europees Parlement. EU-commissaris Phil Hogan had het eerder over een “mijlpaal voor de biologische sector” en “passende wetgeving die de groei van de biosector ondersteunt”. In de handhaving zocht de Commissie naar een evenwicht tussen de noodzaak om controles uit te voeren zodat de consument zijn vertrouwen in bio behoudt, en de lasten die daarmee gepaard gaan voor producenten en bevoegde instanties. De standaardprocedure houdt jaarlijkse controles in, maar op bedrijven met een laag risico kunnen nationale overheden beslissen om slechts eenmaal om de twee jaar te controleren.

De nieuwe bioverordening zal van toepassing worden op 1 januari 2021. “Die tijd zal nodig zijn voor alle landbouwers, verwerkers, handelaars en ook controleorganen om zich aan te passen aan de nieuwe wetgeving”, expliceert Annick Cnudde, adviseur wetgeving bij ketenorganisatie BioForum. Voor de Europese Commissie ligt er bovendien ook nog heel wat werk op de plank om de verordening aan te vullen met gedelegeerde en uitvoeringshandelingen. De biosector wacht immers nog op de concerte details zoals de lijsten met toegelaten additieven in biovoeding, toegelaten organische meststoffen en toegelaten biopesticiden.

Nog storender bij BioForum vinden ze dat een aantal zaken die duidelijk geregeld waren in de oude bioverordening ‘vergeten’ zijn in de nieuwe wetstekst. Cnudde geeft het voorbeeld van de etiketteringsregels voor diervoeders. BioForum blijft als belangenverdediger van de Vlaamse biolandbouw ook op zijn honger zitten wat betreft de regeling die getroffen is voor een onopzettelijke contaminatie van bioproducten met pesticiden, die afkomstig kunnen zijn van drift van gewasbeschermingsmiddelen die toegediend werden op een naastgelegen gangbaar landbouwperceel.

Cnudde: “Op Europees niveau hadden we graag een drempelwaarde voor pesticidenresiduen in bioproducten gezien zoals ze in eigen land wordt gehanteerd. Boven die drempelwaarde wordt een product gedeclasseerd en mag het niet langer als bio verkocht worden, eventueel wel nog als gangbaar. België zal zo streng blijven, maar we mogen geen bioproducten weigeren uit lidstaten die minder verregaande maatregelen hanteren om het consumentenvertrouwen te herstellen.”

Van de nieuwe bioverordening wordt door de Europese Commissie gezegd dat ze de toegang tot biologisch uitgangsmateriaal zal verbeteren, “wat de biodiversiteit en de duurzaamheid van de gewassen ten goede zal komen en een stimulans zal zijn voor innovatie”. Het op de markt brengen van “biologisch heterogeen materiaal” (dat niet voldoet aan een rasdefinitie) zal worden toegestaan onder voorwaarde dat deze wordt onderworpen aan een lichte toets door de nationale bevoegde autoriteiten.

Voor ‘biologische rassen geschikt voor biologische productie’ zullen tijdelijke experimenten worden opgestart waarbij onder specifieke voorwaarden zal worden afgeweken van de bestaande zaaizaadregelgeving. Deze veranderingen met betrekking tot zaaizaad evalueert BioForum positief want “ze zullen ongetwijfeld leiden tot meer beschikbaarheid van zaaizaad en uitgangsmateriaal dat beter geschikt is voor de biologische landbouw”. De mogelijkheid om bij wijze van uitzondering gangbaar zaad te gebruiken, blijft evenwel behouden tot 2035. Met die datum kan nog geschoven worden, voor- dan wel achteruit, naargelang de beschikbaarheid van uitgangsmateriaal op de biozadenmarkt.