Biosector ziet Vlaamse beleidsambities graag concreter
Op de groeiende vraag naar biologische voeding speelde Vlaanderen de voorbije jaren in door landbouwers aan te moedigen tot omschakelen. Eerder dit jaar maakte toenmalig landbouwminister Koen Van den Heuvel wereldkundig dat het aantal bioboeren nog altijd toeneemt. Met meer dan 500 waren ze in 2018, goed voor een gezamenlijk areaal van bijna 8.000 hectare. Hun belangenverdediger BioForum Vlaanderen las het nieuwe regeerakkoord en is hoopvol gestemd wat biolandbouw betreft, “al zijn er hier en daar nog wat vragen”. Zo maakt het regeerakkoord niet expliciet melding van het strategisch plan bio dat het afgelopen decennium de sector versterkte en de samenwerking tussen de landbouworganisaties op vlak van bio verbeterde.
Met een dozijn tweets doorgrondde BioForum Vlaanderen de ambities van de nieuwe Vlaamse regering inzake biolandbouw. De sector wordt slechts tweemaal expliciet genoemd in het regeerakkoord. In de aanhef luidt het dat de vraag van de consument naar bio de lokale productie overstijgt, en dat heet een uitdaging voor de landbouw. In de passage over het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) komt biolandbouw als volgt aan bod: “Het investeringsbeleid richt zich op innovatieve en klimaat- en milieuvriendelijke land- en tuinbouw. Daarnaast worden de middelen ingezet voor de opstart van en de omschakeling naar innovatieve bedrijfsmodellen, biolandbouw, agro-ecologie en korte ketens, waarbij het ook mogelijk moet worden voor kleine bedrijven om ondersteuning aan te vragen.”
Die alinea klinkt BioForum Vlaanderen in de oren want de biosector vindt al langer dat ze door de kleinschaligheid van veel bioboerderijen investeringssteun mislopen. “De afgelopen jaren ging het grootste deel van de koek naar grote of sterk groeiende bedrijven. Vraag is of het VLIF de drempels voor kleinschalige bedrijven zal wegwerken en multi-diverse boeren meer kansen zal geven”, aldus BioForum, dat uitkijkt naar de concrete invulling van het ‘toekomstgericht ondernemersfonds’ dat VLIF moet worden.
De biosector leest ook graag dat de Vlaamse regering boeren wil belonen die naast voedselproductie nog andere ecosysteemdiensten leveren. Inkomenssteun, ecoregelingen en agromilieu-klimaatmaatregelen worden ingeschakeld om milieu- en klimaatdoelen te realiseren. Bij de Vlaamse invulling van het Europees landbouwbeleid na 2020 wil de overheid agromilieu- en klimaatmaatregelen ook gebruiken als hefboom om lokale samenwerking tussen landbouwers en andere plattelandsactoren te bevorderen. BioForum verwacht dat één en ander betekent dat bioboeren de nodige ondersteuning zullen genieten, “bijvoorbeeld via de continuering van de biohectarepremie”. Dat laatste is niet verankerd in het regeerakkoord.
Op de aangekondigde hervorming van de pachtwet gingen we eerder al dieper in. BioForum Vlaanderen kijkt daar duidelijk op een andere manier naar dan Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat. De vrije keuze van teelttechniek (en teelt) die de grote boerenorganisaties zo belangrijk vinden, voelt voor de biosector aan als een gemiste kans. “Verpachters die bio willen op hun grond blijven daardoor in de kou staan”, klinkt het. Twee zaken waar de sector wel heel blij van wordt, zijn het Vlaamse voornemen om mobiele slachthuizen te ondersteunen – “na veel onderzoeksinspanningen achten we de tijd hiervoor rijp” – en de belofte om de achteruitgang van bestuivers en andere insecten aan te pakken.
Van andere aspecten uit het regeerakkoord moet BioForum in het midden laten of dat gunstig zal uitpakken voor de biosector. “Veel zal afhangen van de politieke wil van bevoegd minister Hilde Crevits. We willen alleszins graag samen met haar werk maken van bio!”, klinkt het. Volgende onbeantwoorde vragen doet het regeerakkoord bij de biosector rijzen: Zal Vlaanderen werken van de transitie naar een grondgebonden veehouderij? Of gaat de herziening van de nutriëntenemissierechten het integendeel makkelijker maken om het mestoverschot weg te werken via mestverwerking? Mogen we hopen op een graslandpremie als alternatief voor de zoogkoeienpremie? Wordt het strategisch plan bio gezien de (positieve) ervaringen voortgezet?
Verder vraagt BioForum zich af hoe VILT de komende jaren zal communiceren over landbouw. In de toekomst moet de vzw voor tenminste 50 procent met privémiddelen functioneren, wat bij BioForum volgende bedenking losmaakt: “Zullen alle sectoren, ook bio, nog aan bod komen?” Op vandaag is de overheid (Vlaanderen, alsook de vijf Vlaamse provincies) de belangrijkste financiële partner van het Vlaams infocentrum land- en tuinbouw.
