Boerenbond vraagt aandacht voor 3 grote uitdagingen
Nu de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur staan en ook de Europese, federale en Vlaamse verkiezingen niet zo erg veraf meer zijn, vraagt Boerenbond de politici om aandacht te schenken aan drie belangrijke uitdagingen waar de land- en tuinbouwsector voor staat. “De landbouwer vraagt meer loon naar werken, hij zoekt naar meer zekerheid en hij heeft figuurlijk maar ook letterlijk meer nood aan ruimte”, aldus Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker op de jaarlijkse Nazomerontmoeting van de organisatie.
Uit een raming van Boerenbond blijkt dat de omzet in de Vlaamse land- en tuinbouw dit jaar opnieuw zo’n zes procent zal dalen, terwijl de kosten voor de landbouwer opnieuw de hoogte zijn ingegaan. Veel boeren hebben het moeilijk en Boerenbond vraagt daarom loon naar werken. “Er is vandaag een grote kloof tussen de prijs die de consument in de winkel betaalt voor zijn voedsel en de prijs die de boer ontvangt voor zijn product. Een kloof die bovendien groeit”, zo stelt voorzitter Sonja De Becker. Sinds 2005 stegen de voedselprijzen met een derde, terwijl de boer in dezelfde periode maar 13 procent meer kreeg voor zijn producten en hij zijn kosten zag stijgen met 24 procent.
Het pijnpunt volgens de Boerenbondvoorzitter is de eerlijke verdeling van de marge in de schakels tussen de boer en de consument. “De boer wordt niet naar verhouding vergoed voor de risico’s die hij neemt, de investeringen die hij doet en de inspanningen die hij levert. Dat bemoeilijkt bovendien de verdere verduurzaming van de sector”, klinkt het. Al stelt De Becker wel vast dat het besef dat de markt gecorrigeerd moet worden om faire prijzen voor consument en landbouwer te krijgen, stilaan doordringt in het politieke en maatschappelijke debat. “Het vormen van een correcte, eerlijke prijs is een collectieve verantwoordelijkheid van beleid, aankopers, retailers en de consument, niet alleen van de boeren zelf.”
Boerenbond vraagt daarom dat het beleid opnieuw werk maakt van een betere marktwerking. “Helaas stellen we vast dat de voorstellen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2020 op dat vlak niet voldoen: steeds meer eisen voor almaar minder centen. Wij hopen dan ook dat Vlaanderen bij de omzetting van het nieuwe GLB de focus legt op de economische pijler. Op die manier kan er een vruchtbare bodem gelegd worden voor de verdere verduurzaming van de sector, iets wat boer en burger willen. Nu putten beleid en markt die bodem net uit”, meent De Becker.
Ze ziet in dat verband ook een rol weggelegd voor verwerkers, aankopers en retailers. “Ze moeten kiezen voor win-win samenwerkingen in plaats van louter eigen winstmaximalisatie na te streven”, luidt het. De voorzitter stelt vast dat er volop geëxperimenteerd wordt met nieuwe samenwerkingsvormen. “Op zich is dat goed, maar soms ontspoort het al eens met te ver doorgedreven integratie, ongelukkige marketing of ronduit misprijzen. Een retailer die boer wordt, is niet het model dat we zoeken. Met ‘Meer bio aan de laagste prijs’ sla je de bal mis. En ook de zuivelmarkt wordt echt niet beter met een ‘aanpassen of opkrassen’-strategie.”
Daarnaast vraagt Boerenbond ook aandacht voor meer zekerheid voor land- en tuinbouwers. “Boeren en tuinders hebben geen baat bij ideologisch geladen discussies over hét landbouwmodel van de toekomst. De sector heeft nood aan behapbare evoluties binnen een realistisch tijdskader die de nodige rechtszekerheid bieden en vertrekken van de realiteit op het terrein, dat is wat onze bedrijven nodig hebben”, stelt De Becker. Volgens haar brengt de natuurlijke omgeving waarin de landbouw werkt al genoeg onzekerheid met zich mee.
Tot slot pleit de landbouworganisatie ook voor de nodige ruimte voor de actieve landbouwer. Boerenbond is ervan overtuigd dat het herbevestigde Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) de juiste prioriteiten stelt: betere bescherming van de open ruimte, inzetten op een verhoogd ruimtelijk rendement en het vrijwaren van het landbouwgebied voor de beroepslandbouw. “Wel maken we ons zorgen over de concretisering en de noodzakelijke middelen en instrumenten om de ambities ook in de praktijk om te zetten. Want sommigen vertalen de betonstop al in een verbod op nieuwe bedrijfsinplantingen in agrarisch gebied of zien er een basis in voor een verbod op het scheuren van grasland”, zegt Sonja De Becker.
Ze wijst erop dat landbouw in landbouwgebied zelf maar verantwoordelijk is voor acht procent van het totale ruimtebeslag, terwijl zonevreemde activiteiten zoals wonen, infrastructuur en recreatie in het landbouwgebied een veel groter aandeel voor hun rekening nemen. Boerenbond vraagt daarom concrete instrumenten om het agrarisch gebied beter te vrijwaren voor de beroepslandbouw. “Een multifunctionele invulling van het landbouwgebied moet leiden tot een versterking van de hoofdfunctie landbouw en niet zoals vandaag dikwijls het geval is dat de zonevreemde activiteit of de natuur die door landbouw ontwikkeld werd, het voortbestaan van landbouw in landbouwgebied bedreigt”, zei De Becker nog op de Nazomerontmoeting.
