"Boterprijs over hoogtepunt heen"

Door een wereldwijd tekort aan boter is de prijs sinds begin dit jaar sterk gestegen. De opwaardering van boter en de grote vraag uit Azië laten zich tot in België voelen. Ook al lijkt de prijs voorlopig over zijn hoogtepunt, het is nog lang niet zeker of de prijs zal normaliseren, zo valt te horen bij verschillende zuivelbedrijven. Terwijl de Belgische supermarkten gespaard bleven van lege boterrekken, kampte de Franse retail de afgelopen maanden vaak met een acuut botertekort. 

Van de legendarische Europese boterberg en melkplas blijft anno 2017 niets meer over. Het spel van vraag en aanbod op de wereldmarkt heeft ervoor gezorgd dat de prijzen voor zuivelproducten het voorbije jaar sterk zijn gestegen. De boterprijs piekte eind augustus op net geen 7.000 euro. Dat heeft uiteraard repercussies voor zuivelverwerkers. Het Belgische Inex bijvoorbeeld moest zijn prijzen voor room, dat bijna 20 procent van de bedrijfsomzet uitmaakt, gevoelig optrekken. “In een jaar tijd zagen we de prijs van room en boter meer dan verdubbelen. Dat is historisch vrij uitzonderlijk”, zegt Peter Grugeon, operationeel directeur van Inex. “En als wij meer betalen voor de melk, moeten we meer vragen voor onze room en onze melkproducten.”

In Frankrijk is de hashtag Beurregate al wekenlang trending, doorgaans met foto's van lege zuivelrekken in de supermarkten. Dat komt omdat de supermarkten de geëiste prijsstijgingen door de boterleveranciers niet aanvaarden. In België liggen de boterrekken wel nog goed vol. “Wij hebben de gevraagde tariefstijgingen aanvaard”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van supermarktketen Delhaize. “Dat leidde in de supermarkt de voorbije maanden tot lichte prijsstijgingen voor boter.”

De prijsstijgingen van boter komen er door het klassieke spel van vraag en aanbod. Enerzijds zijn tot voor kort verketterde klassiekers als volle melk, boter en kaas weer helemaal 'in'. “Boter kent een opwaardering”, zegt Grugeon. “Vroeger had boter een negatieve, ongezonde connotatie. Maar vandaag wordt boter weer als gezond, authentiek en lekker gezien.” Bovendien valt ook Azië, en dan vooral China, massaal voor boter en room. “China heeft de croissant ontdekt”, vat Emmanuelle Auriole van de Toulouse School of Economics het in het Britse weekblad The Economist samen.

Tegelijk is het aanbod van boter behoorlijk gedaald. Zo zijn er in Nederland de voorbije tijd op vraag van de overheid tienduizenden gezonde melkkoeien geslacht. Nederlandse melkveehouders krijgen 1.200 euro subsidie per koe om het mestoverschot in te perken. Veel boeren geven er de brui aan omdat ze het hoofd niet boven water houden of geen opvolger vinden. Toch treurt niet iedereen om de stijgende zuivelprijzen. Het Nederlandse FrieslandCampina haalt er profijt uit omdat de zuivelgroep zelf boter produceert. “Voor ons zijn de prijzen gunstig”, zegt woordvoerder Jan-Willem ter Avest met de glimlach. “Wij zitten aan de andere kant.”

Intussen lijkt de terugkeer ingezet. De boterprijs is de voorbije weken alweer teruggevallen tot onder 5.000 euro. “De prijs is sinds een goede maand weer een stukje op zijn retour”, bevestigt Peter Grugeon van Inex. “Op een bepaald moment waren de prijzen zo hoog dat particulieren en industriële gebruikers alternatieven zochten, zoals margarine. Nu zijn we over het hoogtepunt heen. Maar we weten niet of de prijs zal normaliseren.”