Bulgarije leidt de discussies over EU-landbouwbeleid

Tijdens de eerste Landbouwraad met Bulgarije als EU-voorzitter is gediscussieerd over de plannen die de Europese Commissie eind vorig jaar presenteerde voor de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). De lidstaten ondersteunen het idee om meer flexibiliteit aan de landen te geven bij de beleidsimplementatie. Wie de plannen leest als een aanzet om het landbouwbeleid te hernationaliseren, zit volgens EU-commissaris Phil Hogan volledig fout.

Als voorzitter van de Landbouwraad presenteerde Bulgaars landbouwminister Roman Porodzanov zijn prioriteiten voor de eerste jaarhelft. Tijdens zijn voorzitterschap zal het Europees landbouwbeleid voor de periode na 2020 verder vorm krijgen. Wanneer er eind mei meer duidelijkheid komt omtrent de nieuwe meerjarenbegroting van de EU tasten we ook niet langer in het duister omtrent het budget dat Europa veil heeft voor landbouw.

Zonder in te gaan op het budget presenteerde de Europese Commissie eind vorig jaar de nieuwe krijtlijnen van het GLB. De discussies daarover tussen de lidstaten zijn deze week gestart. Iedereen die dat wou, kon ze volgen want de Landbouwraad werd online gestreamd. “Zie dit niet alleen als een teken van transparantie, maar ook van onze bereidheid om het grootst mogelijke aantal stakeholders te betrekken bij het GLB-debat”, zegt Porodzanov. Ook de debatten die nog zullen volgen, worden in alle openbaarheid gevoerd.

Porodzanov benadrukt net als zijn collega-ministers uit de overige lidstaten het belang van het GLB voor boeren en burgers. Het Verdrag van Rome is naar verluidt nog steeds actueel waar het als doel stelt om de landbouwbevolking een redelijk inkomen te verzekeren. Actueel blijft ook de voedselzekerheid in de EU garanderen, het platteland economisch leefbaar houden, en landbouw een bijdrage laten leveren aan de uitdagingen op vlak van milieu en klimaat.

Hoewel meer flexibiliteit bij de implementatie van het GLB tevreden onthaald werd door de Landbouwraad waren er ook kritische geluiden te horen. Men vreest – onterecht, volgens commissaris Hogan – dat het de eerste stap is naar een hernationalisering van het landbouwbeleid. Nog breder wordt de vrees gedeeld dat een landbouwbeleid à la carte er allesbehalve eenvoudiger op zal worden. Ook concurrentievervalsing tussen de lidstaten loert om de hoek.

Praktisch alle landbouwministers hebben daarom gepleit voor een gelijk en eerlijk speelveld. Al verstaat lang niet iedereen daar hetzelfde onder. Nieuwe lidstaten als Polen, Letland en Litouwen willen de inkomenssteun in de verschillende landen dichter naar elkaar zien toegroeien terwijl de oude lidstaten vragen om rekening met de grondprijs en arbeidskost die niet overal dezelfde zijn. De Franse minister, Stéphane Travert, kantte zich resoluut tegen een nationale bijdrage aan de rechtstreekse inkomenssteun voor landbouw.

“De beleidsarchitectuur blijft Europees, de subsidiariteit zit enkel in de uitvoering”, stelt Hogan de delegaties gerust die vrezen dat het ‘gemeenschappelijke’ in het landbouwbeleid uitgehold wordt. Het kader dat de EU-commissaris uitzette, hanteert de huidige tweepijlerstructuur maar doet lidstaten zelf de uitvoering in een strategisch plan gieten en vervangt de bestaande vergroening door een meer doelgerichte aanpak.

Tot slot nog een woordje over de andere prioriteiten waar het Bulgaars EU-voorzitterschap de komende maanden werk van wil maken. Naast de hervorming van het landbouwbeleid is dat ook het nauwgezet opvolgen van de landbouwmarkten. Vanwege de recente afschaffing van het suikerquotum zal er bijzondere aandacht zijn voor deze deelsector. Nog voor de lente zou de Europese Commissie een wetsvoorstel uitbrengen om oneerlijke handelspraktijken in de voedselketen te beteugelen. Iets om naar uit te kijken, en Bulgarije belooft om vooruitgang te boeken in dit dossier.