CAG zoekt ronkende verhalen voor bijzonder tractorboek

Boeren vertrouwen op het ene maar niet op het andere tractormerk, liefhebbers beminnen hun oldtimers, enthousiastelingen gaan tot het uiterste tijdens ‘trekkertrek’, kinderen pedaleren op een mini-tractor… Zowel bij jong als oud zijn tractoren in trek. Het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) wil het fenomeen tractor vanuit verschillende invalshoeken in kaart brengen. De zoektocht naar unieke collecties oldtimers is bezig, maar CAG is ook uit op de verhalen van de mens achter de tractor. Het boek dat gaat verschijnen, snijdt immers minder evidente onderwerpen aan zoals tractorclubs, de tractor als statussymbool en symbool van boerenprotest, enz.

Het Centrum Agrarische Geschiedenis is op zoek naar tractorcollecties met geschiedkundige waarde. Liefhebbers van oldtimers die in de schuur een uitgebreide collectie of een uniek exemplaar hebben staan, mogen zich kenbaar maken. “We willen een beter beeld krijgen van het tractor-erfgoed dat er in ons land verzameld wordt”, vertelt Femke Paulussen (CAG). Het project ‘Tractor. Een ronkend verhaal’ is ruimer van opzet dan enkel collecties beschrijven. Over de geschiedenis van tractormerken en -types is al veel literatuur voorhanden zodat CAG het over een andere boeg gooit.

Over tractoren valt bij nader inzien zoveel meer te vertellen dan alleen de technologische evolutie. Veelzeggend is dat er in Vlaanderen 38 verenigingen zijn die mensen met een passie voor tractoren samenbrengen. Hoewel er steeds minder landbouwers zijn, blijven speelgoedtractoren enorm populair bij kinderen. In de speelgoedwinkel vind je ze in alle maten en uitvoeringen, van pedaaltrekker tot een gedetailleerd schaalmodel. Miniaturen worden verzameld door jong en oud. Tractorwijdingen doorstaan de tand des tijds. Naar een boerenprotest gaan landbouwers bij voorkeur per tractor.

Voor het boek over het fenomeen tractor ziet CAG nog andere mogelijke invalshoeken zoals de evolutie in de wervende reclameadvertenties van tractorfabrikanten en de beeldvorming rond bepaalde merken. Waarom rijden fans van het merk John Deere rond met de slogan ‘Nothing runs like a deere … a John Deere’? Is er bij de boeren met een voorkeur voor Fiat of Ford iets gebroken toen beide merken samen voortgingen als New Holland? Tractormerken als Massey Ferguson en Valtra delen onderhuids dezelfde Agco-genen. Zijn landbouwers en loonwerkers daarom te vinden voor beide merken, of zweren ze toch trouw bij één van beide? De geschiedkundigen van CAG horen dat graag uit de mond van tractorgebruikers.

Bij actieve landbouwers en boeren op rust wil men nagaan wat een tractor voor een landbouwer betekent. En wat de impact op de boerderij was toen paard en ploeg in de jaren 1960 voorgoed vervangen werden door een tractor. Hoe is de kostprijs geëvolueerd van de landbouwmechanisatie? Welke impact hadden Agribex en andere landbouwsalons op het koopgedrag van de boer? CAG knoopt behalve met tractorgebruikers ook contacten aan met collectiebeheerders, tractorclubs, verzamelaars en technici.

Via al deze wegen willen de onderzoekers een beeld krijgen van het bewaarde tractorerfgoed in Vlaanderen en België. Er worden collectiebezoeken ondernomen, interviews afgenomen en er volgt een inventarisering van documentair materiaal. Het eindresultaat wordt een publicatie. Ook de omgekeerde weg wil CAG bewandelen. Het centrum heeft de intentie alle actoren via het tractor-project te laten kennismaken met de erfgoedzorg die voor het tractorerfgoed wordt ontwikkeld.

Aan al wie de motor van een tractor graag hoort ronken, vraagt CAG om informatie en beeldmateriaal te bezorgen over oude modellen, collecties en oude of nieuwe tradities. Wie interessant materiaal heeft of meer informatie wil, kan contact opnemen met Femke Paulussen via femke.paulussen@cagnet.be of op het nummer 016/32 35 27.