"Circulaire landbouw als antwoord op vele uitdagingen"
“De uitdagingen voor de landbouwsector blijven groeien qua omvang, aantal en maatschappelijke relevantie: omgaan met de klimaatverandering, de eiwittransitie, verbinding leggen met de consument, enz. Een hiërarchie in die uitdagingen kan je eigenlijk niet aanduiden, maar om als sector te kunnen groeien zijn drie basisvoorwaarde essentieel. Dat zijn een eerlijk en een leefbaar inkomen, voldoende landbouwers en genoeg beschikbare ruimte”, meent Patricia De Clercq, secretaris-generaal van het Departement Landbouw en Visserij, in een bijlage die bij De Morgen verscheen. Zij ziet een belangrijke rol weggelegd voor circulaire landbouw als antwoord op die uitdagingen.
Het beroep aantrekkelijk houden voor nieuwe, jonge mensen is volgens haar geen evidentie. “Vandaag blijft landbouwer een ‘grijs’ beroep. De onzekerheid over slaagkansen en inkomen, gekoppeld aan de noodzaak voor grote kapitaalsinjecties, bemoeilijkt de broodnodige vernieuwing”, aldus de secretaris-generaal. Het feit dat grond schaarser en duurder wordt en de grillen van de natuur, politiek en economie maken dat landbouwers vandaag heel wat skills nodig hebben. “Jonge landbouwers zijn niet voor niets veelal hoog opgeleid. Dat is ook nodig in een samenleving waarin niet iedereen even ‘landbouwminded’ is.”
Het Departement Landbouw en Visserij ziet het dan ook als zijn taak om mensen in de sector én de hele samenleving warm te maken voor landbouw. “Alleen zo kunnen we onze traditioneel hoogkwalitatieve voedselproductie, goed voor een jaarlijkse omzet van 61,7 miljard euro, in Vlaanderen houden”, aldus Patricia De Clercq.
Zij pleit voor een langetermijnvisie met een focus op circulaire landbouw. Die zorgt er volgens haar voor dat grondstoffen efficiënt worden aangewend, dat de impact op milieu en omgeving verkleint, dat transport gereduceerd wordt, dat hernieuwbare bronnen gebruikt worden en dat verliezen fel worden verminderd. De secretaris-generaal is ervan overtuigd dat landbouwers vandaag zelf al veel initiatief nemen om zich efficiënt te organiseren met diverse partners in gedeelde win-winverhalen. “Hierop moeten we blijven inzetten zodat reststromen een optimale waarde krijgen”, luidt het. Verdere ontwikkeling van onder meer de infrastructuur en technologie is daarbij noodzakelijk, net zoals een aangepast beleid én een mentaliteitswijziging.
Daarbij verwijst ze ook naar de consument. “Door gezonder, bewuster en duurzamer te eten, kan iedere Vlaming zijn rol spelen. Gevarieerd, lokaal en seizoensgebonden zijn hierbij sleutelbegrippen. Het kan er ook voor zorgen dat de kloof tussen landbouw en consument kleiner wordt. ”
“Wanneer landbouwers vanuit een gezonde autonomie bedrijfskeuzes kunnen maken en de lat steeds hoger leggen qua ecologie, kwaliteit en duurzaamheid, kan de consument gezonde producten consumeren in een gezonde leefomgeving”, aldus De Clercq. Ze benadrukt dat verdere inzet op circulariteit er ook voor zal zorgen dat de afhankelijkheid van internationale markten en andere externe factoren afneemt. De lokale onderlinge afhankelijkheid blijft volgens haar wel elementair omdat een beter begrip tussen de sector en de consument alles gewoon veel doeltreffender maakt.
Korteketenbedrijven verkleinen volgens het hoofd van de landbouwadministratie de kloof tussen landbouwer en samenleving. “Wanneer landbouwers vanuit een gezonde autonomie bedrijfskeuzes kunnen maken en de lat steeds hoger leggen qua ecologie, kwaliteit en duurzaamheid, kunnen wij gezonde producten consumeren in een gezonde leefomgeving. Verdere inzet op circulariteit zal er ook voor zorgen dat de afhankelijkheid van internationale markten en andere externe factoren afneemt. De lokale onderlinge afhankelijkheid blijft wel elementair: een beter begrip tussen de sector en de consument maakt alles gewoon veel doeltreffender.”
Bekijk hier de volledige bijlage over land- en tuinbouw in De Morgen.
