"Compromismodel is niet in staat om groot te denken"

Hoewel de nieuwe Vlaamse minister Koen Van den Heuvel maar weinig tijd gegund is tot de verkiezingen in mei, creëert zijn aanstelling toch hoge verwachtingen. Onder meer op het raakvlak tussen landbouw en natuur verwacht Natuurpunt dat de opvolger van Joke Schauvliege nieuwe oplossingen zoekt “omdat het dikwijls bewierookte compromismodel op haar limieten botst”. Hoe kan het wel lukken? Door meer wederzijds vertrouwen en respect want, zo legt Natuurpuntvoorzitter Lieven De Schamphelaere uit, “het werkt niet om alleen maar gelijk te hebben in je eigen loopgracht”. Een minister die over de ‘superportefeuille omgeving, natuur en landbouw beschikt, kan daar volgens hem een doorslaggevende rol in spelen.

Met de komst van een nieuwe minister die zowel voor landbouw als voor natuur bevoegd is, zijn beide sectoren elkaar opnieuw wat aan het aftasten. Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker houdt het bij felicitaties aan de nieuwe minister en de boodschap: “Ik kijk uit naar een open dialoog en constructieve samenwerking”. Daags voordien betuigde ze via Twitter haar respect voor de moeilijke beslissing van Joke Schauvliege om als minister op te stappen. “We hebben best veel moeilijke discussies gehad en ik was het niet altijd eens met haar. Maar ik ervaarde dat de minister in complexe dossiers luisterde naar alle partijen en van daaruit steeds naar een compromis zocht.”

Net over die zoektocht naar compromissen zegt de voorzitter van Natuurpunt, Lieven De Schamphelaere, in De Standaard: “De bescheiden successen zijn te beperkt om de natuur, het klimaat en ook onszelf te redden. Het dikwijls bewierookte compromismodel – in Nederland kreeg het de naam ‘polderen’ – botst op haar limieten, omdat het niet in staat is om groot te denken en zo nieuwe oplossingen te zoeken. Zo werkt het niet om landbouwers louter nieuwe restricties op te leggen om bijvoorbeeld het mestprobleem in te perken. Het voorbije mestactieplan sloeg er daarom niet in de waterkwaliteit te verbeteren.”

De Schampelaere noemt nog veel meer dossiers waarin de laatste jaren te weinig vooruitgang is geboekt: het Europees natuurbeleid, de uitvoering van de betonstop, het groener maken van het landbouwbeleid, de bescherming van zonevreemde bossen, met natuur werken aan klimaatadaptatie, enz. “De gevolgen daarvan zijn op het terrein duidelijk te merken: in de schaarse open ruimte draaien de betonmolens harder dan ooit, meer dan 50 procent van onze Europees beschermde soorten dreigen op termijn te verdwijnen en 60.000 hectare zonevreemde bossen zijn nog altijd niet beschermd.” Hij richt zich dan ook tot de nieuwe minister van Landbouw, Omgeving en Natuur met de vraag om een sterker beleid. “Nog al te vaak landt de regering op een uitgehold compromis. Wie een langetermijnbeleid uitstippelt, moet dat beleid ook verdedigen en uitleggen aan zijn achterban.”

Schopt een minister die het compromislozer aanpakt niet tegen zere schenen? Niet noodzakelijk, volgens Natuurpunt, en het motiveert dat met een verwijzing naar een eigen experiment met jonge landbouwers en natuurbeschermers die een weekend lang leerden over elkaars uitdagingen, frustraties maar ook passies. “Vooral dat laatste bleek een gamechanger van formaat. Wanneer mensen uit hun hart begonnen te praten, kwam respect bovendrijven en verdween polarisatie. In zo’n context ontstond een bereidheid om naar oplossingen te zoeken die boer én natuur aan boord kunnen houden – zonder taboes. Een verfrissend experiment dat inspiratie kan bieden voor de nieuwe minister”, besluit de voorzitter van Natuurpunt.

Over de bootcamp landbouw & natuur lees je volgende week meer op VILT.be.