De wolf is terug in Vlaanderen

Na een afwezigheid van meer dan 100 jaar is de wolf nu ook in Vlaanderen officieel terug. Een vrouwelijk exemplaar dat naar de naam Naya luistert, werd gespot in het Limburgse Bocholt. Vlaams minister Joke Schauvliege is “blij” met het nieuws, maar krijgt van natuurorganisaties de kritiek dat Vlaanderen niet voorbereid is op de wolf. Vanuit de landbouwsector laat Boerenbond weten dat er voorlopig geen reden tot paniek is. “Pas als het roedels worden, krijg je een ander verhaal”, aldus woordvoerder Luc Vanoirbeek.

Het hangt al verschillende jaren in de lucht en nu is het ook zover: de eerste onweerlegbare observatie van een wolf in Vlaanderen is een feit. In Wallonië werden al meerdere exemplaren gespot, in Vlaanderen bleef het vooralsnog bij de waarschijnlijk onbestaande Waaslandwolf. De wolf is dankzij Europa al zo’n 30 jaar beschermd via de Habitatrichtlijn. In Vlaanderen werd die bescherming anderhalf jaar geleden pas concreet, toen de wolf werd toegevoegd aan de bijlage op het Soortenbesluit - eventuele schade door de wolf wordt sindsdien vergoed.

De aanpak loonde snel: de wolf is terug. Frankrijk en Duitsland tellen elk al 100 dieren. Naya is de eerste wolf die met 100 procent zekerheid op Vlaams grondgebied werd gesignaleerd. Die zekerheid is er dankzij de halsbandzender waarmee de wolvin kort na haar geboorte, twee jaar geleden, door Duitse wetenschappers van de universiteit van Dresden uitgerust werd. “De timing klopt met haar eenzame zwerftocht”, zegt Jan Loos van Landschap vzw. “Rond de leeftijd van twee jaar verlaat een wolf meestal de roedel, om een lief en een eigen leefgebied te zoeken. Of Naya zal blijven, is uiteraard niet zeker. Dan zou ze hier, om te beginnen, op een partner moeten botsen.”

Loos vindt dat we onvoldoende voorbereid zijn op de komst van de wolf: “Vergelijk met Nederland: daar trokken ze lang op voorhand, samen met de veeteelt- en de jachtsector, op studiereis naar Duitsland.” Minister Schauvliege is “uiteraard blij” met de terugkeer van de wolf. “Het opduiken van zo'n toppredator is een indicatie voor de gezondheid van de Vlaamse natuur. Vlaanderen is zeker voorbereid. Binnen het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek is veel expertise. Het kreeg de opdracht om op korte termijn een wolvenplan op te stellen.”

“Op korte termijn”, dat vindt ook Natuurpunt te laat. “De wolf heeft hier pas een toekomst als er een maatschappelijk draagvlak is”, zegt Diemer Vercayie, zoogdierenspecialist bij Natuurpunt. “Daarvoor is een plan nodig waarin iedereen zich vertegenwoordigd voelt: natuurverenigingen, jagers, boeren. Welke compensatie krijgt een boer als blijkt dat een wolf één van zijn schapen heeft gedood? Hoe wordt bewezen dat het een wolf was? En moet niet vooral in preventie geïnvesteerd worden? Misschien moeten er subsidies komen voor degelijke omheiningen?”

“Eén wolf? Dat is geen reden om ongerust te zijn”, aldus de Limburgse schapenhouder Willy Theunis. “Het is trouwens winter en de meeste van mijn 150 schapen zitten binnen. De andere zitten in een wei met stroomdraad.” Boerenbond geeft voorlopig geen richtlijnen aan boeren en wacht het wolvenplan af. “Met een wolf hebben we geen ervaring, maar elke boer is verstandig genoeg om te weten hoe hij zijn dieren kan beschermen”, aldus woordvoerder Luc Vanoirbeek. “Dieren binnenzetten is voor sommige kuddes niet evident. We moeten nog niet panikeren. Pas als het roedels worden, krijg je een ander verhaal. In Frankrijk en Zweden richten wolven behoorlijk wat schade aan. Maar het is een beschermd dier dat je niet zomaar mag doden.”