‘Digitale afrastering’ vervangt schrikdraad

Wandelaars in Balen of Mol: schrik niet als je deze dagen koeien, schapen en geiten vrij ziet rondlopen. Dat is perfect normaal. “We testen een technologie uit rond ‘virtuele afrastering’”, licht Daan Janssens van het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete toe. “En dat voor de allereerste keer in België. In het project 'Losplopend Vee houdt een GPS-halsband de dieren binnen hun virtuele weide.”

Drie jaar geleden zat veehouder Robin Mens uit Stotert in Olmen (Balen) met de handen in het haar. De jonge boer had geïnvesteerd in kostbare Aberdeen-natuurrunderen, maar vond rond zijn bedrijf geen weiden meer waar ze konden grazen. “Wel had ik toen al een afspraak met het Agentschap Natuur en Bos dat ik de dieren mocht laten grazen in hun natuurgebied Scheps, vlak bij mijn bedrijf”, vertelt hij. “Maar het probleem was dat de dieren hier telkens in een afgesloten weide moesten staan. Al kan je in een natuurgebied niet overal omheiningen of stroomdraad plaatsen. Op die manier dreigden ook deze graasweiden weg te vallen en zat er weinig anders op dan de dieren weg te doen.”

Robin bleef niet bij de pakken zitten en struinde het wereldwijde web af op zoek naar een oplossing voor zijn weideprobleem. “Op een avond stootte ik op een Noorse website die onderzocht hoe je een kudde dieren kan laten grazen zonder er schrikdraad of afrasteringen te moeten voorzien”, zegt hij. “Er werd geëxperimenteerd met een trackingsysteem, aangestuurd door gps-technologie. Ik heb jaren onderhandeld om dit systeem te mogen gebruiken. Uiteindelijk hebben de Noren ons als eerste land in de Europese Gemeenschap de toestemming gegeven. Het was belangrijk dat mijn project gesteund werd door natuurorganisaties, universiteiten en de overheid.”

In 2018 contacteerde Robin het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete met vraag of zij interesse hadden om deze technologie in België te testen. “Pioniers als Robin ondersteunen, behoort tot de kerntaak van het Regionaal Landschap omdat op deze manier een betere samenwerking tussen natuur, landbouw en recreatie kan ontstaan”, reageert Daan Janssens van het Regionaal Landschap. “Gezien de technologie nieuw is en er nog geen regulerend kader voor bestaat, vroegen we de KULeuven aan boord om de effecten op vlak van natuurbeheer, bodem en dierenwelzijn te onderzoeken.”

De runderen kregen sinds juli 2020 hun halsbanden aangebonden in het Balense natuurgebied Scheps van de Afdeling Natuur en Bos. Via een app kan Robin de dieren volgen en hun weide afbakenen. “Mijn dieren dragen een halsband met een gps”, legt hij uit. “Zo weet ik perfect waar ze op elk moment staan. Maar nog interessanter is dat ik hen met dit systeem volledig kan aansturen. Ik kan digitaal een weide afbakenen. Als ze die digitale grenzen dreigen te overschrijden, krijgen ze eerst een geluid te horen dat hen waarschuwt om terug te draaien. Reageren ze daar niet op, dan krijgen ze een elektrisch schokje toegediend, dat vele malen kleiner is dan dat van een schrikdraad.”

Als er toch nog een dier dreigt te ontsnappen, word Robin via zijn smartphone verwittigd. “Maar ze dragen nu al vier dagen de nekband en hebben zich al volledig aan het systeem aangepast, waardoor ze heel braaf in de afgebakende digitale weide blijven”, getuigt de veehouder. “Dat is ongelooflijk. Ik ben er zeker van dat dit systeem gaat ontploffen in de veehouderij.” Nog een leuk weetje: de halsbanden hebben zonnepanelen waardoor slechts zelden de batterijen moeten worden opgeladen.

Meer weten? Hier vind je alles over het project ‘Loslopend Vee’.