Eén derde van Vlaamse dierenartsen kampt met burn-out

Uit een studie van professor Elke Van Hoof (VUB) blijkt dat één op de drie actieve Vlaamse dierenartsen te kampen heeft met een effectieve burn-out. De belangrijkste oorzaak is het onevenwicht tussen werk en privéleven, en het risico blijkt het grootst te zijn bij vrouwen en jongeren. De studie is gebaseerd op de enquête ‘What's up, Doc?", die Van Hoof en haar team uitvoerden in opdracht van Savab (Small Animal Veterinary Association Belgium), een vzw rond geneeskunde van gezelschapsdieren. Ook van veeartsen is geweten dat zij het niet onder de markt hebben. De natuur kent geen dagorde zodat het uitvoeren van keizersnedes bij wit-blauwe koeien aan een veearts zijn nachtrust en gezinsleven vreet.

Via de Orde der Vlaamse Dierenartsen werd een online vragenlijst uitgestuurd naar 3.600 actieve en een 200-tal niet-actieve dierenartsen. Daarvan deden 681 (overwegend actieve) dierenartsen mee. De enquête is de eerste die peilde naar het welzijn en de mentale gezondheid van Vlaamse dierenartsen, en kwam er nadat de Vlaamse dierenartsen in mei vorig jaar aan de alarmbel trokken. Zij hadden het gevoel dat hun beroep meer en meer gepaard gaat met depressie, burn-out en sombere gedachten.

De resultaten bevestigen inderdaad dat gevoel. Eén op de drie heeft een burn-out (Utrechtse Burn-out Schaal), en bijna één op de vier beschikt niet langer over voldoende veerkracht (Utrechtse Bevlogenheidsschaal). Het risico op een burn-out is significant hoger bij vrouwelijke en 26- tot 45-jarige dierenartsen.

Het onevenwicht tussen werk en privéleven blijkt de grootste boosdoener. "Werken onder tijdsdruk, wachtdiensten en weekendwerk maken dat de dierenartsen weinig tijd en energie overhouden voor hun familie, vrienden en hobby's", aldus professor Van Hoof. De dierenartsen hebben lange werkdagen met gemiddeld 60 tot 100 uur per week, en gemiddeld verrichten ze tweemaal per week nachtwerk.

Daarnaast is ook de financiële druk een belangrijke factor. "De Vlaamse dierenartsen worden onvoldoende vergoed voor de vele overuren en het nacht- en weekendwerk”, klinkt het bij professor Van Hoof. “Ook door noodzakelijke investeringen in hun praktijk met hoge kosten voor materiaal en door wanbetalers onder de klanten is de situatie financieel vaak onhoudbaar." Ook is in vijf jaar de concurrentie met 15 procent toegenomen.

Voorts klagen de dierenartsen over de zware taakinhoud. De dierengeneeskunde evolueert namelijk pijlsnel en daardoor is doorlopend bijscholing nodig. En tot slot weegt de emotionele belasting zwaar door. Hierbij gaat het niet alleen om emotionele beslissingen over de dieren zelf, maar ook, en steeds meer, om hun emotionele en (te) mondige baasjes. In de enquête kwam tevens vaak terug dat dierenartsen geen steun van de overheid krijgen.

Het onderzoek geeft ook enkele richtlijnen voor de nabije toekomst. Zo moet de toegang tot hulpverlening vergemakkelijkt worden, kan een mentor tijdens de opleiding de moeilijke context helpen voorbereiden en kan de financiële druk verlicht worden door een betere regeling via de beroepsvereniging.