"Eenheidsmarkt is topprioriteit voor EU na Brexit"

Nu de eerste onderhandelingsronde tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk er aan zit te komen, worden langs beide kanten van de onderhandelingstafel de messen geslepen. “Voor de EU is het behoud van de eengemaakte markt, zonder deelakkoorden per sector, een absolute prioriteit”, zo zegt landbouwcommissaris Phil Hogan daarover. “Dat is ook voor landbouwers de beste garantie voor een blijvende markttoegang in het Verenigd Koninkrijk”, aldus Hogan, die tegelijkertijd ook waarschuwt voor een lager GLB-budget na 2020.

Hoe zullen de handelsverhoudingen tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk eruitzien na de Brexit? Het is een vraag die niet alleen de Europese beleidsmakers in Brussel bezighoudt, maar ook heel wat exportsectoren kopzorgen oplevert. Nu Europa zich stilletjes aan opmaakt om met de Britten rond de tafel te gaan zitten om te onderhandelen over een “harde” Brexit – zoals aangekondigd door de Britse premier Theresa May – worden in alle landen en sectoren met Britse handelsbelangen strategische afwegingen gemaakt. In eigen land is onder meer de voedingssector beducht voor een harde Brexit die de markttoegang gevoelig zou bemoeilijken.

Die ongerustheid is des te meer aanwezig in Ierland, dat gigantische handelsbelangen heeft in het Verenigd Koninkrijk: het leeuwendeel van de Ierse zuivel, gewassen en rundvlees wordt naar de Britse buren geëxporteerd. Op een bijeenkomst van de Ierse landbouwersorganisatie (IFA) sprak Europees Landbouwcommissaris Phil Hogan, zelf een Ier, een zaal vol ongeruste Ierse boeren toe. Hij probeerde er vanuit zijn Brusselse achtergrond meer duiding te geven bij de onheilspellende uitspraken die IFA-voorzitter Joe Healy deed. “Het landbouwinkomen zou zomaar met meer dan 25 procent kunnen dalen door de Brexit”, zo klonk het onheilspellend bij Healy. “Tijdens de Brexit-onderhandelingen staat niets minder dan de toekomst van de Ierse landbouw op het spel.”

“Het klopt dat de Ierse landbouwsector meer dan welke andere sector de economische gevolgen van de Brexit zal voelen”, aldus Hogan, die nog eens in herinnering bracht dat Ierland samen met de status van EU-burgers en de financiële eindafrekening de drie onderhandelingsprioriteiten zijn van EU-hoofdonderhandelaar voor de Brexit Michel Barnier. “Maar we moeten de kalmte bewaren en goed weten waarvoor we als sector willen strijden. Voor de EU is het behouden van de integriteit van de eengemaakte markt een absolute prioriteit.” Daarmee doelt Hogan op de voorstellen die hier en daar gelanceerd zijn om sectorale akkoorden te onderhandelen. “Het behoud van die EU-markt sluit deelname aan eender welk sectorakkoord met het Verenigd Koninkrijk uit. Er zal met andere woorden geen aparte landbouwdeal komen”, zo is Hogan duidelijk.

“Dat is meteen ook de reden waarom een omvangrijk vrijhandelsakkoord, met een overgangsperiode zonder importheffingen waarschijnlijk de beste optie is om blijvende markttoegang tot het Verenigd Koninkrijk te verzekeren”, aldus Hogan, die aansluitend pleitte voor een realistische kijk op het Europese landbouwbeleid als eventueel vangnet voor de landbouwsector. “Persoonlijk ben ik akkoord met een sterk GLB-budget, ook na 2020”, zo klinkt het. “Maar er is de onzekerheid over de financiële afhandeling van de Brexit en dus is het nog te vroeg om over geld te praten. Toch zou het naïef zijn te geloven dat het GLB-budget immuun is voor de onvermijdelijke budgettaire druk, niet alleen door de Brexit, maar ook door bijvoorbeeld stijgende veiligheidsuitgaven of uitgaven inzake migratie.”