Eerlijke handel en veilig voedsel met blockchain?

Blockchain geldt als de technologiehype van het moment. De software belooft transparantie, efficiëntie en verbondenheid, al is nog niet voor iedereen duidelijk hoe het dat precies zal bewerkstelligen. Ook in de voedingsketen wordt er volop geëxperimenteerd met blockchain. De eerste resultaten tonen het potentieel, maar ook de valkuilen van de nieuwe technologie. Toon Lambrechts, journalist voor EOS, ging in Haïti kijken hoe de technologie plaatselijke fruittelers vooruit kan helpen. Maar ook dichter bij huis wordt er ingezet op blockchain. De Franse supermarktketen Carrefour zal dit jaar blockchains gebruiken om de bevoorradingsketen van verse voedselwaren te controleren.

Voor velen is blockchain synoniem met bitcoin. Maar de technologie leent zich ook voor andere toepassingen dan cryptogeld. In Haïti bijvoorbeeld, daar werkt onderzoeker Jan Brouwers, verbonden aan de Wageningen Universiteit aan een project om de plaatselijke, arme fruittelers te ondersteunen. "Ons uitgangspunt is dat een betere toegang tot de Amerikaanse markt, de kleine boeren een beter inkomen zal verschaffen. Dat willen we realiseren met blockchain zodat de hele transportketen transparant en digitaal wordt."

Op dit moment belanden avocado’s en mango’s via allerlei tussenschakels op de Amerikaanse markt. “In het departement Centre, de centrale regio van het land, worden veel avocado’s geteeld die de grens over gaan”, vertelt Jan Brouwers. “Die voldoen dus aan de kwaliteitseisen van de Amerikaanse markt. De boeren krijgen er slechts een aalmoes voor, de winst gaat naar de tussenhandelaren. Die keten kan net zo goed rechtstreeks vanuit Haïti gebeuren.” Op zo'n blockchain kan iedereen zien in welke stap van de keten de avocado’s zich bevinden, wat de kosten zijn, en van welke boer de vruchten komen. “We hopen dat deze toepassing een schok door het huidige systeem jaagt, met als resultaat een beter inkomen voor kleine boeren.”

Niet alleen voor kleine boeren, maar ook voor grote retailers, kan de blockchaintechnologie interessant zijn. Supermarktketen Carrefour zal dit jaar blockchains gebruiken om de bevoorradingsketen van verse voedselwaren te controleren. Daarmee past de Franse supermarktketen een van de hipste technologieën van het moment toe om een van de grootste bekommernissen bij de consument te ontzenuwen: voedselveiligheid. “Een blockchain is niets meer dan een register dat zo opgebouwd is dat je het achteraf niet kunt aanpassen”, klinkt het bij Carrefour. “Bovendien is het een gedecentraliseerd systeem, ze zijn niet in handen van één bedrijf, maar verspreid over de computers van alle gebruikers.” Die beide eigenschappen maken het nagenoeg onmogelijk voor één partij om transacties te vervalsen.

Een eitje dat vanaf de kip richting je lokale supermarkt reist, neemt in de bijbehorende blockchain alle mogelijke tussenstappen mee. “De identiteiten van de boer en van de kip, de legdatum, de voedermomenten, de aankomst in het distributiecentrum en daarna in de winkel zijn gebeurtenissen die allemaal geregistreerd kunnen worden in een blockchain”, klinkt het. Dat biedt meteen de garantie dat de afkomst die op de doos vermeld staat daadwerkelijk klopt. “De consument kan in de winkel dan bijvoorbeeld een QR-code scannen en zien waar zijn eieren vandaan komen.”

Lees het volledig artikel over de fruittelers in Haïti hier. Meer info over het gebruik van blockchain bij Carrefour vind je hier.