Eerst leefgebied creëren dan pas hamsters uitzetten

Vermoed wordt dat er in Vlaanderen minder dan 50 wilde hamsters (over)leven. Om de soort van zijn ondergang te redden, voorzag Vlaams minister van Natuur Joke Schauvliege in een beschermingsplan. Dat is er vooral op gericht om geschikt leefgebied voor de hamster te ontwikkelen. De Standaard sprak met Inge Nevelsteen van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren omdat zij de ‘reddingsoperatie’ voor deze soort coördineert. In Widooie, de laatste vindplaats van de hamster, zullen extra exemplaren uitgezet worden omdat de populatie veel te klein is geworden. Nevelsteen legt in de krant uit dat dit pas zinvol is nadat er voldoende geschikt leefgebied is bijgekomen, een opdracht waarvoor zij landbouwers enthousiasmeert.

Vroeger kwam de wilde hamster veelvuldig voor in de leemstreek, de zuidrand van Vlaanderen, van Leuven tot de grens met Nederlands Limburg. De populatie is snel achteruitgegaan. Nadat de hamster verdween in de omgeving van Leuven houdt zich enkel op de graanakkers in één Limburgs dorpje, Widooie nabij Tongeren, nog met zekerheid een kleine populatie schuil. Er zijn zo weinig hamsters overgebleven dat natuurlijk herstel onmogelijk lijkt en ‘herintroductie’ nodig is, begrijp: hamsters uitzetten.

Dat gebeurde ooit al een keer zonder veel succes in Leefdaal, te situeren tussen Brussel en Leuven. “Uitzetten alleen is dweilen met de kraan open. Ook in Leefdaal werd in samenwerking met landbouwers voor geschikte habitat gezorgd, maar nu gebeurt het meer gestructureerd en op grotere schaal”, zegt Inge Nevelsteen in De Standaard. Zij werkt voor het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren en coördineert het soortbeschermingsplan voor de wilde hamster.

“Je moet eerst en vooral het leefgebied vergroten”, legt Nevelsteen uit. Rond Widooie moeten er daarom, in de vijf jaar dat het programma loopt, 125 hectare hamstervriendelijke akkers bijkomen. Vanaf 25 hectare heeft uitzetten zin. De uitgezette hamsters zullen uit het buitenland komen, mogelijk uit Nederland omdat er daar een kweekprogramma loopt. Ook gaat Nevelsteen bij onze Noorderburen leren van hun aanpak. De gekweekte hamsters zullen een zender krijgen zodat monitoring mogelijk wordt.

Nevelsteen benadert nu de plaatselijke landbouwers om luzerne en Japanse haver te telen na de oogst van hun wintergraan. Beide gewassen bieden langere tijd beschutting voor de hamsters, die anders een makkelijke prooi zijn op de kaal geschoren graanakkers. In ruil liggen er subsidies klaar. “We bieden een mooie vergoeding”, vindt Nevelsteen. “Voor luzerne bijvoorbeeld meer dan 1.800 euro per hectare. De boeren hebben tijd tot eind september om in te stappen.” Zij benadrukt dat een goede samenwerking tussen landbouw, natuur, jagers en overheid cruciaal is voor het welslagen van de reddingsoperatie.