Eerste Landbouwparlement focust op open ruimte

Tijdens Agribex organiseert Fedagrim voor het eerst het Landbouwparlement 2019 waarmee de federatie een brug wil slaan tussen landbouwers en beleidsmakers. De voorbije jaren heeft de federatie, met de organisatie van de Staten-Generaal van de Landbouw, het debat rond landbouw opengetrokken. Dit jaar wil het een stap verder gaan en met het Landbouw­parlement, dat doorgaat op 4 december, nog meer landbouwers bereiken. Het centraal thema is ‘Landbouw in de open ruimte’ met ecosysteemdiensten als kernbegrip.

Ecosysteemdiensten zijn alle voordelen die de natuur beschikbaar stelt, zoals propere lucht, drinkbaar water, voedsel en energie. Landbouwgebieden kunnen structureel bijdragen tot het leveren van ecosysteemdiensten en biodiversiteit. In die zin zijn zowel de landbouw als de natuur partners in het beheer van de open ruimte, die stelselmatig bedreigd wordt door meer verharding en toenemend ruimtebeslag. Landbouw wordt te vaak als obstakel neergezet voor de ecosysteemdiensten, terwijl landbouwers nochtans de grootste beheerder zijn van open ruimte in ons land, zo’n 50% van het landoppervlak.

Ondanks diverse pleidooien voor het behoud van open ruimte, gaat het ruimtebeslag onverminderd door. In Wallonië verdwijnt er dagelijks 3 hectare, in Vlaanderen dubbel zoveel. Tussen 2013 en 2016 verdween er 10 hectare per dag. Van de 33 procent ruimtebeslag in Vlaanderen is er 14 procent toe te schrijven aan verharding. Doelstelling is om tegen 2040 het ruimtebeslag naar 0 hectare te herleiden, zowel in Vlaanderen als Wallonië.

 

Fedagrim wil tijdens het Landbouwparlement het één en ander in een ruimer perspectief plaatsen. De overheid moet niet alleen de maatschappelijke kosten die gepaard gaan met het produceren van voedsel in rekening brengen, maar ook de maatschappelijke baten die de individuele onderneming overstijgen. Enkel de valorisering van alle ecosysteemdiensten kan voor evenwicht zorgen. Probleem is de perceptie dat ecosysteemdiensten te vaak als bijkomende eisen voor voedselproductie worden beschouwd. Terwijl ze steeds deel uitmaken van één en dezelfde bundel, namelijk het duurzame beheer van de open ruimte. Een bodempaspoort, zoals onder meer voorgesteld door ILVO, waarin de ecosysteemdiensten vervat zitten en bijdragen tot de bodemkwaliteit, kan hiervoor een oplossing zijn en biedt stoppende en beginnende landbouwers meer perspectief.

Een goed beheer van de open ruimte, vraagt om een consistent beleid binnen de domeinen ruimtelijke ordening, klimaat, milieu en landbouw. Het beleid van de open ruimte is bijzonder kwetsbaar voor belangengroepen. In die zin pleit de federatie voor een meer sturend ingrijpen door de federale en gewestelijke overheden om lokale overheden uit de wind te zetten. Lokale overheden zijn immers vaak meer vatbaar voor druk van bepaalde machtsgroepen en zijn gebaat met heldere en bindende afspraken waardoor er ook geen onderlinge concurrentie met andere naburige gemeenten mogelijk is.

 

Daarom dienen zeker de ecosysteemdiensten bovenlokaal en gebiedspecifiek beheerd te worden. Het besef groeit dat de open ruimte almaar meer gemeenschappelijk en meervoudig gebruikt zal worden (voedselproductie, biomassa, waterhuishouding), waardoor er meerdere actoren op het terrein actief zijn en dat op zich zorgt voor spanningen. Landbouwers zullen die verwevenheid zien als inbreuk op hun landbouwareaal, natuurverenigingen als risico voor de natuurlijke habitats. Als de ecosysteemdiensten, met de daarbij horende verwevenheid, op een grotere oppervlakte beheerd worden, kan dit spanningsveld ontzenuwd worden.

Alles staat of valt met de houding van de consument. Een belangrijke prikkel is de prijs die de consument voor kwaliteitsvolle landbouwproducten van bij ons betaalt. Nabijheid kan daarbij een belangrijke motivatie zijn om de band tussen landbouw en consument aan te halen. De korte keten wint aan belang en de landbouwer kan daarop inzetten door alle ecosysteemdiensten die hij vervult, in rekening te brengen. Dat is echte duurzame landbouw waarbij de consument de bereidheid moet tonen om de landbouwer te betalen voor alle geleverde diensten.

Wenst u mee te debatteren? Deelname aan het Landbouwparlement is gratis, maar inschrijven is vereist.

 

Opgelet: het uur van het Landbouwparlement werd gewijzigd. Het Landbouwparlement gaat door van 10u30 (ontvangst vanaf 10 uur) tot 12u15. Na het Landbouwparlement kunnen deelnemers de beurs nog bezoeken. Het Landbouwparlement vindt plaats in het Auditorium 500, vooraan Paleis 7 (kant Atomium).