"Europa is onze favoriete regelneef"

Over de Europese regeldrift wordt wel eens smalend gedaan, maar ze maakt wel de essentie uit van het Europese project. Dat schrijft politicoloog Hendrik Vos in een opiniestuk in De Standaard. "De Europese regels beletten dat de eengemaakte vrije markt verwordt tot het wilde Westen en belichamen de bekommernis van de Europese consument om thema’s als voedselveiligheid en milieu."

Het is deze dagen volgens politicoloog Hendrik Vos bon ton om te beweren dat Europa groot moet zijn in de grote dingen en dat het zich wat minder moet inlaten met triviale zaken. De regeldrift van de Europese wetgever wordt gesymboliseerd door de inmiddels terug ingetrokken verordening 1677/88, die bepaalde dat er maximaal tien millimeter kromming mocht zijn per tien centimeter komkommer.

Maar achter het zogenaamde komkommerfetisjisme schuilt een logica: dat het hinderlijk is voor de eengemaakte Europese markt als elke lidstaat eigen regels heeft over wat als komkommer mag verkocht worden. "Als ieder land eigen normen hanteert, dan werkt de Europese markt niet meer. Dan moeten vrachtwagens aan de grens worden gecontroleerd om na te gaan of de ingevoerde komkommers wel aan de nationale standaarden voldoen", legt Vos uit.

"Erg omslachtig, als het de bedoeling is om de grenzen op te ruimen en een Europese supermarkt tot stand te brengen. Dus kwam er één Europese norm, die de verschillende nationale normen verving", verduidelijkt Vos. Het komkommerverhaal illustreert volgens de politicoloog dat als ieder land er eigen regels op nahoudt, we weer moeten beginnen met grenscontroles, slagbomen, wachtrijen, bureaucratie, tijd- en vooral veel geldverlies.

"Tenzij alle lidstaten afspreken dat als een product in één lidstaat legaal is, het dat ook in alle andere lidstaten is. Als het over de kromming van komkommers gaat, lijkt dat niet direct een drama, maar het gaat ook over pesticiden, over bewaarmiddelen in voedsel, of over ggo's," aldus Vos. "Met uiteenlopende normen in verschillende lidstaten is er met andere woorden geen enkele garantie op hoge standaarden. Integendeel, invoer uit landen met een lager beschermingsniveau zal goedkoper en dus aantrekkelijker zijn", gaat Vos verder.

"Wie voedselveiligheid en consumentenbescherming belangrijk vindt, moet wel op het Europese niveau aankloppen", redeneert Vos. "Als deze kwesties aan de lidstaten afzonderlijk worden overgelaten is er altijd wel één die het wat minder nauw neemt met veiligheid, gezondheid of dierenwelzijn. En dus is het Europa dat tot in details voorschrijft aan welke hygiënische voorwaarden een slachthuis moet voldoen."

"Natuurlijk zijn er op de ladder van de grote uitdagingen wel zaken die wat hoger mogen staan. Maar al de kleine Europese regels, waar ook in deze campagne weer geringschattend over wordt gedaan, maken precies de essentie uit van het Europese project: een eengemaakte vrije markt, niet het wilde Westen. De Europese Unie is een gereguleerde markt en dat is het verschil met vele plekken elders in de wereld," concludeert Vos.

"Er is hier een bekommernis om het leed van dieren, hormonen in het vlees en chloor in kippen. Het voorzorgsbeginsel is een belangrijke leidraad: Europeanen willen niet te veel risico nemen als het gaat om voedsel, milieu of het gebruik van chemicaliën. Dit vraagt allemaal om regels. Omdat we één markt vormen, is het zinloos om die zaken nog op nationaal niveau te regelen. Daarom is Europa onze favoriete regelneef. Er is geen reden om daar smalend over te doen," besluit Vos.