Europees actieplan voor minder couperen bij varkens

De meeste varkens op de Vlaamse varkensbedrijven hebben een gecoupeerde staart. Couperen is toegelaten om problemen met staartbijten bij varkens te vermijden, maar dit mag niet routinematig gebeuren en slechts nadat alle andere maatregelen om staartbijten te voorkomen, uitgeprobeerd werden, zo staat in het in de Europese richtlijn. Die richtlijn wordt echter vaak overtreden. De Europese Commissie wil die veralgemeende overtreding aanpakken en heeft nu een beoordelingsmethode voor het verrijkingsmateriaal opgesteld. Vanaf 1 september 2018 moet de varkenshouder de nieuwe methode toepassen en de gegevens beschikbaar houden voor de inspectiediensten.

De oorzaak van staartbijten is vaak moeilijk vast te stellen, maar verveling en een monotone omgeving spelen zeker een belangrijke rol. Varkens zijn nieuwsgierige en intelligente dieren die van nature graag wroeten en exploreren. Hun omgeving moet daarom voldoende complex zijn. Om in hun behoefte voor afleiding te voorzien, legt de Europese Richtlijn op dat alle varkens permanent moeten beschikken over voldoende materiaal om te onderzoeken en mee te spelen zoals stro, hooi, hout, zaagsel, compost van champignons, turf of een mengsel daarvan, voor zover de gezondheid van de dieren daardoor niet in gevaar komt.

“Het verrijkingsmateriaal dat momenteel aan varkens aangeboden wordt is nu vaak minimaal - bijvoorbeeld enkel een ketting - en blijkt echter niet altijd even doeltreffend om de varkens voldoende afleiding te bezorgen”, stelt de Europese Commissie. “Het ideale verrijkingsmateriaal is zowel eetbaar, kauwbaar, onderzoekbaar en vervormbaar. De ketting voldoet slechts aan één van deze vereisten, namelijk onderzoekbaar.”

Om te verzekeren dat verrijkingsmateriaal beter de noden van varkens vervult en zo beter aan de Europese wetgeving tegemoetkomt, wordt vanaf 1 september 2018 materiaal dat enkel bestaat uit metaal of harde kunststof, zoals een ketting of een harde bal, niet langer als voldoende beschouwd. Het moet worden aangevuld met of vervangen door geschiktere materialen zoals stro, eventueel in een strokoker, jute zakken, natuurlijk touw of zacht en onbewerkt hout, zoals takken. “Dit materiaal mag eventueel aan een ketting bevestigd worden om het van de vloer weg te houden”, laat de Commissie weten. “Bijtrubber zal ook nog toegelaten zijn, maar dit biedt minder verrijking aan de varkens. De varkenshouden kiest dus best voor een van de andere materialen.”

“Het is belangrijk dat nagegaan wordt of het verrijkingsmateriaal effectief is”, aldus de dienst Dierenwelzijn. “Daarom moet vanaf 1 september 2018 minimaal één keer per maand voor minstens 5 hokken een beoordeling van het verrijkingsmateriaal uitgevoerd worden. De Europese Commissie heeft hiervoor een beoordelingsmethode opgesteld. De dienst Dierenwelzijn stelt een excelbestand ter beschikking dat kan afgeprint worden of digitaal ingevuld zodat de berekening automatisch gebeurt. De ingevulde formulieren of het excelbestand moeten beschikbaar zijn voor de inspectiedienst.”

Meer informatie op de website van de Dienst Dierenwelzijn.