Europees njet tegen patenten op planten en zaden

Er mag geen patent komen op groenten en fruit, oordeelden Europarlementsleden in een resolutie die donderdag werd aangenomen. Vrije toegang tot genetisch materiaal is essentieel voor innovatie, voedselzekerheid en het milieu. Daarom roepen de parlementsleden het Europees Octrooibureau op om het Octrooiverdrag te respecteren. Onder hen ook Hilde Vautmans (Open Vld): “Het zou de sector echt niet ten goede komen als enkele bedrijven het monopolie zouden hebben op bepaalde groente- en fruitsoorten. Patenten leiden tot oneerlijke concurrentie, en verhinderen innovatie en het ontwikkelen van nieuwe plantenvariëteiten.”

Boeren moeten vrije toegang hebben tot biologisch plantmateriaal, als ze willen blijven innoveren en concurreren. De patentvrije toegang is ook essentieel voor de ontwikkeling van nieuwe rassen, de verbetering van de voedselzekerheid en de aanpak van de klimaatverandering. “Laat dat nu net zijn waar ons landbouwbeleid de komende jaren zal op moeten inzetten”, zegt Vautmans. “Als we concurrentieel willen blijven en de impact van het klimaat reduceren, dan zullen we onze gewassen beter moeten wapenen tegen bijvoorbeeld de droogte of bepaalde ziektes door middel van nieuwe én klassieke veredelingstechnieken.” 

 

De Europarlementsleden roepen de Europese Commissie op om bij het Europees Octrooibureau (EOB) aan te dringen om geen patenten te verlenen voor producten die hoofdzakelijk uit biologische processen verkregen worden. “Het Europees Octrooibureau moet voor eens en voor altijd juridische duidelijkheid geven”, benadrukt Vautmans.

 

Het patentendossier heeft ondertussen een hobbelig parcours afgelegd. In maart 2015 besloot de raad van beroep van EBO dat patenten mogelijk moeten zijn voor producten die verkregen worden uit traditionele kweektechnieken, zoals kruising. Het Octrooibureau stelt echter dat essentiële biologische processen weliswaar niet gepatenteerd kunnen worden, maar de daaruit voortkomende planten of vruchten wel.

 

Toen al bestond de vrees in het Europees Parlement dat zo’n strenge interpretatie van de huidige EU-regels een negatieve invloed zou hebben op het Europese concurrentievermogen en de weg zou vrijmaken voor monopolisten. Daarom nam het Parlement in december 2015 een resolutie aan waarin een verduidelijking van de EU-regels gevraagd werd. Ze herhaalden hun bezwaar van mei 2012 tegen het patenteren van producten verkregen uit traditionele plantveredeling.

 

In november 2016 kwam de Europese Commissie tussenbeide waarop het EOB besloot om geen patenten meer te verlenen voor producten die uit biologische veredelingsprocessen zijn verkregen. De Technische Kamer van Beroep van het EOB verwierp dit besluit in december 2018 en gebruikte het argument dat het Europees Octrooiverdrag voorrang heeft op de uitvoeringsregels van het EOB. Tot 1 oktober kan tegen deze beslissing een bezwaarschrift worden ingediend. Nadien volgt definitief uitsluitsel.

 

“Het besluit van de Technische Kamer van Beroep van het EOB valt niet te begrijpen, zeker omdat we de voorbije jaren zagen dat hierover grote eensgezindheid bestond onder de Europese instellingen. Ik hoop dan ook dat het Europese Octrooibureau ons hierin volgt, duidelijkheid geeft in deze zaak en patenten op groenten en fruit voor eens en voor altijd verbiedt”, aldus Hilde Vautmans.