"Europese schadevergoeding voor Russische importban"

Vlaamse Europarlementsleden hebben in Straatsburg aandacht gevraagd voor de impact van de aanhoudende Russische importban op de groente- en fruittelers. Het is intussen al vier jaar geleden dat Vladimir Poetin de grenzen sloot voor Europese landbouwproducten, maar de impact van die beslissing zindert nog steeds na. Landbouwcommissaris Phil Hogan erkent de moeilijkheden in de sector, maar beklemtoont dat hij “doet wat hij kan” en naarstig zoekt naar nieuwe afzetmarkten voor de sector. 

De Russische importban overviel de Vlaamse land- en tuinbouw vier zomers geleden als een donderslag bij heldere hemel en bezorgt de hele sector tot op vandaag kopzorgen. Als vergelding voor de handelsmaatregelen die de Europese Unie had genomen wegens het conflict in Oekraïne besloot Poetin Europa te straffen met een handelsban voor landbouw- en voedingsproducten. De economische schade was onder meer in de fruit- en de varkenssector enorm. Volgens de huidige stand van zaken geldt het Russisch embargo al zeker tot eind volgend jaar, maar of het dan wordt opgeheven dan wel verlengd blijft koffiedik kijken.

In Straatsburg vroegen verschillende Vlaamse Europarlementariërs aandacht voor de problematiek. "Men heeft altijd gezegd aan onze landbouwers dat de crisis tijdelijk was, maar dit wordt de vierde oogst die we niet kunnen exporteren. Dit is echt structureel", aldus Hilde Vautmans (Open Vld). Volgens het Limburgse Europarlementslid, dat een somber beeld schetst van de fruitsector in haar regio, is het "tijd om het geweer van schouder te veranderen" en "de portemonnee te openen om onze landbouwers echt te compenseren voor de geleden schade".

Eurocommissaris voor Landbouw Phil Hogan erkent dat er momenteel geen politieke signalen zijn dat het Russische embargo snel tot het verleden zal behoren. Hij onderstreept wel dat hij de voorbije jaren tal van maatregelen heeft genomen om de boeren een hart onder de riem te steken en nieuwe afzetmarkten voor hun producten te vinden. Ook toonde hij zich bereid om eventuele Belgische staatssteunmaatregelen voor de sector te bekijken, mogelijk via middelen voor plattelandsontwikkeling.

Dat signaal werd gretig genoteerd door Vautmans die belooft "de mogelijkheden te bekijken". Ook Tom Vandekendelaere (CD&V) en Mark Demesmaeker (N-VA) wezen in het debat op de problemen van de groenten- en fruittelers. Demesmaeker betreurde dat het opkopen van groenten en fruit om het overaanbod op te vangen ertoe leidt dat kwaliteitsproducten eindigen als compost of veevoeder. Hij pleit voor alternatieven die geen verspilling in de hand werken en voor extra geld om nieuwe afzetmarkten te vinden. "We moeten verkopen in plaats van vernietigen."

Vandenkendelaere verwees dan weer naar de nieuwe exportkansen in Azië en Zuid-Amerika die inspelen op de stijgende vraag bij de groeiende middenklasse. Andere boeren investeren dan weer in andere variëteiten. Vandenkendelaere brak daarbij een lans voor een diversificatie van de exportmarkten. "Het is van het grootste belang dat we leren uit onze fouten. Het aandeel varkensvlees dat naar Rusland ging, wordt nu in China verkocht. Zo geven we opnieuw één land de macht om onze varkenssector met een vingerknip in een crisis te storten."