Gezocht: koolteler rond Leuven om sprinkhanen te voeden

Door het krimpende aanbod gewasbeschermingsmiddelen is het voor tuinders een hele uitdaging om schadelijke insecten uit een perceel kolen te houden. Op de markt of de veiling geraak je aangevreten groenten immers niet kwijt. KU Leuven biedt één of meerdere telers rond het Leuvense een alternatieve afzetmarkt voor koolbladeren aan, waarbij vraatschade onbelangrijk is en het gebruik van insecticiden uit den boze. De kolen zijn namelijk bedoeld als voeder voor sprinkhanen. “In twee klimaatkamers houden we duizenden sprinkhanen voor proeven. In opdracht van bedrijven testen we (bio)pesticiden, maar in de eerste plaats verwerven we inzicht in het functioneren van insecten die veel complexer zijn dan hun kleine omvang doet vermoeden”, zegt professor Jozef Vanden Broeck van het Departement Biologie. De diertjes krijgen iedere dag hun eigen gewicht aan groenvoeder voorgeschoteld.

Kolen kan een tuinder telen voor de versmarkt of voor de verwerking in een mix van diepvriesgroenten. Hij kan ze via de veiling verhandelen, of er de consument mee opzoeken in de korte keten. Rond het Leuvense dient er zich een atypische koper van kolen aan. De KU Leuven is op zoek naar koolbladeren voor de sprinkhanen die in kweekbakken gehouden worden voor onderzoeksdoeleinden. Hun vorige leverancier geeft er de brui aan en een nieuwe vinden blijkt niet zo evident. Duizenden sprinkhanen moeten het jaar rond gevoed worden met zo vers mogelijke koolbladeren die nooit besproeid zijn.

“Op weekbasis gaat het om een volume koolbladeren ter grootte van vijf tot acht vuilniszakken”, geeft professor Jozef Vanden Broeck een idee. “Van welke koolsoort die bladeren afkomstig zijn, is onbelangrijk. In Kampenhout is er een bioboer die de kolen voor menselijke consumptie verkoopt en waar wij de bladeren afhalen. Ook een gangbare teler, liefst zo dicht mogelijk bij Leuven, kan onze leverancier worden door een perceel apart te houden waar hij niet spuit tegen insecten en onkruiden. Aangezien we de sprinkhanen een gans jaar moeten voederen, zou het voor ons interessant zijn als een landbouwer koolzaad of mergkool wil zaaien om in de winterperiode te maaien. De vergoeding bepalen we steeds in overleg.”

Van alle bladgroenten blijken kolen de beste resultaten te geven in termen van reproductie van de sprinkhanen. “Heel kieskeurig zijn sprinkhanen niet want in het wild is het een plaagsoort met een breed spectrum aan planten die ze verorberen”, aldus de bioloog. Aan KU Leuven zijn er heel wat thesis- en doctoraatsstudenten die niet zonder de sprinkhanen kunnen. Eén van hen is Sam Schellens, doctoraatsstudente op de Afdeling Dierenfysiologie en Neurobiologie. “Ons onderzoek focust op de ontwikkeling van nieuwe bio-insecticiden tegen de woestijnsprinkhaan, een organisme dat gekend is voor zijn plaagvorming en grote oogstverliezen in Afrikaanse landen. Recentelijk was zulke plaag nog aanwezig in Sardinië”, vertelt Schellens.

“In het labo staan twee klimaatkamers vol kweekbakken met sprinkhanen”, vervolgt professor Vanden Broeck. “In opdracht van fabrikanten van (bio)pesticiden testen we bijvoorbeeld uit hoe gevoelig of ongevoelig deze insecten voor hun producten zijn. Toeleveranciers van de landbouw hebben nood aan die kennis omdat ze werken aan een meer selectieve en minder milieubelastende manier van insectenbestrijding. Ander onderzoek bestudeert het functioneren van insecten (o.a. voortplanting en vervelling). In de ogen van veel mensen zijn insecten klein en simpel, maar ze zijn net zo complex opgebouwd als het menselijk lichaam. Gegeven hun kleine volume zijn ze zelfs complexer. De kwade kantjes van insecten maken dat landbouwers ze gaan bestrijden, maar kennis over insecten is ook nodig ter bescherming van nuttige insecten. Zo kan inzicht in ziekten bij insecten waardevol zijn voor imkers die geconfronteerd worden met bijensterfte.”

Interesse om als landbouwer op een unieke manier bij te dragen tot dit onderzoek? Contacteer dan de KU Leuven via sam.schellens@kuleuven.be. Actief zijn in de omgeving van Leuven en bereid zijn om de teelt af te stemmen op de bijzondere bestemming van de koolbladeren, zijn twee belangrijke randvoorwaarden. De ophaling van de liefst zo vers mogelijke koolbladeren neemt KU Leuven voor zijn rekening.