"Globale aanpak nodig voor eerlijke cacaoprijs"

Fairtrade Belgium, dat u kent van het zwart-blauw-groene logo, sloot 2017 af met een positief resultaat: een groei in bijna alle productcategorieën en een hogere marktpenetratie. Aan de andere kant van de keten gaat het er echter veel minder rooskleurig aan toe. Veel producenten leven in extreme armoede, wat resulteert in slechte arbeidsomstandigheden, kinderarbeid, ontbossing en heel wat andere problemen. De uitdaging is gigantisch. “Onze studies tonen aan dat een holistische aanpak nodig is als we producenten willen helpen om hun inkomen te verbeteren”, klinkt het.

Na Oxfam, reageert ook Fairtrade Belgium op de recent verschenen Cacaobarometer. De organisatie ziet zowel sterke vooruitgang als grote uitdagingen. “Belgen kiezen vandaag steeds meer voor Fairtrade. Vorig jaar nam het volume gecertificeerde producten met tien procent toe in vergelijking met 2016. Deze stijging valt vooral op bij producten op basis van cacao: volumes afgewerkte producten groeiden zelfs met 45 procent. De trend van voorgaande jaren zet zich dus onveranderlijk voort.” Ook de wereldwijde verkoop van cacao door eerlijke handel steeg de voorbije vier jaar met gemiddeld 27 procent. In 2016 werd meer dan 136.000 ton Fairtrade cacao ingekocht, een record.

Maar de uitdaging blijft enorm: in België haalt chocolade op basis van Fairtrade cacao amper één procent marktaandeel. Als eerlijke handel echt een verschil wil kunnen maken in het leven van cacaoproducenten, dan moet er een versnelling hoger geschakeld worden, en dan moet de vraag sterk gestimuleerd worden, door het bewustzijn bij het brede publiek te vergroten. Een sterke mobilisatie van consumenten, merken en retailers is essentieel. In 2016 werd onder drie verschillende gecertificeerde labels zo’n 1.960.000 ton cacao geproduceerd. De producenten konden slechts 952.000 ton als eerlijke cacao kwijt op de markt.

“Het aanbod van gecertificeerde cacao ligt hoger dan de vraag, waardoor de impact voor de producent vermindert, een deel van zijn oogst wordt nog altijd verkocht onder conventionele marktvoorwaarden. Daarbovenop stond de prijs van cacao in 2017 op een historisch laag punt, wat een extra last – en een onhoudbare last – voor de producenten betekende”, legt Fairtrade Belgium uit.

Volgens de Cacaobarometer zijn de verschillende stakeholders in de sector er zich van bewust dat de huidige aanpak – met een veelvoud aan strategieën en projecten – niet per se succesvol is. De investeringen om cacaoproductie duurzamer te maken schieten tekort om de huidige situatie merkbaar te verbeteren. Ze voelen een gebrek aan politieke wil, de afwezigheid van een gevoel van ambitie en sense of urgency om de uitdagingen in de sector aan te pakken. “We moeten het onderwerp van de prijs op tafel durven leggen, en we betreuren het dat dit een taboe is voor veel actoren uit de sector. Een wereldwijde mobilisatie is onontbeerlijk, niet alleen van spelers uit eerlijke handel, maar ook van industrie en overheden, zowel in consumerende markten als producerende landen”, besluit Fairtrade Belgium.