Groeimotor van Belgische voedingsindustrie sputtert

De nieuwe economische cijfers van de Belgische voedingsindustrie ogen door een exporttoename met 3,5 procent en 2.000 nieuwe jobs niet onaardig. Toch plaatst sectorfederatie Fevia er de nodige kanttekeningen bij. “Onze groeimotor, die export toch is, begint te sputteren want de voorbije jaren was de toename groter. Bovendien compenseert die export niet langer de nog verder afnemende verkoop op de binnenlandse markt. Het gevolg is dat onze globale omzet voor het eerst in jaren achteruitgaat (-0,8%, tot 51,8 miljard euro)”, zegt CEO Bart Buysse. Op Radio 1 waarschuwt hij voor het fenomeen van grensaankopen, een gevolg van de opeenstapeling van taksen in eigen land.

De nieuwe economische cijfers over de evolutie van de Belgische voedingsindustrie geeft een ‘The Good, the Bad and the Ugly’-scenario weer. “Het goede nieuws is dat we als grootste industriële werkgever van ons land extra jobs creëren en het goed blijven doen op exportmarkten”, zegt Bart Buysse, CEO van sectorfederatie Fevia. De tewerkstelling neemt toe met 2,2 procent, goed voor 2.000 nieuwe jobs. Bovendien is de voedingsindustrie één van de sectoren die ook het meeste indirecte werkgelegenheid creëert: aan elke job in een voedingsbedrijf zijn er indirect nog 1,9 jobs verbonden. Daarmee komt de teller op meer dan 250.000 jobs gelinkt aan de voedingsindustrie.

Het tweede lichtpunt: export blijft de motor van de groei van de voedingsindustrie. In 2018 bedroeg de export 27,6 miljard euro, een stijging met 3,5 procent op één jaar tijd. Fevia-voorzitter Jan Vander Stichele: “Vooral de export naar overzeese markten zoals de VS, Canada, China en Zuid-Korea nam vorig jaar met maar liefst 18 procent toe. De handelsakkoorden met onder andere Canada helpen daarbij zeker. Maar we plukken ook de vruchten van succesvolle handelsmissies, waar ons land met het promotiemerk ‘Food.be – Small country. Great food’ de sterktes van Belgische voeding in de kijker zet.” Al plaatst Fevia er ook een kanttekening bij: de uitvoer steeg in 2018 minder hard dan de voorbije jaren (+7,5% in 2017, gemiddeld +5% over de laatste tien jaren).

Vander Stichele, topman van Lotus Bakeries, wijst ook op de sterk verbeterde (+24,8%) positieve handelsbalans van 5,5 miljard euro. En hij zegt er meteen bij dat de voedingsindustrie een sterkhouder in eigen land wil blijven, “maar dan moeten een paar handicaps verder aangepakt worden”. De Fevia-voorzitter noemt de hoge loon- en energiekosten en de krapte op de arbeidsmarkt. Zorgen zijn er bij de sectorfederatie ook omtrent de dalende investeringen bij de leden-bedrijven, weliswaar na enkele recordjaren. In 2018 werd er 1,6 miljard euro geïnvesteerd (-6,7%).

Terwijl de omzet van de rest van de Belgische industrie stijgt, daalt de globale omzet van de voedingsindustrie voor het eerst in jaren (-0,8%). Daarmee komt hij uit op 51,8 miljard euro. Zorgwekkend vindt Fevia vooral de terugval (-5,3%) op de binnenlandse markt. Tijd voor actie, vindt de voedingsindustrie die vanuit Fevia een dringende oproep doet aan toekomstige regeringen in ons land: “Less taxation, more value creation.” Voorzitter Van der Stichele wil dat er komaf gemaakt wordt met “de typisch Belgische lasagne aan accijnzen, taksen en heffingen op voeding”. Die zijn volgens hem vaak ingegeven door louter budgettaire overwegingen, maken onze producten te duur en stimuleren grensaankopen. Op Radio 1 gaat Bart Buysse dieper in op het fenomeen van grensaankopen.

Een tweede kopzorg voor de sector is de krapte op de arbeidsmarkt. De voedingsindustrie kent heel wat knelpuntberoepen en telt gemiddeld 1.500 openstaande vacatures. “We merken dat onze bedrijven het steeds moeilijker hebben om de geschikte, vaak technische profielen aan te trekken, waaronder ook kortgeschoolde productiearbeiders. We hebben nood aan meer instroom van het talent via onderwijs, omscholing en activering. Het is aan de beleidsmakers om hiervoor het juiste kader uit te werken. Als sector nemen wij in elk geval onze verantwoordelijkheid op rond opleiding en employer branding, samen met ons sectoraal fonds Alimento”, aldus Buysse.

Ontdek hier de nieuwe economische cijfers van de Belgische voedingsindustrie.