"Honger is geen productieprobleem"

In een nieuw opiniestuk op Knack deelt Laurens De Meyer van Bond Beter Leefmilieu zijn kijk op het globale hongervraagstuk. Volgens De Meyer is het duidelijk: als we tegen 2050 bijna 10 miljard monden moeten voeden, dan moet ons voedselsysteem dringend over een andere boeg. “In West-Vlaanderen nog een giga-varkensstal neerpoten en beweren dat dit de manier is om honger uit de wereld te helpen, is puur boerenbedrog”, zo klinkt het.

Hoe de wereld te voeden zonder dat we daarbij de planetaire grenzen overschrijden? Het is de vraag van één miljoen, of liever 10 miljard. Want met zo veel zullen we volgens verschillende schattingen tegen 2050 zijn. Laurens De Meyer probeert namens Bond Beter Leefmilieu (BBL) een antwoord te formuleren op de vraag. De oplossing moeten we volgens hem alvast niet gaan zoeken binnen het huidige “grootschalig en industrieel” landbouwsysteem. “Dit is allesbehalve een goede reden om onze landbouw verder te intensifiëren, integendeel, het export-gedreven landbouwmodel zorgt net voor méér honger in de wereld.”

“Met de huidige mondiale landbouwoppervlakte kan je volgens de FAO genoeg voeding produceren voor 10 miljard mensen”, aldus De Meyer. “Het probleem is dat de geproduceerde granen niet naar de hongerige magen van mensen gaan, maar naar varkens, koeien en pluimvee. Deze consumeren 40 procent van alle graanproductie en nemen 70 procent van het totale landbouwoppervlak in.” Moet de hele veehouderij dan op de schop? Nee, aldus De Meyer. “Dierlijke productie zou vooral nog voor duurzame toepassingen mogen instaan, zoals het sluiten van kringlopen bij voedseloverschotten en het begrazen van marginale gronden. Dat kan met een fractie van de huidige hoeveelheid dieren.”

Daarnaast is er natuurlijk ook het probleem van de voedselverspilling. “Vandaag wordt in de Westerse wereld meer voedsel verspild dan er in heel Zwart-Afrika wordt geproduceerd”, weet De Meyer. “Honger is dus geen productieprobleem, maar een probleem van toegang tot voedsel.” Daarom moet vooral ingezet worden op het versterken van lokale landbouwsystemen, wat essentieel is voor het uitbouwen van een gezonde lokale economie. “Industriële, exportgerichte landbouw zorgt ervoor dat de lokale markt uitgesloten wordt van kapitaalstromen en creëert instabiele regio's”, zo klinkt het.

Hoe ziet de oplossing er dan uit? Agro-ecologie kan volgens De Meyer een belangrijke rol spelen. “Een systeem dat rekening houdt met de grenzen van ons ecosysteem”, zo klinkt de conclusie. “Een diverse, plantaardige productie staat centraal. Hoogtechnologische toepassingen op maat van de landbouwer dragen bij aan een verdere verduurzaming. Verder een diversiteit aan gewassen, productiemethodes, een doorgedreven samenwerking en open kennisdeling binnen de maatschappij. Het economisch herstel van lokale landbouwgemeenschappen zorgt voor een stijgende koopkracht en evenwichtigere verdeling van voeding. Deze benadering biedt garanties op het tegengaan van honger, nu en in de volgende generaties.”