Infosessies over MAP6 genieten grote belangstelling
De landbouworganisaties zijn nog steeds ongelukkig over de verstrenging van het mestbeleid die op het laatste nippertje politiek afgesproken werd. Ze gaan zich dan ook niet alleen kwijten van de taak om leden-landbouwers te informeren. Zowel Boerenbond als het Algemeen Boerensyndicaat vinden dat de overheid alles in het werk moet stellen om landbouwers uit te leggen wat van hen verwacht wordt. Tijd is er daarvoor amper want MAP6 werd meteen in werking gesteld, zelfs met terugwerkende kracht tot aan het begin van het jaar. Deze week zijn de infosessies van de Vlaamse Landmaatschappij gestart. Circa 1.700 landbouwers schreven zich reeds in, en de landbouwers uit de provincie Antwerpen beten in Malle de spits af.
Het zesde mestactieplan is op 22 mei goedgekeurd. Ondertussen zijn we een maand later en wordt er volop werk gemaakt van het informeren van de landbouwers. De landbouworganisaties doen hun deel, zoals Boerenbond met een artikelenreeks over MAP6 in hun ledenblad, maar ze kijken toch vooral naar de overheid om de hete kastanjes uit het vuur te halen. Door de verstrenging die politiek afgesproken werd om alle meerderheidspartijen achter MAP6 te scharen, vielen de versoepelingen in gebieden met een goede waterkwaliteit grotendeels weg. Rest dus alleen de boodschap aan landbouwers dat nieuwe inspanningen vereist zijn als gevolg van de opgelegde verplichtingen.
Welke inspanningen dat precies zijn, krijgen landbouwers te horen tijdens infosessies van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), waar de Mestbank een onderdeel van is. In iedere provincie wordt op één locatie samengekomen. Een eerste infosessie vond maandagavond in Malle in de provincie Antwerpen plaats. Daarna is Oudenaarde aan de beurt, waar meer dan 600 landbouwers worden verwacht, en volgende week gaan er infosessies door in Glabbeek (1 juli), Roeselare (2 juli) en Oudsbergen (3 juli). “Bijna 1.700 landbouwers schreven zich op voorhand in voor de infosessies”, vertelt VLM-woordvoerder Leen Van den Bergh. “Er zijn nog een beperkt aantal plaatsen vrij. Wie inschrijft, krijgt net voor de toelichting de presentatie via e-mail doorgestuurd. Via onze website blijven we ook na afloop van de infosessies nog informeren over MAP6.” Online kan VLM steeds de meest actuele informatie meegeven, zoals het uitstel tot 31 augustus dat nu verleend wordt voor het melden van overeenkomsten bedoeld om de verplichte inzaai van een vanggewas met een collega-landbouwer uit te wisselen.
Haar collega Koen Desimpelaere, diensthoofd Mestbeleid, neemt tijdens drie infosessies telkens een deel van de toelichting voor zijn rekening. Hij telde 360 aanwezigen in Malle. “De Antwerpse landbouwers waren heel geïnteresseerd, stelden pertinente vragen en hadden vaak zelf al nagedacht over oplossingen voor hun bedrijf”, aldus Desimpelaere. Het zaaien van vanggewassen en de deadlines die daarbij gerespecteerd moeten worden, deden bijvoorbeeld heel wat vragen rijzen. Daar werd proactief op ingespeeld met een uiteenzetting door een expert voedergewassen van de Hooibeekhoeve in Geel. Zij vertelde welke ervaringen in het praktijkonderzoek zijn opgedaan met onderzaai van gras in maïs. Een alternatief – dat uiteraard geen optie meer is voor 2019 – is de keuze voor ultravroege maïsrassen zodat er vroeg in het najaar gras of een ander vanggewas gezaaid kan worden.
In de provincie Antwerpen doen veel melkveehouders een beroep op derogatie om binnen de bemestingsruimte voor stikstof meer dierlijke mest te mogen aanwenden. Maïsteelt laten voorafgaan door het maaien en oogsten van een snede gras of rogge is één van de milieuvoorwaarden die aan de derogatie wordt gekoppeld. “Daardoor is in de regio al heel wat ervaring opgedaan met de combinatie van maïs gevolgd door een grasgroenbedekker”, legt het diensthoofd Mestbeleid van VLM uit. Aan de indeling in gebiedstypes moeten landbouwers duidelijk nog wennen. De gebiedsgerichte werking van het mestbeleid is niet nieuw, maar de vier gebiedstypes (van nul tot drie) zijn dat wel. Tot vorig jaar bakende de Mestbank op basis van de waterkwaliteitsmetingen zogenaamd ‘focusgebied’ af. Bedrijfsarealen die voor meer dan 50 procent in focusgebied lagen, resulteerden in de stempel ‘focusbedrijf door ligging’ en de bijbehorende strengere maatregelen.
De eerste infosessie vond plaats in een provincie die overwegend groen kleurt wanneer je er de kaart met de gebiedstypes bijneemt. Alleen de Noorderkempen en de tuinbouwregio rond Sint-Katelijne-Waver kleuren rood en oranje, wat betekent dat de waterkwaliteit er niet goed is. Daar houden boeren en tuinders dus maar beter rekening met bijkomende verplichtingen. De andere provincies, West-Vlaanderen op kop, staan voor nog grotere uitdagingen wat de waterkwaliteit betreft. Het valt nog af te wachten hoe landbouwers daar zullen reageren op de eerste grondige kennismaking met het nieuwe mestactieplan. De leden van het Algemeen Boerensyndicaat kregen van hun voorzitter Hendrik Vandamme mee dat ze zich goed moeten voorbereiden op de infosessies. “Stel de vragen die gesteld moeten worden. Laat jullie horen waar en wanneer het kan en maak de vertegenwoordigers van de Mestbank duidelijk waar de klepel hangt”, spreekt hij opruiende taal.
Vandamme herinnert aan de oude slogan ‘Mestbank = Pestbank’ die volgens hem meer dan ooit actueel is. Hij mist namelijk redelijkheid en de praktijktoets aan haalbaarheid in MAP6 en noemt het door alle extra maatregelen “de nieuwe stok om de Vlaamse boeren en tuinders te slaan”. Het Algemeen Boerensyndicaat is er allesbehalve gerust in dat landbouwers het nieuwe mestactieplan nog dit seizoen onder de knie gaan krijgen. “Wat verwacht men van de doorsnee boer en tuinder? Dat die vanaf dag één alles in de vingers heeft en alle nieuwe regeltjes zonder verpinken toepast? Dat is gewoon onmogelijk. De boetes zullen in het rond vliegen en voor nog meer onbegrip op het terrein zorgen”, vreest Hendrik Vandamme.
In Boer&Tuinder uit de adviseur Mestbeleid van Boerenbond een gelijkaardige vrees: “Veel maatregelen in MAP6 zijn onmiddellijk van kracht, zelfs met terugwerkende kracht. De verplichtingen voor 2019 moeten voor zover mogelijk nageleefd worden, maar men mag niet het onmogelijke verwachten!”. Het grote aantal deelnemers aan de infosessies van VLM lijkt erop te wijzen dat landbouwers zich de inhoud van het nieuwe mestactieplan eigen willen maken. Eerder dit jaar werd nog de vrees geuit dat de onverschilligheid zou toeslaan door alweer een verstrenging van het mestbeleid. Op een totaal van ruim 23.000 boeren en tuinders in Vlaanderen bereikt VLM ondanks de populariteit van de infosessies minder dan 10 procent van de doelgroep. De kennisoverdracht over MAP6 gebeurt ook online, maar heel wat landbouwers rekenen wellicht op de expertise van hun adviesbureau om aan alle (nieuwe) verplichtingen te voldoen.
