Invasieve insecten veroorzaken miljardenschade

Invasieve insecten, die door de opwarming van de aarde aan een fameuze opmars bezig zijn, veroorzaken jaarlijks minstens 69 miljard euro aan economische schade wereldwijd. Dat blijkt uit een Franse studie die is verschenen in het vaktijdschrift Nature Communications. Franck Courchamp, ecoloog en directeur van het Franse onderzoeksinstituut CNRS, benadrukt verder dat de raming van 69 miljard euro per jaar een minimale schatting is, en dat de reële kosten zouden kunnen oplopen tot zowat 242 miljard euro per jaar. Gezondheidszorg en landbouw zijn de twee zwaarst getroffen sectoren.

De invasieve insecten of exoten, die in gebieden opduiken waar ze van nature niet thuishoren, veroorzaken onder meer extra gezondheidskosten. Zo zou de mug die verantwoordelijk is voor de verspreiding van het Zikavirus momenteel meer dan 6,1 miljard euro aan gezondheidskosten met zich meebrengen per jaar. Andere grote boosdoeners zijn de Formosaanse termiet en de door siertelers gevreesde boktor. Wereldwijd vreten insecten aan 40 procent van de oogst van landbouwers, wat neerkomt op het voedsel van één miljard mensen. De schade is becijferd door een internationaal onderzoeksteam onder leiding van de Franse ecoloog Franck Courchamp.

Het rapport, waar wetenschappers van het Centre national de la recherche scientifique en de Université Paris-Sud aan meewerkten, waarschuwt dat de kosten nog met 18 procent zullen stijgen tegen 2050 "als er niets wordt ondernomen om de verdere opwarming van de aarde tegen te gaan". Nooit eerder is de economische schade door invasieve insecten zo goed in kaart gebracht.

Insecten behoren bij de meest agressieve exoten want van de 2.500 ongewervelden elders voet aan grond kregen, zijn er 87 procent insecten. De schade die ze aanrichten, wordt nog altijd onderschat hoewel insecten al duizenden jaren ziekten overdragen bij mens en dier, landbouwgewassen aanvreten, infrastructuur beschadigen en bossen en andere ecosystemen verzwakken.

Momenteel lijdt Noord-Amerika de grootste verliezen door insectenschade, geraamd op 24,5 miljard euro per jaar terwijl Europa er nog vanaf komt met 3,2 miljard euro. Volgens de wetenschappers is het verschil in realiteit bijlange niet zo groot maar wordt de schade in Europa minder nauwkeurig in kaart gebracht. Dat is geen specifiek Europees probleem want de onderzoekers zijn in veel werelddelen op een gebrek aan data gestoten.

Ze hebben het opzet van hun studie moeten vereenvoudigen tot de tien meest schadelijke invasieve insecten. Er bleef dus een groot aantal boosdoeners buiten beschouwing. Aan het inschatten van de verstoring van ecosystemen, zoals de bestuiving van landbouwgewassen, hebben de onderzoekers zich niet gewaagd want dan zou hun raming van de schade nog spectaculair veel groter geweest zijn.