Invasieve schildwants is nieuwe schrik van fruitsector

Na het Aziatisch lieveheersbeestje en meer recent de buxusmot is er een nieuwe schadelijke exoot uit Oost-Azië in aantocht. In Italië groeide de bruingemarmerde schildwants op vier jaar tijd uit tot een belangrijke pestsoort voor de landbouw. Vlaamse fruittelers staan dus voor een nieuwe bedreiging. “Alleen al voor de biopitfruitteelt worden verliezen van 3 miljoen euro per jaar verwacht”, schrijft onderzoeker Tim Beliën (Proefcentrum Fruitteelt) op de website van Natuurpunt. Vooral in de biopitfruitteelt zijn er nu al grote problemen met inheemse schildwantsen. Tot nog toe zijn er slechts enkele waarnemingen van de exoot in ons land, de laatste een maand geleden in Sint-Katelijne-Waver.

De fruitsector vreest voor de opmars van een nieuwe invasieve exoot. De Aziatische bruingemarmerde schildwants zorgde in Zuid-Europa en in de buurlanden Frankrijk en Duitsland al voor veel schade in de appel- en perenteelt. In ons land is de soort nog maar enkele keren gespot, maar ze zou de komende jaren kunnen zorgen voor een plaag, staat te lezen op de website van Natuurpunt.

Fruitonderzoeker Tim Beliën (pcfruit) doet het relaas: “De eerste exemplaren in Europa doken in 2007 op, in Zwitserland. Nadien ging de uitbreiding snel. De wants is weinig kieskeurig en zuigt sap uit ruim 50 verschillende plantensoorten. Wanneer ze met haar zuigsnuit appelen en peren aantast, leidt dat tot aanzienlijke schade. In Noord-Amerika, waar de soort ook ingeburgerd is, veroorzaakte deze wants in 2010 37 miljoen dollar schade in de appelteelt in de midatlantische staten, terwijl het oogstverlies in de steenfruitteelt opliep tot 90 procent.”

In het najaar van 2017 werd er eentje gezien in Sint-Niklaas, in januari 2019 was er een melding in Charleroi en deze zomer werd er een bruingemarmerde schildwants gefotografeerd in Sint-Katelijne-Waver. “Dat is al bij al beperkt, maar ook in Nederland zijn er dit jaar al meerdere waarnemingen. Computermodellen geven aan dat het klimaat hier geschikt is voor de soort en het ligt dus in de lijn van de verwachtingen dat de wants de komende jaren een plaag kan vormen”, vertolkt Beliën de onrust in de fruitsector. Momenteel hebben vooral Italiaanse fruittelers er last mee, maar de wants kan evengoed vanuit een andere windstreek ons land binnendringen.

Er zijn nog geen efficiënte of milieuvriendelijke bestrijdingsmethoden voor de soort. Om een goed zicht te houden op de verspreiding, roept het Proefcentrum Fruitteelt iedereen op om mee een oogje in het zeil te houden. Hoe je de exoot kan onderscheiden van de grauwe schildwants die inheems is, staat uitgelegd in een herkenningsfiche. Misvormde vruchten of fruit met verzonken plekken, kan ook schade zijn die door andere (inheemse) schildwantsen veroorzaakt werd. Meldingen kunnen gemaakt worden op waarnemingen.be of via mail naar tim.belien@pcfruit.be of gertie.peusens@pcfruit.be. Op basis daarvan kunnen fruittelers in de buurt gewaarschuwd worden door het proefcentrum en kunnen ze maatregelen nemen.