Kempense landbouwers werken samen aan beter waterbeheer

Verschillende Kempense landbouwers kwamen woensdag naar Neerpelt om een drainagemachine aan het werk te zien op een perceel van melkveehouder François Achten. Binnenkort worden nog drie andere percelen in Limburg aangepakt met peilgestuurde drainage en stuwpeilbeheer in de grachten. In Nederland zijn reeds duizenden hectaren op deze manier gedraineerd sinds een landbouwer in 2004 ontdekte hoe hij het waterpeil van zijn percelen eenvoudig zelf kon regelen. De truc is om het overgrote deel van het jaar het water vast te houden en in de bodem te laten sijpelen en alleen af te voeren wanneer er veldwerkzaamheden moeten gebeuren.
2 april 2014  – Laatste update 14 september 2020 14:25
Lees meer over:

Verschillende Kempense landbouwers kwamen woensdag naar Neerpelt om een drainagemachine aan het werk te zien op een perceel van melkveehouder François Achten. Binnenkort worden nog drie andere percelen in Limburg aangepakt met peilgestuurde drainage en stuwpeilbeheer in de grachten. In Nederland zijn reeds duizenden hectaren op deze manier gedraineerd sinds een landbouwer in 2004 ontdekte hoe hij het waterpeil van zijn percelen eenvoudig zelf kon regelen. De truc is om het overgrote deel van het jaar het water vast te houden en in de bodem te laten sijpelen en alleen af te voeren wanneer er veldwerkzaamheden moeten gebeuren.

Wijzigende klimaatomstandigheden liggen mee aan de basis van extremere weersomstandigheden. Op de zandige bodems van de Kempen leidt dat steeds vaker tot wateroverlast enerzijds en verdroging anderzijds. Binnen het Leaderproject ‘Kempense landbouwers in de weer voor een duurzaam waterbeheer’ slaan landbouwers uit de Limburgse gemeenten Bocholt, Hamont-Achel, Neerpelt en Peer samen met collega’s uit de Antwerpse gemeenten Lille en Kasterlee de handen in elkaar om deze problemen aan te pakken en tegelijk de waterkwaliteit in de waterlopen rond hun percelen te verbeteren.

Dat doen ze door in de omliggende grachten zelf aan stuwpeilbeheer te doen en beroep te doen op een Nederlandse loonwerker die vier van hun percelen op Limburgs grondgebied op een innovatieve manier draineert. Om de gebruikte technieken van naderbij te ontdekken, vond in Neerpelt een demonstratie plaats. Een grote rupsmachine bracht daar op regelmatige afstand 80 à 90 cm diep drainagebuizen aan op een perceel waar later dit jaar erwten komen.

Op het eerste gezicht was er geen verschil met klassieke drainage, ware het niet dat het water in dit geval niet ongecontroleerd de sloot zal inlopen. “In de zomer wil je dat als landbouwer niet zodat we hier peilgestuurde drainage demonstreren waarmee je het water kan bufferen tot het 40 cm onder het maaiveld staat”, vertelt Michaël Vanbriel, regiocoördinator bij het agrobeheercentrum Eco².

Stel je bij peilgestuurde drainage een ondergronds buizensysteem voor dat via een eenvoudig overstortsysteem, meer dan een pvc-buis is het niet, water kan vasthouden. “Indien er een hoogteverschil in het perceel zit, zorgen meerdere peilputten ervoor dat de hoger gelegen delen niet te snel droog komen te staan.” De voordelen liggen voor de hand. Een groot deel van het jaar hou je het water zo veel mogelijk vast op het perceel, terwijl je gaat draineren om het waterpeil te doen zakken vooraleer zaai- of oogstwerkzaamheden aan te vatten. Draineren heeft niet langer het lastig neveneffect dat je in de zomer sneller moet beregenen.

In het kader van dit Leader-project worden ook stuwtjes geplaatst in de grachten om het water op te houden zodat het ook in hoger gelegen gebieden de kans krijgt om in de bodem te sijpelen. Bij hevige regenbuien kunnen landbouwers het water bufferen en zo overstromingen voorkomen. Begin jaren ’90 werden in Limburg al eens regelbare stuwtjes in waterlopen geplaatst. “Toen gebeurde dat zonder veel uitleg zodat de boeren er weinig gebruik van maakten”, weet Vanbriel. Die fout wordt deze keer niet gemaakt. Het agrobeheercentrum Eco² zal agrobeheergroepen oprichten in de zes deelnemende gemeenten zodat de landbouwers zich kunnen organiseren om samen aan waterbeheer te doen.

Draineren is helaas niet overal mogelijk. Er moet een sloot, dieper dan de drains die op 80 cm onder het maaiveld liggen, aanwezig zijn. De percelen mogen ook niet te klein of te grillig van vorm zijn omdat de kostprijs anders hoog oploopt. Een perceel voorzien van peilgestuurde drainage kost normaal een 2.000 à 2.500 euro per hectare. In Neerpelt en omstreken lijken de randvoorwaarden gunstig om op middellange termijn heel wat percelen peilgestuurd te draineren. Ook zonder Leader-project dat de kosten in dit geval volledig dekte, lijkt geavanceerde drainage zich snel te zullen terugverdienen.

Ad Van Iersel, de uitvinder van peilgestuurde drainage, laat zich trots ontvallen dat in Nederland al duizenden hectaren op deze manier gedraineerd zijn. De landbouwer op rust uit Midden-Limburg hoopt dat hij (belangeloos) ook de Vlaamse landbouwsector vooruit kan helpen met een techniek die geniaal is door zijn eenvoud. Ook Limburgs gedeputeerde van Landbouw Inge Moors is in haar nopjes omdat het Leader-project niet alleen de pijnpunten inzake waterkwantiteit aanpakt, maar ook beterschap belooft wat de waterkwaliteit betreft. Peilgestuurde drainage beperkt namelijk de nitraatuitspoeling. Moors zet ook het verminderde overstromingsgevaar voor omwonenden in de verf.

Het Leader-project ‘Kempense landbouwers in de weer voor een duurzaam waterbeheer’ is een samenwerking tussen de Leader-groepen ‘Kempen en Maasland’ en ‘Middenkempen beweegt’. Het wordt gecoördineerd door het agrobeheercentrum Eco² in samenwerking met de watering De Dommelvallei. De provincie Limburg financiert 46.250 euro terwijl Europa en Vlaanderen het financiële plaatje van 137.600 euro compleet maken.

Bron: eigen verslaggeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek