“Kies voor landbouw afgestemd op de lokale afzetketens”

Het onlangs verschenen Landbouwrapport heeft heel wat reacties losgeweekt. Ook Koen Dhoore van opleidingscentrum Landwijzer laat zijn licht schijnen over de toekomst van de korte en de lange keten in de landbouw. In het weekblad Knack geeft hij de Vlaamse Bouwmeester, Leo Van Broeck, gelijk. “Wereldhandel is de grootste moordenaar van het ecosysteem en de grootste fabrikant van klimaatproblemen. Maar het is ook de grootste armoedeproducent, wereldwijd, Vlaanderen niet uitgezonderd. De lage prijzen waarmee boeren hier en elders genoegen moeten nemen zijn een rechtstreeks gevolg van de import – of de mogelijkheid tot import – van gelijkaardige producten aan extreem lage prijzen.”

De Vlaamse Bouwmeester wond er geen doekjes om: het rondzeulen van voedsel met vliegtuigen en containerschepen moet ophouden. “Hij heeft overschot van gelijk, maar zijn boodschap is voor velen een ‘ongemakkelijke waarheid’”, reageert Koen Dhoore, docent bedrijfseconomie bij Landwijzer. Zo ook voor Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker, vindt hij. “Ze geeft de Bouwmeester er flink van langs, want de oplossingen die hij voorstelt zijn volgens haar ronduit simplistisch. Het is opmerkelijk dat mevrouw De Becker toegeeft dat de landbouwer te weinig krijgt voor zijn product, maar daar verder niet dieper op ingaat, en het vooral heeft over het belang van export.”

En daar gaat het volgens Koen Dhoore net om: de lage prijzen die boeren voor hun producten ontvangen, zijn een rechtstreeks gevolg van de internationale handel. Volgens de bedrijfseconoom drukt Leo Van Broeck zich nog te voorzichtig uit. “De Vlaamse boer ontvangt vandaag voor één kilo graan 18 eurocent, voor één liter melk 35 eurocent en voor een slachtvarken 89 eurocent per kilo. Dat zijn de prijzen van 30 jaar geleden! Ter vergelijking: in de voorbije 30 jaar is het gemiddelde brutoloon van de werknemers in ons land met 99 procent toegenomen, dus nagenoeg verdubbeld.”

“De lage prijzen waarmee boeren hier en elders genoegen moeten nemen zijn een rechtstreeks gevolg van de import – of de mogelijkheid tot import – van gelijkaardige producten aan extreem lage prijzen”, gaat hij verder. “Omdat ze in goedkopere omstandigheden geproduceerd zijn, of in een land waar er op de binnenlandse markt onvoldoende afname voor is. En precies daarom is het voorstel van Leo Van Broeck om af te stappen van de zogenaamde ‘exportroeping’ van onze landbouw geen simplisme.”

Volgens Koen Dhoore zal de weg naar de landbouw van de toekomst, een weg zijn die over verschillende sporen loopt, en het zal een weg van geleidelijkheid en haalbaarheid moeten zijn. “Heel veel boeren hebben loyaal het landbouwbeleid uitgevoerd. Zij hebben geïnvesteerd in wat hen – door mensen die beweerden dat ze het wisten – werd voorgespiegeld als de toekomst: grootschaligheid, intensieve veehouderij, specialisatie. Die investeringen hebben veel geld gekost, en zijn voor de lange termijn aangegaan. Het zou al te gemakkelijk zijn om nu de boeren nog maar eens te ‘pakken’ door ook nog hun investeringen waardeloos te maken.”

“Europa en de Wereldhandselsorganisatie kunnen ons verbieden om import- en exportbelemmeringen te organiseren”, zegt Koen Dhoore. “Maar ze kunnen ons niet verbieden met z’n allen te beslissen dat we onze boeren een goed inkomen en een goed leven gunnen. Met de keuze om onze landbouw af te stemmen op lokale afzetketens – korte én lange – is een goede prijs voor landbouwproducten mogelijk.” Ook de handel en de verwerking doen er volgens hem goed aan te kiezen voor lokale afzet. “In een dichtbevolkt land als het onze, waar heel veel welvarende en goed opgeleide mensen wonen, houdt deze keuze onvermoede kansen in. Als we die keuze met z’n allen maken, kan geen macht ter wereld ons verhinderen die keuze in de praktijk te brengen.”

Lees het volledige opiniestuk via de website van Knack.