Landbouworganisaties bundelen fipronil-schadedossiers
De landbouworganisaties roepen hun leden-leghennenhouders die getroffen zijn door de fipronil-fraude op om zich te melden bij de organisatie als ze zich willen aansluiten bij een collectieve klacht met burgerlijke partijstelling. Omdat de kans reëel is dat het verhalen van de schade op de schuldigen op niets uitdraait, roepen de landbouworganisaties de ministers van Landbouw Denis Ducarme en Joke Schauvliege op om ook steun door de overheid te onderzoeken.
Eerder liet Boerenbond weten dat het de schade van de fipronil-crisis tot op vandaag op minstens tien miljoen euro raamt. Bij die berekening houdt Boerenbond rekening met het waardeverlies van eieren die moesten opgeslagen en/of vernietigd worden, de kost van vernietigen van eieren en eventueel ruimen van dieren - dit zowel op leghennen-, opfok als op moederdierbedrijven. In Wallonië wordt de schade op enkele honderdduizenden euro’s geraamd door de Waalse landbouworganisatie FWA. In het zuiden van ons land zijn er zes bedrijven geblokkeerd.
“Het gaat om frauduleuze, echt misdadige praktijken van leveranciers en de pluimveesector betaalt daar vandaag cash de prijs voor”, reageert Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker in het ledenblad van de organisatie op het fipronil-schandaal. “Het is belangrijk dat de schuldigen gestraft worden en opdraaien voor de schade.” Daarom roept Boerenbond de getroffen leghennenhouders op om zich uiterlijk op woensdag 10 augustus om 13 uur te melden bij de organisatie voor een collectieve burgerlijke partijstelling. “Wij zullen hen bijstaan bij het indienen van schadeclaims en het inleiden van juridische procedures”, klinkt het.
In tussentijd adviseert Boerenbond pluimveehouders bij wie een contaminatie wordt vastgesteld, dat zij alle bewijsmateriaal en facturen die betrekking hebben op het schadedossier bijhouden. Als gecontamineerde eieren of kippen moeten vernietigd worden, is het best om een bewijs te hebben van een deurwaarder of een bevoegd persoon van het Voedselagentschap. Verder raadt de landbouworganisatie aan om contact op te nemen met de verzekeraar en na te gaan of de verzekering schade kan dekken. “Daarnaast is het aangeraden om rechtsbijstand te activeren”, luidt het.
Ook ABS en de Landsbond roepen de getroffen pluimveehouders op om de leverancier in gebreke te stellen en klacht met burgerlijke partijstelling neer te leggen bij het parket. “Wij groeperen de klachten en zullen tussenkomen in het gerechtelijk dossier bij de aangestelde onderzoeksrechter”, aldus ABS-voorzitter Hendrik Vandamme. “De grote slachtoffers van de malafide inzet van derden zijn de pluimveehouders. Zij hebben imagoschade en grote financiële verliezen geleden. Ook de psychische gevolgen bij de pluimveehouders zijn groot”, zegt voorzitter van de Landsbond Danny Coulier.
De Vlaamse landbouworganisaties zullen samen met de Waalse landbouworganisatie FWA de bevoegde ministers van Landbouw aanspreken over een mogelijke schadeloosstelling. “De afhandeling van zo’n zaak kan lang op zich laten wachten en het is ook niet denkbeeldig dat het verhalen van de schade op de schuldigen op niets uitdraait”, stelt De Becker. Mogelijke pistes zijn volgens haar een vergoeding vanuit het Sanitair Fonds en overbruggingskredieten met staatssteun. Omdat bedrijven in meerdere lidstaten getroffen zijn, kan ook de Europese crisisreserve een optie zijn. “Steun van de overheid is absoluut noodzakelijk. Geen enkele ondernemer kan dit soort tegenslagen individueel opvangen”, aldus de Boerenbondvoorzitter.
ABS ziet minder heil in het Sanitair Fonds. “Dat is voorbehouden voor ziekte-uitbraken met zware financiële gevolgen. Fraude is geen ziekte en op dat vlak lijkt het ons niet echt de te volgen weg”, zegt voorzitter Vandamme. De meest aangewezen piste is volgens hem dat de overheid haar verantwoordelijkheid opneemt en de getroffen bedrijven compenseert voor de geleden schade en zelf ook klacht indient tegen de fraudeurs met een bijhorende vraag tot schadeloosstelling.
De landbouworganisaties hekelen evenwel de aanpak van deze crisis. “Degoutant is de profileringsdrang van sommige politici en anderen op de kap van de sector”, aldus De Becker. Vandamme heeft het er moeilijk mee dat de bevoegdheidsverdeling en het autocontrolesysteem in vraag wordt gesteld. “Geen van beide vragen is terecht. Onze sector ervaart in ieder geval geen bevooroordeling omdat de voogdijminister ook bevoegd is voor landbouw. Wie met twee voeten in de praktijk staat ervaart zelf dat er regelmatig onaangekondigde tussentijdse controles plaatsvinden, bovenop de audit in het kader van de autocontrole.”
De ABS-voorzitter wijst er daarnaast ook op dat de controleresultaten van de primaire sector jaar na jaar veruit het beste scoren bij de jaarlijkse totaalanalyse door het Voedselagentschap. “Fraude aangrijpen om het autocontrolesysteem of de bevoegdheid van de voogdijminister in vraag te stellen, is totaal misplaatst en getuigt van weinig voeling met de dagelijkse werk van en verplichtingen op een landbouwbedrijf en van het Voedselagentschap”, besluit Vandamme.
Ook voor de Landsbond is het duidelijk dat dit schandaal aangetoond heeft dat ons voedselveiligheidssysteem werkt. “We erkennen dat de communicatie naar de bevolking beter en duidelijker had gekund, maar we moeten juist fier zijn dat België het eerste land is waar het fipronil-schandaal boven water is gekomen. Door deze vaststelling kon kordaat worden ingegrepen waardoor onmiddellijk alle verdachte bedrijven konden geblokkeerd worden en mogelijk gecontamineerde eieren konden vernietigd worden”, stelt voorzitter Coulier. “In Nederland bijvoorbeeld, waar het product op minstens vijf keer meer leghennenbedrijven illegaal werd ingezet, hadden de bevoegde diensten helemaal niets vastgesteld of laat gereageerd op informatie vanuit ons land.”
