Landbouwsector gematigd positief over Colruyt-aankoop

Zowel BioForum, de sectororganisatie van de biolandbouw, als Boerenbond reageren overwegend positief op het nieuws dat Colruyt 25 hectare biologische landbouwgrond, in het West-Vlaamse Alveringem, aankocht. De supermarktketen is nu op zoek naar een boer die dat land zelfstandig gaat bewerken. BioForum juicht het initiatief op zich toe, en wacht nu af welke overeenkomst Colruyt zal sluiten met de boer. Ook bij Boerenbond schatten ze de stap van Colruyt eerder positief in. "Het is goed dat er gezocht wordt naar samenwerking, maar dit is niet hét model van de toekomst", aldus waarnemend woordvoerder Stijn De Roo.

Zowel volgens BioForum als Boerenbond is het in België de eerste keer dat een retailer zelf grond koopt om in de bevoorrading te voorzien. Colruyt Group wil met de aankoop van de gronden en de boerderij "de Belgische, lokale productie van biogroenten - alsook haar eigen bevoorrading - helpen verzekeren". De supermarktketen verwijst daarvoor naar de stijgende vraag naar bio bij de consument.

BioForum beaamt de stijgende vraag, maar wijst erop dat starters vaak niet veel kapitaal hebben, en het dus moeilijk hebben de noodzakelijke gronden aan te kopen. "Het is daarom een goede zaak dat een speler met kapitaal deze aankoop doet, en er zo voor zorgt dat bio ook bio blijft", zegt BioForum-directeur Lieve Vercauteren. "Elke boer heeft natuurlijk nood aan grond, en die is zeer duur. En hier gaat het om 25 hectare aanpalende stukken grond - het is zeer belangrijk dat dat bio blijft."

Boerenbondwoordvoerder De Roo wijst erop dat het ook in Colruyts eigen belang was om deze biogrond niet te laten verloren gaan. "Een deel van de consumenten vraagt nu eenmaal meer duurzaamheid." De landbouworganisatie stelt zich wel vragen over samenwerkingsmodellen waarbij distributie en boer sterk gekoppeld worden. "Dit zal niet het leidende model worden", meent De Roo. "Grond is inderdaad een schaars goed, maar zou het niet beter een co-investering zijn? Wat met de vrijheid van de boer in zo'n model?"

Hoe de overeenkomst tussen Colruyt en de boer er zal uitzien, is nog afwachten. "Het zal een win-winsamenwerking moeten zijn", meent Lieve Vercauteren. Colruyt plant dat de nieuwe boer exclusief voor hen levert, maar ook dat zal nog besproken moeten worden. "Als dat het geval zal zijn, is dat mogelijk een probleem, maar niet noodzakelijk. Alles zal afhangen van de marge die de boer heeft om te onderhandelen. Het spreekt voor zich dat de boer er ook aan zal moeten kunnen verdienen, wat ook in het belang is van Colruyt."

De aankoop past voor Colruyt "in de ambitie van Colruyt Group om nieuwe duurzame samenwerkingsmodellen en partnerschappen in de landbouw en agrovoedingssector op te zetten". "Zeker in Vlaanderen neemt Colruyt al het meeste engagement om de sector te steunen en ontwikkelen", zegt Vercauteren. "Andere ketens zijn in Wallonië ook actief. Het gaat om een groeiende markt, het spreekt voor zich dat iedereen hiermee bezig is."

Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) is minder positief. “De ervaringen uit het verleden zijn niet altijd hoopgevend. De commerciële belangen van Colruyt zullen altijd sterker doorwegen dan die van de boer”, zegt Mark Wulfrancke van ABS. “De boer zal totaal geen vrije keuze hebben wat hij teelt. En als de kampioen van de laagste prijzen te weinig betaalt, kan hij zelfs niet op zoek naar een andere afnemer, want de grond is van Colruyt. Nee, de boer dreigt een zelfstandige knecht van Colruyt te worden.”

Ook op Twitter was er kritiek te horen. Europees parlementslid Tom Vandenkendelaere (CD&V) noemt het opkopen van een boerderij door Colruyt "misschien wel goedbedoeld", maar hij vindt het vooral "een cynische samenvatting van de problematische situatie van onze landbouwsector vandaag". Jannes Maas, voorzitter van de Europese organisatie voor jonge landbouwers CEJA, raadt Colruyt aan "om echt in landbouw te investeren door komaf te maken met de race to the bottom in haar prijzenbeleid". "Een constructieve samenwerking met landbouwers zou deze top-down integratie overbodig maken", stelt hij.