Late nachtvorst verbrodt 2017 voor fruit- en boomtelers

De kwetsbaarheid van land- en tuinbouw werd dit voorjaar nog maar eens duidelijk toen één enkele nacht met vorst op het slechtst mogelijke moment de appeloogst met 70 procent reduceerde. De tussenkomst van het rampenfonds is welgekomen, maar 2017 zal een slecht jaar blijven op fruitbedrijven. Ook het Russische handelsembargo blijft zwaar doorwegen op de sector, meldde Boerenbond tijdens de persvoorlichting voorafgaand aan de Nazomerontmoeting. De omzet van de fruitsector daalt lichtjes, terwijl de sierteeltsector vijf procent beter doet dan in 2016. Vorstschade was er ook in de boomkwekerij.

Door de uitzonderlijk harde vorst in de nacht van 19 op 20 april wordt een gevoelig lagere oogst verwacht in 2017 voor appels en peren. Dit geldt zowel voor België als voor de Europese Unie. Zo wordt in België uitgegaan van een appelproductie die maar liefst 68 procent lager zal uitvallen dan in 2016, terwijl de perenoogst zo’n zeven procent kleiner is. Op Europees niveau zijn de verwachte dalingen kleiner, met 21 procent minder appels en één procent minder peren.

Naast de dramatische vorstschade in 2017 en de stormschade in 2016, blijft ook het Russisch embargo, nu al drie jaar van toepassing, zwaar doorwegen op de fruitsector. Het embargo werd onlangs nog verlengd tot einde 2018. Boerenbond vindt het belangrijk dat nieuwe afzetmarkten gevonden worden, maar hecht ook veel belang aan promotie in eigen land “zodat de Belgische grootdistributie en de consument bewust kiezen voor Belgische appels en peren”.

In de eerste acht maanden van 2017, waarin de oogst van 2016 verkocht werd, lagen de prijzen voor de appels 23 procent hoger dan in dezelfde periode van 2016 (oogst 2015). De prijzen van de peren lagen in dezelfde periode zo’n 40 procent hoger. De via de veiling gecommercialiseerde hoeveelheden van oude oogst appels en peren lagen in 2017 respectievelijk 30 en 21 procent lager tegenover 2016.

De aardbeienoogst valt zo’n 3,5 procent kleiner uit. Globaal stegen de aardbeienprijzen in de eerste acht maanden van 2017 met zes procent ten opzichte van dezelfde periode van 2016. Boerenbond merkt op dat het aantal kleinfruittelers toeneemt. Deze bedrijven spelen in op de populariteit van frambozen, blauwe bessen en andere gezonde lekkernijen. De omzet van deze teelten blijft wel beperkt in vergelijking met de appel- en perenverkoop.

In de sierteeltsector lopen de ontwikkelingen in de verschillende deelsectoren zelden gelijk. Boerenbond zet ze allemaal op een rij. Bij de bloeiende planten daalden zowel de productie als de prijzen. De productie van en de prijzen voor bollen en knollen bleven ongeveer op hetzelfde niveau. In 2016 was het te nat, dit jaar was het te droog en te warm met telkens uitval die kon oplopen tot 15 procent.

Voor groene planten is de vraag momenteel groter dan het aanbod. Hierdoor zitten de prijzen in de lift. Bij bloeiende planten zijn er zeer verschillende signalen. Planten die weinig onderhoud vragen doen het goed (bv. spathyfilum, calanchoe, orchidee), terwijl planten die meer zorg vragen het minder goed doen (bv. azalea). Dit uit zich zowel in productieaantallen als in de prijsvorming.

In de boomkwekerijsector blijft het areaal status quo. Door de uitzonderlijke vorst in de nacht van 19 op 20 april was er heel wat schade in plantages. Pas gezaaide bosbomen (eiken, beuken,…) waren nog heel fragiel en niet bestand tegen deze late en hevige nachtvorst in het voorjaar. Even belangrijk maar minder zichtbaar is de groeiachterstand die opgelopen werd. Door het uitzonderlijk droog voorjaar zijn de bomen en planten in vollegrond beduidend minder gaan groeien.

Afhankelijk van product tot product zit er een prijsstijging in voor de boomkwekerijsector, na jaren van nauwelijks stijgingen en zelfs prijsdalingen. De prijsstijging varieert tussen 3 en 15 procent. Enkel in de bosboomkwekerij is, door overaanbod, eerder een prijsdaling te merken. De prijsvorming voor buxusplanten is slecht, een direct gevolg van de vrees die de buxusmot inboezemt bij kopers.

Globaal verwacht Boerenbond dat de geproduceerde hoeveelheden in de sierteelt op hetzelfde niveau zullen liggen als in 2016, terwijl verwacht wordt dat de prijzen dit jaar ongeveer vijf procent beter doen.