Leer je grond kennen met een kennispendelaar
Het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid start bij een betere kennis van de bodem. Door steeds grotere arealen per landbouwer en kortstondig perceelgebruik in het kader van seizoenpacht boert de bodemkennis in de praktijk achteruit. Vlaamse en Nederlandse onderzoekers ontwikkelden in het kader van het Interreg-project ‘Leve(n)de Bodem’ een instrument om dat probleem te counteren. De BodemIDee geeft in één oogopslag de toestand van een landbouwbodem weer. “Je kan het zien als de identiteitskaart van de bodem waarop fysische, chemische en biologische eigenschappen vermeld staan”, vertelt bodemonderzoeker Mieke Vandermersch (Proefcentrum Herent). In de voetsporen van kennispendelaar Sander Smets (PIBO Campus Tongeren) maakte VILT kennis met de grond van de zaak.
Het Interreg-project ‘Leve(n)de Bodem’ startte in oktober 2016 en loopt eind dit jaar af. In dit project werken Vlaamse en Nederlandse partners samen om landbouwers te sensibiliseren over het belang van een goede bodemkwaliteit. De onderzoekers doen dit door het demonstreren van innovatieve toepassingen en het organiseren van ondernemersgroepen rond bodemkwaliteit. Om de kennis rond bodemkwaliteit uit te dragen, beschikt iedere partner in het project over één of meerdere ‘kennispendelaars’. Hun naam ontlenen ze aan de regenwormen die pendelen tussen bodemlagen. Hun kennis bestrijkt de verschillende aspecten van een vruchtbare landbouwbodem: organische stof, bodemleven, bemesting, bodemverdichting, grondbewerking, enz.
Met een verwijzing naar het langetermijnonderzoek naar compost op een proefveld in Boutersem maakt Mieke Vandermersch (Proefcentrum Herent) duidelijk dat de provincie Vlaams-Brabant het belang van een gezonde bodem hoog inschat in het licht van een duurzame landbouw. Het Interreg-project genoot de financiële steun van in totaal acht provincies in Vlaanderen (Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen) en Nederland (Noord-Brabant, Nederlands Limburg en Zeeland). Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) ondersteunde de EU het verstrekken van bodemadvies, de kennisuitwisseling in ondernemersgroepen en de demonstratie van nieuwe technieken.
Met het fototoestel in de aanslag liep VILT even mee in de voetsporen van Sander Smets, onderzoeker op één van de praktijkcentra (PIBO Campus Tongeren) die participeren aan het bodemproject. Bij aankomst op de akker haalt hij twee instrumenten uit zijn koffer die een akkerbouwer – hoog gezeten op een luchtgeveerde tractorstoel – nodig heeft om weer voeling te krijgen met zijn grond. Met behulp van een ouderwetse spade en simpele prikstok vormt Sander zich een idee van de verkruimeling en verdichting van de bodem, en het aanwezige bodemleven. Na één spadesteek komen de eerste regenwormen al tevoorschijn. “Een goed teken”, aldus Sander, “en hun aanwezigheid laat zich op deze akker verklaren door de jarenlange bodembewerking zonder ploegen.” In deze fotorubriek geven we meer toelichting bij het werk van een ‘kennispendelaar’, en bij het handige instrument dat de BodemIDee is voor visueel weergeven van de bodemtoestand.
