Levend Erfgoed Expo moet het zonder pluimvee stellen

Aanstaande zondag is het in Wachtebeke een hoogdag voor oude rassen van boerderij- en neerhofdieren. Op het provinciaal domein Puyenbroeck vindt ieder jaar de Levend Erfgoed Expo plaats. Initiatiefnemer is het Steunpunt Levend Erfgoed, maar hun aankondiging klinkt minder enthousiast dan andere jaren. De verdediger van niet-professionele dierhouderij voelt zich in de hoek gezet door het Voedselagentschap. “Er was mond-en-klauwzeer, blauwtong, vogelgriep, de konijnenziekte, … en telkens kwamen er maatregelen, in hoofdzaak om de industrie te beschermen. Nu is er de ziekte van Newcastle en kunnen particulieren geen pluimvee meer kopen, verkopen of ruilen.”

Met de aanpak die de overheid hanteert voor de ziekte van New Castle is de maat vol voor het Steunpunt Levend Erfgoed. Omwille van de uitbraak van deze pluimveeziekte bij enkele particulieren werden vanaf juli alle niet-professionele verzamelingen en verhandelingen tijdelijk verboden, ook vanop het eigen erf. “Deze tijdelijke maatregel konden we nog begrijpen. Begin augustus werd het verbod evenwel voor onbepaalde tijd opgelegd via een koninklijk besluit. Ondertussen stellen we vast dat er voor professionelen de ene deur na de andere wordt opengedaan, tot verkopen op de markt toe, zolang het maar ‘fabriekskippen’ zijn”, klinkt het misnoegd.

In de ogen van het Steunpunt geeft de overheid met zo’n aanpak aan particuliere dierenliefhebbers de boodschap ‘stop er mee’, “en dit terwijl wij hemel en aarde verzetten om mensen geïnteresseerd te krijgen”. Niet-professionele kwekers wordt het leven steeds zuurder gemaakt, verwijst het Steunpunt naar de steeds zwaardere lasten die het Voedselagentschap oplegt. Bij elke nieuwe uitbraak van een dierziekte (eerst was er mond-en-klauwzeer, daarna blauwtong, vogelgriep, de konijnenziekte, enz.) worden niet-professionelen harder aangepakt.

Voor het Steunpunt Levend Erfgoed is de maat vol. “Als de overheid verder blijft proberen om de hele maatschappij kiemvrij te maken ten behoeve van de veehouderij in megastallen, dan mag onze hele sector en zeker het levend erfgoed er een kruis over maken. Met voedselveiligheid heeft dit niet veel meer te maken, wel met een ongezonde vorm van protectionisme. Waar de niet-professioneel niets mag, kunnen reisduiven wel blijven vliegen, kan de vleesindustrie wel blijven vervoeren en slachten. Waarom deze verschillende behandeling”, stelt Jan Martens, voorzitter van het Steunpunt Levend Erfgoed, het scherp. Hij vindt het de taak van de landbouwsector om kwalen uit de stallen te houden. Overleg met het Voedselagentschap leverde volgens Martens geen resultaat op.

De niet-professionele sector vraagt dringend erkenning, onder meer door aangepaste regels voor de sector. Met de termen ‘hobbykweker’ of ‘particulier’ worden de liefhebbers van boerderij- en neerhofdieren liever niet meer aangeduid omdat het voor de overheid neerkomt op ‘niet belangrijk’. “De sector is wel belangrijk als we de duizenden mensen in rekening brengen die erbij betrokken zijn. Dat zijn er meer dan er professionelen actief zijn in de veehouderij. Bovendien heeft ook onze sector economische waarde gelet op de toelevering die zich specialiseerde in diervoeder en toebehoren voor hobbydieren.”

Op korte termijn vraagt het Steunpunt Levend Erfgoed de opheffing van het verbod voor het verhandelen en tentoonstellen van pluimvee door niet-professionelen. Aanstaande zondag zal het vanwege het verbod een Levend Erfgoed Expo worden zonder hoenders, kalkoenen, ganzen, eenden en duiven. Dat vormt een ernstige domper op de feestvreugde want er zijn door het Steunpunt alleen al 250 dieren gekweekt om die dag te verkopen, en bij particuliere verkopers zeker eenzelfde hoeveelheid. “Komt er op korte termijn geen mogelijkheid tot verhandelen, dan rest de vraag of afvoer naar een erkende slachterij een mogelijkheid is.” Het Voedselagentschap zegt te begrijpen dat de situatie voor hobbyhouders vervelend is. Wanneer de beperkingen worden opgeheven, kan de woordvoerder niet voorspellen, “maar dagelijks wordt dat geëvalueerd.”

Ondanks het ontbreken van pluimvee wordt domein Puyenbroeck aanstaande zondag omgetoverd tot een kleurrijke verzameling van lokale boerderij- en neerhofdieren. Welke dieren zullen er allemaal zijn? Konijnen, geiten, schapen, honden, runderen en trekpaarden, stuk voor stuk van oude rassen die in de vergetelheid zouden verdwijnen wanneer liefhebbers ze niet in stand zouden houden. Daarnaast zijn er keuringen, demonstraties met Belgische hondenrassen, huifkartochten, plattelandseducatie, oude ambachten, … Nieuw dit jaar is de nationale wedstrijd voor het Vlaams paard.

De Levend Erfgoed Expo in Wachtebeke is gratis toegankelijk. Bij de organisatie krijgt het Steunpunt Levend Erfgoed de steun van de provincie Oost-Vlaanderen. Voor de 22e editie van de expo worden net zoals vorig jaar meer dan 10.000 bezoekers verwacht.

Meer info: Levend Erfgoed Expo