Lokale buien kunnen neerslagtekort niet opvangen

Tussen begin januari en eind september regent het in Ukkel gemiddeld 144 dagen. Op dit moment staat de teller slechts op 115. Het is al het derde jaar op rij dat de zomer véél te droog is. En kijken we naar de neerslaghoeveelheid, dan staan we er nog minder goed voor. “Er is een gemiddeld neerslagtekort van 300 mm, wat de afgelopen honderd jaar eens om de 20 jaar voorkwam”, zegt Patrick Willems, professor hydrologie aan de KU Leuven. Er waren in augustus wel enkele lokale buien, maar die volstonden alleen om de planten te bewateren. Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij werden het diepere bodemvocht en het grondwater nauwelijks aangevuld.

Met 26 graden in Ukkel was de eerste herfstdag de warmste in 30 jaar. In Kleine-Brogel werd om 15.10 uur zelfs 28,49 graden opgemeten. Maar daarmee is het mooie weer voorbij: de komende week wordt winderig en - vooral - nat. Tot groot jolijt van de natuur, want het neerslagtekort blijft maar oplopen. “Tot nu toe meten we een gemiddeld neerslagtekort van 300 mm”, zegt Patrick Willems, professor hydrologie aan de KU Leuven. “Vorig jaar was er ook al een tekort van 350 mm.” Ook september bleef tot nu toe erg droog. “Het zal de komende week wel regenen, maar waarschijnlijk niet genoeg om dat nog in te halen”, zegt weerman David Dehenauw.

Nog een geluk dat de herfst begint, dus. Want dan vullen we minder zwembaden en hebben landbouwers minder water nodig voor hun gewassen - de oogst is rijp en binnen. “Maar om de tekorten aan te vullen, moeten we hopen op een natte herfst, een natte winter én een nat voorjaar”, zegt Willems. “In het beste geval krijgen we 200 millimeter méér water dan normaal. En anders graag ook een natte zomer.”

De achterstand is zo groot dat we ons er maar beter op voorbereiden dat het watertekort zal blijven bestaan. “We zullen eraan moeten wennen dat die situatie niet meer om de 20 jaar, maar eerder om de vier à vijf jaar zal voorkomen”, zegt Patrick Willems. “Het is de taak van de overheid om ons land hieraan aan te passen. Hopelijk ligt het op tafel tijdens de regeringsonderhandelingen, want als rijk land kan je het niet maken om waterbesparingsmaatregelen op te leggen. We hebben de knowhow in huis voor échte oplossingen.”

Om beter tegen droogteperiodes te kunnen, moeten huishoudens, landbouwers en industriële bedrijven beter hun best doen om water te besparen. Er is ook nood aan minder verharding, zodat het water kan binnendringen in de bodem. “En met regenwaterputten en bekkens moeten we hier en daar meer water bufferen. En inzetten op hergebruik”, zegt Willems. In de provincie Limburg startte eerder dit jaar al een project om beleidsmakers meer inzicht te geven in het Limburgse watersysteem, zowel in watervraag als -aanbod: de digitale waterbalans.