Maken we van honden en katten best vegetariërs?

Welke eigenaar van een huisdier zou al stilgestaan hebben bij de vleesverslindende voederbehoefte van katten en honden? Zelfs de vegetarische medemens niet, zo vermoeden we bij het schrijven over de 'paradox van de vegetariër met zijn carnivoor huisdier'. Fout gedacht want het vraagstuk is EVA vzw niet onbekend. “We krijgen vaak vragen over het vegetarisch voeden van honden. Honden zijn omnivoren zoals mensen zodat de omschakeling eenvoudig is. Bij katten ligt het veel moeilijker aangezien dat kieskeurige carnivoren zijn. Los daarvan is het een beetje flauw om mensen die een inspanning leveren – minder vlees eten in dit geval –, aan te wrijven dat ze niet alles perfect doen.”

In Europa is de helft van de gezinnen de trotse eigenaar van een kat of hond. Deze omvangrijke populatie huisdieren heeft een navenant grote voederbehoefte. Op internationale schaal is die het equivalent van de voedselbehoefte van 80 miljoen mensen, schreef Ruben Boonen (KU Leuven) in zijn doctoraat 'How to feed and not to eat the world?'. In rijke landen zijn er reeds onvoldoende dierlijke bijproducten uit de vleesindustrie beschikbaar om de huisdierenpopulatie te voeden. “Er worden dus dieren gedood om onze katten en honden te kunnen voeden”, legt Ruben Boonen de vinger op de wonde. In zijn doctoraat suggereert hij om de impact op onze planeet te verminderen met een omschakeling naar omnivore of herbivore huisdieren zoals konijnen en cavia’s.

Die suggestie is volgens EVA niet zonder problemen omdat natuurlijke planteneters (konijnen, hamsters, enz.) meestal niet vrij mogen rondlopen in huis zoals een kat of hond dat wel mogen. Doorgaans worden ze in kleine hokjes gehouden, waar ze maar zelden hun natuurlijk gedrag kunnen stellen. Ze hebben ook niet zo'n lang domesticatieproces doorgemaakt als honden en katten, en zijn daardoor veel minder goed aangepast aan het samenleven met mensen.

De organisatie die iedereen stimuleert om meer plantaardig te eten, zegt dat het wel mogelijk is om honden vegetarisch te laten eten. “Honden zijn net zoals mensen omnivoren, en voor hen is het dus best gemakkelijk om naar een vegetarisch voedingspatroon over te schakelen. Er bestaan verschillende merken van vegetarische of veganistische hondenvoeding die perfect als alternatief kunnen doorgaan. Zulk hondenvoeder bestaat in droge en natte versie. Je kan ook zelf de maaltijd van je trouwe viervoeter bereiden maar dan moet je wel wat kennis van zaken hebben om zeker te zijn dat ze alle benodigde voedingstoffen krijgen.” Bij katten ligt het naar verluidt een stuk moeilijker want dat zijn kieskeurige carnivoren. Onmogelijk wil EVA niet gezegd hebben want met speciaal verrijkte vegetarische voeding zou je zelfs een kat van haar favoriete merk van kattenbrokken kunnen brengen.

Door ‘paradox van de vegetariër met zijn carnivoor huisdier’ als titel voor een VILT-artikel te kiezen, wrijven we mensen die geen vlees eten inconsistentie aan. Je gaat als het ware mensen die een inspanning leveren, verwijten dat ze niet alles perfect doen. Tobias Leenaert, oprichter van EVA vzw, kent dat als de vraag naar consistentie, waarbij inconsistent gedrag gebruikt wordt als een factor om de geloofwaardigheid te verkleinen. “Moet je niets doen omdat je niet alles kan doen? Vegetariërs die al hun ecologische voetafdruk verminderen door geen vlees te eten maar niet-vegetarische huisdieren houden, hebben nog altijd met hun ‘gezin’ een kleinere voetafdruk dan omnivoren met niet-vegetarische huisdieren. Alle beetjes helpen.”

Bovendien is het nog maar de vraag hoeveel vegetariërs bijdragen aan deze problematiek. Voor zover men weet bij EVA zijn er geen betrouwbare cijfers over het aantal honden en katten dat door vegetariërs als huisdier gehouden wordt, noch over de vraag hoe ze die voeden. “Wat we wel kunnen vermoeden, is dat vegetariërs bewuster omgaan met huisdieren. Vegetariërs zijn de eersten om tegen het kweken van honden en katten te zijn. Ze zullen minder geneigd zijn om ze bij een fokker te kopen, en zullen er wellicht in een asiel om gaan. Op die manier dragen ze minder bij aan een verhoogde huisdierenpopulatie en zorgen ze gewoon voor de dieren die er al zijn.”