Meewerkende echtgenotes onmisbaar op melkveebedrijven
Melkveebedrijven in Vlaanderen worden gerund door gezinnen, waarbij in veel gevallen de man aan het hoofd van het bedrijf staat en de echtgenote achter de schermen meewerkt. Ze neemt bijvoorbeeld de zorg voor de kalfjes of een melkbeurt voor haar rekening en doet in veel gevallen ook de administratie en boekhouding. In de wetenschap dat veel meewerkende echtgenotes daarnaast voltijds of deeltijds buitenshuis werken gaan, verdient dat een standbeeld. Zuivelcoöperatie Milcobel had wat anders in petto als beloning: een vrouwen-verwendag die zowel in Brugge als in Genk een gigantisch succes werd. Twee sterke vrouwen, met name melkveehoudster annex hoofdbestuurslid Betty Eeckhaut en boerendochter annex Europarlementslid Hilde Vautmans, inspireerden de aanwezigen.
In de raad van bestuur van Milcobel zetelt één vrouwelijke bedrijfsleider, Betty Eeckhaut: “In de ledenkring-besturen zijn 13 procent van de vertegenwoordigers van de melkveehouders vrouwen. In de Coöperatieraad is, na een sterke stijging bij de laatste bestuursverkiezingen, zelfs één op de vier een vrouw. Nog meer vrouwen in de bestuursorganen krijgen, zou meegenomen zijn maar dat is niet de reden waarom Milcobel een Women’s Day organiseert. De coöperatie wil (meewerkende) echtgenotes gewoon een keer bedanken om de ruggengraat op veel bedrijven te zijn.”
Directeur Coöperatiezaken Eddy Leloup legt uit dat vrouwen maar bijvoorbeeld ook jongeren ondervertegenwoordigd zijn in de bestuursorganen. “Daarom doen we extra inspanningen, zoals deze Women’s Day en de installatie van een jongerenkring, om aan deze doelgroepen uit te leggen waar hun coöperatie mee bezig is. Ieders mening wordt meegenomen in de besluitvorming.” Leloup is aangenaam verrast door het succes van de Milcobel Women’s Day, die meer dan 500 vrouwen naar Brugge en Genk lokte. Het hadden er nog meer kunnen zijn maar andere vrouwen moesten met spijt in het hart verstek geven omdat hun job buitenshuis geen vrije dag toeliet. Vermoedelijk krijgen zij in de toekomst nog een kans. Gezien het succes wordt bij Milcobel nu al nagedacht over een nieuwe jaarlijkse of tweejaarlijkse (afwisselend met een jongerenhappening, nvdr.) traditie. Of de Women’s Day dan opnieuw zal plaatsvinden in een voetbalstadion laat Leloup in het midden: “Veel mannen hadden maar wat graag in de schoenen van hun partner gestaan toen ze hoorden dat er samengekomen werd in de stadions van Genk en Brugge.”
Samen met haar man runt Betty een melkveebedrijf in Maarkedal. Ze doen dat als gelijkwaardige partners, ook al omdat het twee bedrijven betreft die werden samengevoegd. “Op veel landbouwbedrijven heeft een vrouw een (drie)dubbele job. Omdat het vaak niet mogelijk is om twee inkomens te realiseren met de boerderij, gaat de echtgenote buitenshuis werken. Daarnaast zorgt ze voor het gezin en werkt ze mee op het bedrijf: ze doet de boekhouding, heeft haar taken in de stal, houdt het erf schoon en doet andere kleine klussen.” Eeckhaut stelt vast dat er van de vrouwelijke bestuurders bij Milcobel veel passie uitgaat. “Nog belangrijker dan verantwoordelijkheid opnemen binnen de Milcobel-structuur vind ik het dat alle melkveehouders fier zijn op hun coöperatie en de zuivelproducten die daar van de band rollen. Melkveehouders zijn zelf de beste ambassadeurs voor het bedrijf Milcobel. Vrouwen zijn vaak nog meer geneigd om die rol op te nemen dan mannen. ”
“Het gezegde dat achter elke sterke man een sterke vrouw staat, is meer dan waarheid”, zegt Milcobel-voorzitter Dirk Ryckaert. “De melkveehouderij komt uit een periode van crisis, een moeilijke tijd voor veel bedrijfsleiders maar ook – en misschien nog meer – voor hun echtgenotes. Vaak is het de vrouw die de boekhouding doet en als eerste de financieel slechte situatie onder ogen ziet.” Ryckaert stelt tevreden vast dat de betrokkenheid van vrouwen in de bedrijfsvoering van melkveebedrijven zich ook vertaalt in betrokkenheid in het bestuur van de grootste zuivelcoöperatie van het land. “In alle geledingen van ons bestuur zijn vrouwen actief.” Hoofdbestuurslid Betty horen spreken, kan voor veel vrouwen een inspirerend zetje geweest zijn om zelf actief te worden in de Milcobel-structuur. “Toch is dat niet de reden waarom we een Milcobel Women’s Day organiseren. In de eerste plaats willen we meewerkende echtgenotes bedanken om de sterke vrouw op veel bedrijven te zijn.”
Het verwenmoment startte met een kookworkshop door Piet Huysentruyt. Voor de tv-kok zelf was het een aangename kennismaking met alle culinaire mogelijkheden die Brugge Kazen bieden. ’s Middags werden de dames getrakteerd op een heerlijk menu en op een speech van Europarlementslid Hilde Vautmans (Open Vld). Al die sterke vrouwen op Vlaamse melkveebedrijven smulden daar letterlijk en figuurlijk van. VILT ging even polshoogte nemen bij Lieze Coemans, die samen met haar moeder het melkveebedrijf in Borgloon voor een dag ingeruild had voor een voetbalstadion. “Voor mij staat het vast dat ik op termijn het gespecialiseerde melkveebedrijf van mijn ouders overneem. Vanwege de zekerheid die ze hebben omtrent opvolging werd er recent geïnvesteerd in een nieuwe stal voor 120 koeien. Papa melkt de koeien, mama werkt deeltijds buitenshuis. Zelf studeer ik voor industrieel ingenieur aan de hogeschool in Geel. Voor en na word ik al nauw betrokken bij de bedrijfsvoering. Zo nauw dat het fijn zou zijn als erfbetreders mij als een volwaardige gesprekspartner zouden zien in plaats van te vragen of er een man op het erf rondloopt.”
In een sector waar mannen het mooie weer maken, moeten vrouwen zich dubbel bewijzen. Zo'n zelfbewuste en zelfverzekerde vrouw is politica Hilde Vautmans, die er voor bekendstaat dat ze zich het toekomstperspectief van andere vrouwen aantrekt. Als lid van de landbouwcommissie in het Europees Parlement tracht ze bijvoorbeeld het statuut van meewerkende echtgenotes op landbouwbedrijven te verbeteren. “Lang niet overal is dat zo goed geregeld als dat in ons land gebeurde, ten tijde van minister van Middenstand Rik Daems.” Ze schreef EU-commissaris Phil Hogan zelfs een brief om hem aan te sporen de rechtspositie van vrouwelijke bedrijfsleiders en meewerkende echtgenotes te verbeteren. “Als dochter van een veehandelaar wiens echtgenote hard meewerkte op het bedrijf – maar daarmee nooit pensioenrechten heeft opgebouwd – weet ik als geen ander hoe hard vrouwen op landbouwbedrijven werken. Ze worden daar niet altijd op een eerlijke manier voor beloond. Nochtans spelen ze een cruciale rol in de landbouwsector aangezien ze heel wat taken op en naast de boerderij combineren en zo het familiebedrijf en het huishouden draaiende houden.”
“Vorig jaar stemde het Europees Parlement een rapport over de rol van de vrouw in plattelandsgebieden, waarin we de Commissie en de Raad aanspoorden om de sociale en juridische status van vrouwen in plattelandsgebieden te verbeteren en om vrouwelijk ondernemerschap aan te moedigen”, vervolgt Vautmans, die schaduwrapporteur was van het rapport. “Ondanks dit duidelijke signaal van het Europees Parlement, is het aantal bepalingen over vrouwen in het wetsvoorstel over het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2020 erg schaars. Daarom roep ik, samen met de aanwezige vrouwen, Europees landbouwcommissaris Hogan in een open brief op te vechten voor onze vrouwelijke landbouwers en hen te ondersteunen in de belangrijke, maar al te vaak onderschatte rol die ze spelen. Want… strong female farmers deserve strong social rights!”, besluit Hilde Vautmans.
