"Met niet naleven mestregels is veel geld te verdienen"

NOS, NRC, Trouw en andere Nederlandse media melden dat er in het zuiden van het land huiszoekingen zijn gebeurd in de strijd tegen mestfraude. De opsporingsdienst van NVWA verdenkt één van de grotere landbouwadviesbureaus van “creatieve oplossingen om de mestboekhouding op papier te doen kloppen”. Oplossingen die te catalogeren zijn als valsheid in geschrifte. Mogelijk kregen tientallen boeren hulp bij mestfraude. De klanten van het kantoor bezitten samen een kwart van alle Nederlandse varkens en kippen. Ze zijn actief in de provincies Brabant en Limburg zodat de vraag rijst of er ook gesjoemeld is met mesttransporten naar het vlakbij gelegen Vlaanderen. “Er zijn geen recente vaststellingen van fictieve transporten die daarop wijzen”, reageert de Mestbank.
20 november 2018  – Laatste update 14 september 2020 14:47
Lees meer over:

NOS, NRC, Trouw en andere Nederlandse media melden dat er in het zuiden van het land huiszoekingen zijn gebeurd in de strijd tegen mestfraude. De opsporingsdienst van NVWA verdenkt één van de grotere landbouwadviesbureaus van “creatieve oplossingen om de mestboekhouding op papier te doen kloppen”. Oplossingen die te catalogeren zijn als valsheid in geschrifte. Mogelijk kregen tientallen boeren hulp bij mestfraude. De klanten van het kantoor bezitten samen een kwart van alle Nederlandse varkens en kippen. Ze zijn actief in de provincies Brabant en Limburg zodat de vraag rijst of er ook gesjoemeld is met mesttransporten naar het vlakbij gelegen Vlaanderen. “Er zijn geen recente vaststellingen van fictieve transporten die daarop wijzen”, reageert de Mestbank.

Nederland worstelt met de handhaving van zijn mestbeleid omdat veehouders en hun adviseurs creatief omspringen met de regels. Op uitdrukkelijk verzoek van minister van Landbouw Carola Schouten nam de sector eind vorig jaar het probleem zelf ter hand met een plan van aanpak voor opzettelijke niet-naleving van de mestregels. Centraal in dat plan staat een kwaliteitskeurmerk voor de bedrijven die actief zijn in de ‘mestketen’, van veehouders tot transporteurs en verwerkers.

Het Nederlandse Openbaar Ministerie, dat meewerkt aan de handhaving van het mestbeleid, deed vorige week een opvallende uitspraak daaromtrent in NRC Handelsblad: “Als het enorme mestoverschot niet aangepakt wordt, dan zal fraude altijd blijven bestaan en is het dweilen met de kraan open. De kraan moet ook aan de voorkant dichtgedraaid worden.” Minister Schouten kwam politiek onder vuur te liggen door deze uitspraak. Zij en haar ministerie maakten duidelijk dat “heel veel boeren het gewoon goed doen” en “je geen winkels gaat sluiten om winkeldiefstal aan te pakken”. De Nederlandse landbouwminister werkt overigens wel aan een sanering van de varkensstapel, ook in gebieden waar mestfraude vermoed wordt.

Noord-Brabant en Limburg, twee provincies waar veel veebedrijven gevestigd zijn, komen nu in het vizier door de huiszoekingen bij Bergs Advies in het Limburgse dorp Heythuysen. Nederlandse media zoals NRC Handelsblad en NOS melden dat het grootste agrarische adviesbureau van Nederland een kwalijke rol zou spelen in de fraude met dierlijke mest. Op tien locaties in Nederlands Limburg zijn er ingevallen gedaan. Aan de actie zijn maanden voorbereiding voorafgegaan. Het Openbaar Ministerie leidt het strafonderzoek.

Niet eerder ging de opsporingsdienst van NVWA zo voortvarend te werk in de strijd tegen mestfraude. Bergs Advies is vorig jaar in hoger beroep al een keer veroordeeld voor het medeplegen van valsheid in geschrifte in een mestfraudezaak. Behalve het adviesbureau zelf zijn ditmaal ook drie medewerkers en een extern adviseur als verdachten aangemerkt. Vijf van de tien huiszoekingen vonden plaats bij veehouders die beroep doen op het adviesbureau. Mestfraude kan hen een groot financieel voordeel hebben opgeleverd. Zo kan je als veehouder namelijk besparen op de kosten van mestafvoer en vermijden dat je voor een grotere veestapel in de geldbeugel moet tasten voor het kopen van extra dierrechten. Er is bij de landbouwers administratie meegenomen, en beslag gelegd op onroerende goederen om de inning van eventuele toekomstige boetes zeker te stellen.

De consultants zouden er voor gezorgd hebben dat de veestapel van een aantal bedrijven op papier kleiner leek dan in werkelijkheid. Iets soortgelijk zouden ze gedaan hebben met de mestadministratie, zodat het leek alsof meer mest dan in realiteit is afgevoerd. Diezelfde truc werkt blijkbaar ook met grond zodat boeren virtueel meer land hadden om mest op uit te rijden. Op melkveebedrijven werd gesjoemeld met de medicijnregistratie, niet om de veestapel kleiner te doen lijken maar om precies het omgekeerde te bewerkstelligen. Bij de toekenning van fosfaatrechten was het namelijk interessant om als referentie een grotere veestapel te hebben.

Gezien de nabijheid van Vlaanderen is het vrijwel zeker dat klanten van Bergs Advies mest over de grens transporteerden naar mestverwerkingsinstallaties. Of dat op een correcte manier gebeurd is, wil VILT weten van de Mestbank. “Er zijn in Vlaanderen geen recente vaststellingen gedaan die wijzen op georganiseerde mestfraude met transporten vanuit Nederland”, beklemtoont Leen Van den Bergh, woordvoerder van de Vlaamse Landmaatschappij. “De Mestbank voert doorgedreven controles uit op mesttransporten, zowel binnen Vlaanderen als bij grensoverschrijdend transport. Zo ‘onderschept’ de dienst Handhaving transporteurs terwijl ze op de baan zijn. Verder gebeuren er grondige bedrijfsdoorlichtingen op basis van een risicoanalyse van de beschikbare data (AGR-GPS-signalen, weegbonnen). Heel gericht wordt dan gezocht naar overtredingen door erkende mestvoerders, mestverwerkers en verzamelpunten voor mest.”

Specifiek voor import en export van mest uit en naar Nederland is er een goede samenwerking tussen de Mestbank in Vlaanderen en de Nederlandse autoriteiten. Van den Bergh verwijst naar het ‘memorandum of understanding’ dat in de zomer van 2014 ondertekend werd namens Vlaams minister Joke Schauvliege en de Nederlandse staatssecretaris van Economische Zaken. “Sindsdien wisselen de Vlaamse Landmaatschappij en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) veel informatie uit. Deze informatie wordt gebruikt tijdens risicoanalyses. Die manier van werken heeft reeds goede resultaten opgeleverd in de Vlaamse strijd tegen mestfraude.”

Een blik op het laatste Mestrapport – het nieuwe jaarrapport (2018, met cijfers uit 2017) van de Mestbank moet nog verschijnen – leert dat er vanuit Nederland nogal wat mest aangevoerd wordt naar mestverwerkingsinstallaties in Vlaanderen. In 2015 kozen Nederlandse varkenshouders en melkveehouders met een mestoverschot er plots (o.a. door uitbreiding van hun veestapel en een gebrek aan mestverwerking in eigen land) veel vaker voor om een deel mest weg te werken door het over de grens af te zetten. In 2016 is de aanvoer van buitenlandse mest naar Vlaamse mestverwerkers verder gestegen (+9%). Bijna al die mest (84%) is afkomstig uit Nederland. Overigens importeren we niet alleen mest uit Nederland. Omgekeerd is Nederland na Frankrijk ook de tweede belangrijkste exportbestemming voor dierlijke mest van Vlaamse veebedrijven.

Beeld: Varkensloket - ILVO

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek