Naar duurzame toekomst Haspengouwse hoogstamboomgaarden

De Haspengouwse hoogstamboomgaarden dreigen helemaal te verdwijnen. Vandaag de dag blijft er nog minder dan 10 procent over van dergelijke boomgaarden in vergelijking met 100 jaar geleden. Sinds 2016 werken het Agentschap Onroerend Erfgoed en heel wat lokale en Vlaamse stakeholders daarom aan een plan om de boomgaarden een duurzame toekomst te geven. In de huidige fase doet het project een oproep naar ideeën voor gebruik en onderhoud van hoogstamboomgaarden.

Rond 1930 was nog ongeveer een kwart van het Haspengouwse landschap bedekt met hoogstamboomgaarden. Door de opkomst van de minder arbeidsintensieve en minder gevaarlijke laagstamteelt en door rooipremies van de overheid in de jaren ’60 en ’70 verdwenen de hoogstamboomgaarden meer en meer. En nog steeds gaat hun aantal achteruit, en liggen veel overgebleven boomgaarden er vaak verwaarloosd bij. Nochtans is hun betekenis voor de natuur, het landschap, de wetenschap en ons erfgoed van onschatbare waarde.

Het behoud van de overgebleven hoogstamboomgaarden is dus belangrijk, maar het onderhoud en het gebruik is allesbehalve evident. Het plukken van de vruchten is best gevaarlijk, het onderhoud van de bomen is erg arbeidsintensief, soms is de kennis hiervoor zelfs al verloren gegaan … Na onder meer een trefdag eind mei, waar de sector brainstormde om tot oplossingen of ideeën te komen, doet het project nu ook een oproep voor ideeën richting het grote publiek.

Meer informatie over de Haspengouwse hoogstamboomgaarden en over het project is te vinden op www.hoogstamdroomgaard.be. Op die website kunnen de ideeën voor gebruik en onderhoud doorgegeven worden. En om een volledig overzicht te krijgen vragen het Agentschap Onroerend Erfgoed en z’n partners ook om overgebleven hoogstamboomgaarden met hun locaties en kenmerken te registreren op de site.