Naargelang de invalshoek is verpaarding vloek of zegen

Naar aanleiding van een Oost-Vlaamse ruimtelijke inventaris gemaakt door landbouwonderzoeksinstituut ILVO schrijven de kranten over “de verpaarding van het platteland”. In deze provincie worden vier op de tien vrijgekomen hoeves omgebouwd tot villa, vaak met paardenweiden er omheen. Als gevolg daarvan maken lokale besturen, en bijvoorbeeld ook Boerenbond, zich zorgen over de verstedelijking van het platteland. In Het Laatste Nieuws weerklonk eerder deze week een tegengeluid specifiek wat de verpaarding betreft. Stephan Conter is CEO van Stephex, een wereldspeler in het fokken en verhandelen van jumpingpaarden: “Ik draai een omzet van 125 miljoen euro per jaar en zet 700 man aan het werk, op 33 hectare grond. Zet er varkens of koeien op, en die cijfers haal je niet.”

Plattelandsgemeenten, provincies maar ook Boerenbond maken zich grote zorgen over de vele landbouwbedrijven op het platteland die leegkomen en dan veranderen in statige hoevewoningen, vaak met wat paarden erbij. De kranten schrijven deze week over ‘verpaarding’ naar aanleiding van de ILVO-studie op Oost-Vlaams grondgebied in het kader van het plattelandsproject ‘Hergebruik van hoeves, een uitdaging’. Daaruit bleek dat residentialisering een onderschatte oorzaak van verstedelijking op het platteland is. Net geen vier op de tien van de vrijgekomen hoeves in Oost-Vlaanderen worden omgebouwd tot een woning.

“De rush op leegstaande hoeves en de landbouwgrond er omheen maakt dat de prijs van landbouwgrond steeds verder stijgt, waardoor het voor jonge boeren moeilijker wordt om een bedrijf op te starten”, reageert Vanessa Saenen, woordvoerder van Boerenbond. Het fenomeen heeft een naam: de verpaarding of de vertuining van het platteland. Als gevolg daarvan maken gemeenten zich zorgen over de verstedelijking van het platteland, “gaande van hoevebewoners die voor meer verkeer op kleine en afgelegen landbouwwegen zorgen, tot samenlevingsproblemen tussen hoevebewoners en naburige landbouwers over geurhinder tijdens het bemesten, of lawaaihinder van landbouwmachines in het weekend”, aldus ILVO.

Het probleem van 'verpaarding' zou ook opduiken in andere provincies. Wanneer de invalshoek is dat hoeves en de aanpalende gronden beter binnen de landbouwsector een nieuwe bestemming krijgen, heet dat inderdaad een probleem te zijn. Tegelijk kan je niet omheen de vaststelling dat de paardenhouderij in Vlaanderen zowel sportief als economisch naar een steeds hoger niveau springt. Als CEO van een fok- en handelsbedrijf in jumpingpaarden vroeg Stephan Conter daar in de krant aandacht voor: “België is veruit het sterkste land qua jumpingpaarden. We hebben heel straffe fokkerijen en dat lokt iedereen die een toppaard wil naar België. De politiek beseft te weinig hoe belangrijk wij in de wereld zijn. Ik zeg niet dat wij àlle landbouwgronden vol paarden moeten zetten, maar ze moeten ons ook een plaats geven.”

De ambigue houding in Vlaanderen jegens de ‘verpaarding van het platteland’ komt sterk uit de verf als je de oefening die men in Oost-Vlaanderen maakt, vergelijkt met het Vlaams actieplan voor de paardenhouderij waar toenmalig minister-president Kris Peeters (zelf een paardenliefhebber, nvdr.) zijn schouders onder zette. In een statusupdate in 2016 citeert Paardenpunt Vlaanderen, aan wie de uitvoering van het actieplan is toevertrouwd, Peeters als volgt: “De paardenhouderij in Vlaanderen is aan een sterke opmars bezig. Op het platteland zien we dan ook meer en meer paarden. Ook het aantal Vlamingen dat zich dag in dag uit bezig houdt met paarden, groeit jaar na jaar. Deze groei is een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling, waarmee het beleid rekening moet houden. Dergelijke ontwikkeling blijft immers niet zonder impact op het hele plattelandsgebeuren. Omwille van zijn economische meerwaarde en zeker ook omwille van zijn maatschappelijk en sociaal belang moet de paardenhouderij een volwaardige plaats krijgen in het Vlaamse landschap en dit in harmonie met de andere maatschappelijke actoren.”