Naleving EU-recht door lidstaten zit op een dieptepunt
De Europese Commissie is niet tevreden over de naleving van de EU-wetgeving door de lidstaten. Uit de jaarlijkse controle blijkt dat het aantal lopende inbreukzaken in 2016 met 21 procent gestegen is. De voorbije vijf jaar was het nog nooit zo hoog. Estland krijgt als beste leerling van de klas een schouderklopje maar België wordt samen met Cyprus te kijk gezet als de lidstaat die het meeste talmt met de omzetting van Europees recht. Tegen ons land liepen vorig jaar 87 inbreukprocedures, waarvan er 49 nieuw geopend waren. De beleidsdomeinen waarvoor wij Belgen het vaakst berispt worden door Europa zijn gezondheid en voedselveiligheid enerzijds en milieu anderzijds.
Burgers en bedrijven kunnen niet van de voordelen van de EU-wetgeving genieten indien de lidstaten steken laten vallen bij de toepassing ervan. Wanneer zich problemen voordoen, denk maar aan de heisa rond het testen van de uitstoot van auto’s, dan ligt de oorzaak vaak niet bij een gebrek aan EU-wetgeving maar wel bij de niet correcte toepassing ervan. Daarom oefent de Europese Commissie controle uit op de toepassing van het EU-recht, en brengt ze daar ook jaarlijks verslag over uit.
Uit het jaarverslag voor 2016 blijkt dat het aantal lopende inbreukzaken aanzienlijk is gestegen, en wel met 21 procent in vergelijking met het jaar voordien. De 1.657 inbreukprocedures in 2016 geven aan dat ‘Brussel’ de lidstaten harder dan ooit tevoren achter hun veren moet zitten. “Dat is een probleem”, windt de Europese Commissie er geen doekjes om, “want burgers en bedrijven worden rechten en voordelen ontzegd die zij op grond van de EU-wetgeving genieten.”
De Commissie treedt daarom kordaat op wanneer inbreuken de belangrijkste beleidsdoelstellingen van de EU belemmeren. Als voorbeeld worden de maatregelen gegeven ten aanzien van lidstaten die geen sancties toepassen om autofabrikanten af te schrikken die de wetgeving inzake emissies schenden. Als het instellen van een inbreukprocedure geen beterschap brengt, dan beschikt de Commissie over een stok achter de deur in de vorm van zware geldboetes. Vorig jaar is de Commissie driemaal naar het Europees Hof van Justitie gestapt om financiële sancties te eisen, tweemaal tegen Luxemburg en eenmaal tegen Roemenië.
Specifiek voor België hebben de inbreukprocedures onder meer betrekking op de niet gerechtvaardigde vrijstelling van distributiekosten voor groene elektriciteit, de taal waarin een factuur moet worden opgesteld en meer in het algemeen consumentenzaken, justitie, migratie, financiën, milieu, enz. Het aantal nieuwe klachten tegen België heeft zijn hoogste peil in vijf jaar bereikt (49). Ook het aantal lopende inbreukprocedures is gestegen, tot het hoogste niveau sinds 2012. Met 87 inbreukprocedures tegen België doen alleen Duitsland en Spanje slechter met elk 91 inbreukprocedures.
Enkel Cyprus evenaart ons qua aantal inbreukprocedures wegens te late omzetting. Tegen Duitsland en Spanje moest de Commissie het vaakst optreden wegens een foutieve omzetting of toepassing van EU-recht. Italië, Slowakije en Denemarken zijn het stiptst bij het omzetten van EU-recht. Tegen Estland liepen vorig jaar in het totaal het minste aantal zaken. Globaal voor de EU gaven de beleidsdomeinen interne markt, industrie, ondernemerschap, kmo's en milieu aanleiding tot de meeste inbreukprocedures.
