Natuursector wacht EU-begroting na 2020 in spanning af

De combinatie van nieuwe prioriteiten voor de EU (o.a. defensie en migratie) en een netto-bijdrager die de Unie verlaat, maakt dat het moeilijke onderhandelingen worden over de nieuwe meerjarenbegroting. Landbouw- en cohesiebeleid komen als twee grootste uitgavenposten in beeld voor besparingen, maar de groep lidstaten die bereid is om meer bij te dragen dan 1 procent van het BBP groeit. Toch blijft de vrees dat het gat dat de Brexit slaat in de EU-begroting niet pijnloos weg te cijferen is. Niet alleen de landbouwsector, ook de natuursector is op zijn hoede. Koepelorganisatie BirdLife voerde vorige maand actie om duidelijk te maken dat “geld investeren in natuur zichzelf met intrest terugbetaalt door de levering van ecosysteemdiensten”.

Besparen en schuiven met middelen, beiden zullen volgens begrotingscommissaris Günther Oettinger nodig zijn om het gat in de EU-begroting dicht te fietsen. Het vertrek van Groot-Brittannië doet een jaarlijks tekort van 12 miljard euro ontstaan. Nieuwe uitdagingen zoals migratie en defensie vergen extra middelen zodat de spanning op de meerjarenbegroting groter is dan alleen de Brexit. Oettinger gaf te kennen dat landbouw- en cohesiebeleid twee uitgavenposten zijn waarop bespaard kan worden. Het natuurbeleid noemde hij niet, maar in die hoek zijn ze evenmin gerust over de begrotingsgesprekken na 2020. “Het thema natuur dreigt opnieuw onderaan de lijst te verdwijnen”, schrijft Natuurpunt.

De Vlaamse natuurorganisatie verwijst naar de recente actie onder leiding van natuurkoepel BirdLife. Op een informele top in Brussel over het toekomstige EU-budget werden alle regeringsleiders aangesproken met de boodschap om ruimte voor natuur te maken in het volgende EU-budget. “De lippendienst die de EU bewijst aan de internationale duurzaamheidsdoelstellingen moet omgebogen worden in concrete en substantieve budgetten voor natuurbehoud. Als de Europese leiders hun geloofwaardigheid willen terugwinnen bij de burgers, dan moeten ze tonen dat het hen menens is met de biodiversiteit”, liet BirdLife tijdens de actie optekenen.

In de wetenschap dat de biodiversiteit er in Europa nog altijd op achteruitgaat, wil BirdLife niet minder maar meer geld naar natuur zien gaan. Natuurfinanciering die voor een stuk ook uit de landbouwpot zou moeten komen, door meer doel- en resultaatgerichte vergoedingen van de inspanningen die landbouwers doen voor milieu en natuur. “Een gezonde economie kan niet zonder een gezonde natuur”, betoogt Natuurpunt, “vandaar dat we durven pleiten voor hogere natuurbudgetten.”

Concreet vragen Natuurpunt en de andere natuurorganisaties in Europa een apart natuur- en biodiversiteitsfonds ter waarde van 15 miljard euro per jaar. Daarmee zouden landbouwers, landeigenaars, bedrijven en overheden vergoed worden voor natuurinspanningen, maar het geld zou dan ook in de landbouwpot gezocht moeten worden. In de ogen van Natuurpunt en co is het landbouwbudget “enorm” en kan het hertekend worden volgens de onderschreven internationale duurzaamheidsdoelen van de VN.

Daarnaast vindt de natuurbeweging dat het bestaande Europese natuurfonds LIFE een flinke geldinjectie verdient. Naar grootschalige natuurontwikkelingsprojecten binnen het natuurnetwerk Natura 2000 zou niet 150 miljoen maar 1 miljard euro per jaar moeten gaan. Om vervolgens alle groengebieden te kunnen verbinden tot een grensoverschrijdend groen netwerk zouden de Europese natuurorganisaties graag zien dat Europa een nieuw fonds ter waarde van 1 miljard euro per jaar opricht. Zij zien dit als een klimaatbuffer, als een extra gezondheidsverzekering en als leefbaarheidsgarantie voor onze almaar groeiende steden en toenemende druk op het platteland.