Nederlandse boer snakt naar maatschappelijke waardering

Protesterende boeren hebben dinsdag gezorgd voor chaos op de Nederlandse wegen en een enorme drukte in Den Haag. Op het Malieveld mochten van de burgemeester 75 tractoren komen, maar dat werden er honderden en ook het strand van Scheveningen was één grote tractorparking. De protestactie, maar ook het slechte weer en ongelukken, zorgden voor de drukste ochtendspits ooit in Nederland, met tegen 8.30 uur zo'n 1.136 kilometer file. Bij hun aankomst werden de boeren toegesproken door collega’s – “politici hebben geen gezond boerenverstand” – maar ook door beleidsmakers die de massa boze boeren durfden trotseren. Rechtsonzekerheid dreef de Nederlandse boeren naar Den Haag, maar het protest was ook een luide roep om meer maatschappelijke waardering.

De Nederlandse landbouwers hebben actie gevoerd, en heel het land heeft het geweten. Met hun tractoren hebben ze vanuit alle windrichtingen koers gezet richting Den Haag om daar met duizenden samen te komen. Sommige actievoerders hadden er bij aankomst een urenlange nachtelijke tocht opzitten. De opkomst was zo groot dat het boerenprotest ook nieuws was in eigen land. VRT NWS zond een reporter naar het Malieveld, een groot plein in het centrum van Den Haag. Hij verwoordde het ongenoegen als volgt: “Er werd onder meer betoogd tegen de gedwongen inkrimping van de veestapel en voor een duidelijker landbouwbeleid op de lange termijn.”

De actievoerders zeggen boos te zijn op de politiek, maar trekken zich ook het negatieve imago van landbouw aan. “De afgelopen jaren hebben politici, media en activisten een negatief beeld over boeren geschetst. Wij zijn geen dierenmishandelaars en milieuvervuilers. We hebben hart voor ons bedrijf”, zeggen ze. Sinds de opkomst van de Partij voor de Dieren hebben Nederlandse boeren het gevoel dat ze in de hoek geduwd worden, schrijft de Nederlandse krant NRC. Ze ervaren steeds meer weerstand tegen het houden van dieren. Ze vrezen ook dat strengere eisen op vlak van milieu en dierenwelzijn als het ware gebruikt worden om hen weg te pesten.

Kamerleden van D66 en Groen die willen snoeien in de veestapel om de stikstofbelasting op natuur te verkleinen, werden uitgejouwd toen ze op het podium voor de menigte verschenen. “Zolang ik minister van Landbouw ben, wordt de veestapel niet gehalveerd”, beloofde Carola Schouten. Schapenhouder Bart Kemp, de initiatiefnemer voor de ‘Agractie’, verweet haar de rechtsonzekerheid die nu heerst: “Toen u twee jaar geleden begon, beloofde u duidelijkheid, maar nooit was de onduidelijkheid zo groot. We zijn er klaar mee.” In Nederland werden eerst de melkveehouders onaangenaam verrast door de invoering van (prijzige) fosfaatrechten en nu delen alle veehouders in de klappen van een falend stikstofbeleid. De Raad van State haalde de Programma Aanpak Stikstof onderuit zodat vergunningen en de bijbehorende bedrijfsontwikkeling plots op losse schroeven staan.

“Laat Den Haag maar horen hoe boos de voedselmakers zijn”, sprak Kemp, waarop luid gejuich losbarstte bij de duizenden toehoorders. Hun tractoren droegen spandoeken die duidelijk maken hoe diep de frustratie zit. Een bloemlezing: “Ons land draait doordat de boer zaait. Het loopt verkeerd als het volk de boeren niet waardeert. De maat is vol, haal je stikstof maar bij Schiphol. Misschien bent u het vergeten: de boer zorgt voor uw eten. Ook een vegetariër heeft nood aan een agrariër. Nederlandse boeren al jaren aan de wereldtop, maar de verwijten houden niet op.”

Radio 1 belde naar Hendrik Vandamme, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat, om beter te begrijpen waarom de boeren in Nederland zo boos zijn. “Het voorstel vanuit de politiek om de veestapel te halveren, komt daar zeer hard aan. In Vlaanderen is een PAS-regeling uitgewerkt voor veebedrijven in de buurt van Europees beschermde natuur. Herinner je de boerenprotesten bij ons tijdens de wielerkoersen in 2015. Men heeft toen naar de boeren geluisterd, maar er moeten nog altijd een 70-tal veehouders stoppen of hun activiteiten omgooien. Voor hen kwam er een flankerend beleid. In Nederland is het niet alleen het stikstofverhaal want er wordt vaker met scherp geschoten op de landbouwsector. Denk aan de stalbezetting en stalbranden door dierenbeschermers. We moeten er als samenleving over waken dat er in de toekomst nog mensen willen starten als land- of tuinbouwer.”