Nieuw klimaatrapport ziet het somber in

Afgevaardigden van de lidstaten van de Verenigde Naties buigen zich deze week in Zuid-Korea over het jongste rapport van wetenschappers van het IPCC, het Intergovernemental Panel on Climate Change. Dat zesde rapport van het IPCC heeft een sombere toon: geen enkele regering ter wereld is ook maar een beetje op weg om haar belofte te verwezenlijken, met name een opwarming van de aarde te vermijden met meer dan anderhalve graad Celsius in vergelijking met het pre-industriële tijdperk.

Het aantal oplossingen dat het IPCC aanbiedt in het op 6.000 wetenschappelijke studies gebaseerde rapport, is beperkt. De opwarming met 1°C is overigens al een onomkeerbaar feit, een gevolg van de reeds uitgestoten broeikasgassen. De klimaatexpertengroepering IPSS werd opgericht tijdens de klimaatconferentie COP21 eind 2015 in Parijs. De deskundigen moesten uitvlooien hoe het objectief, een opwarming van de aarde met minder dan 1,5°C te verwezenlijken. Dat doel was vooral een eis van de meest kwetsbare staten, zoals de kleine eilandstaatjes, en werd pas te elfder ure goedgekeurd.

Intussen luiden de deskundigen de alarmbel vanwege de nadelige implicaties die ook een ‘beperkte’ opwarming van de aarde heeft. "Drie jaar geleden bestond er nog weinig wetenschappelijke lectuur over een opwarming met 1,5°C", zo verklaarde Jim Skea, docent aan het Imperial College in Londen en medevoorzitter van IPSS. Het 400 bladzijden tellende rapport beschrijft het grote verschil in impact tussen een opwarming met 1,5 en een met twee graden. De impact betreft de omvang van hittegolven, het uitsterven van diersoorten en de productiviteit van de landbouw.

Op de vraag of het hic et nunc nog mogelijk is, de opwarming binnen de perken (dus minder dan anderhalve graad) te houden, kan geen eenvoudig antwoord gegeven worden, zegt Valérie Masson-Delmotte, medevoorzitter van de zitting in Zuid-Korea. "We staan momenteel op een kruispunt", stelt zij, "Anderhalve graad, dat is bekijken wat ons gaat overkomen in ons leven, niet wat de volgende generatie te verduren zal krijgen". Stabiliseren op 1,5°C vereist een neutrale CO2-uitstoot tegen de helft van de eeuw. Dat wil zeggen: niets méér in de atmosfeer uitstoten dan wat je er uit kunt halen.

Binnen twee maanden begint het klimaatoverleg COP24 in Polen en daar moeten de VN-lidstaten hun in 2015 aangegane engagementen herzien. Die waren onvoldoende, want beloofden een globale opwarming van minder dan 3 graden. In Zuid-Korea stelt zich ook de vraag: wat gaan de Amerikanen doen? "Steunen zij de wetenschap, zoals zij dit in het verleden deden, of gaan zij dwars liggen?", vroeg een anonieme auteur van het rapport zich af. Dezelfde vraagtekens worden geplaatst achter de houding van andere grote milieuvervuilers, India, China en Saoedi-Arabië. De bijeenkomst in Incheon duurt nog tot vrijdag. Volgende week maandagzal de slottekst worden gepubliceerd.