Nieuwe appel kan niet terstond VLIF-subsidiabel zijn
Wanneer appels aan 1 euro per kilo aangeboden worden aan de consument houden producent en handel daar bijzonder weinig van over. Bovendien verliest de Jonagold-appel zelfs aan die prijs kopers aan de dubbel zo dure importappel Pink Lady. In plaats van te blijven aanzien dat Belgische fruittelers zich afkeren van onrendabele appelteelt, heeft winkelketen Colruyt een aantal onder hen overtuigd om twee nieuwe en door de consument uitverkoren appelsoorten in exclusiviteit te telen. Een fruitteler die mee de uitdaging aangaat, noemde het jammer dat zij geen investeringssteun krijgen voor de aanplanting. Vlaams parlementslid Jos De Meyer (CD&V) liet minister Joke Schauvliege uitklaren hoe dat komt.
Samen met drie fruittelers gaat Colruyt twee nieuwe appelsoorten in de markt zetten: Magic Star en Coryphée. De grootwarenhuisketen kocht van de veredelaars van beide rassen het recht om de appels in exclusiviteit te laten telen en in de eigen winkels op de markt te brengen. Aan de basis ligt de vaststelling dat de Jonagold-appel producent en handel weinig meerwaarde meer biedt terwijl de consument zich almaar vaker laat verleiden door (veel duurdere) importappels en clubrassen.
Na een opeenvolging van financiële tegenslagen (o.a. Rusland-boycot, juni-2016-storm) is het niet vanzelfsprekend om als fruitteler zwaar te investeren in een nieuwe aanplanting met een onbekend appelras, bovendien volledig overkapt met hagelnetten om de continuïteit in de productie te garanderen. Eén van de fruittelers die de stap durft zetten, verklaarde aan VILT dat het jammer is dat zij als pioniers investeringssteun op de aanplanting mislopen. Voor de hagelnetten krijgen ze die wel, maar de beide nieuwe appelrassen staan bij het Vlaams landbouwinvesteringsfonds (VLIF) nog niet te boek als subsidiabel.
Volksvertegenwoordiger Jos De Meyer verifieerde dat bij minister Joke Schauvliege, en informeerde zich over de procedure om nieuwe rassen aan de lijst toe te voegen. “De veredelaar van Coryphée deed nog geen aanvraag en kan dus niet opgenomen zijn op de VLIF-lijst van fruitrassen die in aanmerking komen voor 30 procent steun. Voor Magic Star is er wel een dossier in behandeling en is de beoordeling opgestart”, geeft de minister een stand van zaken. Periodiek gebeuren aanpassingen aan de VLIF-lijst, via een besluit van de Vlaamse regering. Dat neemt wat tijd in beslag gelet op de procedure (o.a. advies Raad van State) die daaraan vooraf gaat. Bovendien moet een nieuw ras vooraf geëvalueerd worden door een expertgroep uit de fruitsector.
Met één van de commerciële criteria die afgetoetst wordt bij opname van een nieuwe appel op de VLIF-rassenlijst, namelijk het engagement van een erkende telersvereniging, heeft parlementslid Jelle Engelbosch (N-VA) moeite. “Er zijn vandaag fruittelers die op zichzelf groot genoeg zijn om een nieuw product commercieel te ontwikkelen. Waarom moet het via telersverenigingen gebeuren”, wil hij weten. Volgens minister Joke Schauvliege zorgt dit voor een groot bereik aan telerszijde en een voldoende grote afzet. “De fruitsector heeft in het verleden al bewezen dat het een goede manier van werken is.”
De pioniers die innoveren op een manier die (nog) niet af te toetsen is aan een lijst met subsidiabele investeringen blijven in Vlaanderen niet in de kou staan. Zij kunnen projectsteun aanvragen voor de innovatie, buiten de reguliere procedure van het VLIF om. Die ligt zelfs hoger, namelijk op 40 procent van de subsidieerbare projectkosten. De voorwaarden zijn anders, net om er voor te zorgen dat ‘echte’ innovaties niet van steun verstoken blijven. Schauvliege verwijst in haar antwoord naar de tweede projectoproep waarvoor 7,7 miljoen euro beschikbaar is, dubbel zoveel als bij de vorige subsidieronde. Mocht er projectsteun gevraagd worden voor de door Colruyt in gang gezette vernieuwing in de appelteelt, dan zal dit afgetoetst worden aan de criteria, bijvoorbeeld de mate van innovatie.
