Nieuwe schimmelkloon woekert in bananenteelt wereldwijd

In 2013 signaleerde De Morgen al een eerste keer dat de banaan bedreigd wordt door een nieuwe schimmelziekte. De problemen in deze teelt blijven aanhouden, zo leert een nieuw artikel, want behalve de nieuwe variant van de oude doch gevreesde Panama-ziekte doet er ook een schimmel de ronde die ‘zwarte sigatoka’ heet. Waar die laatste nog te bestrijden is, zij het met grote milieuproblemen tot gevolg, maakt de Panama-ziekte gronden voor lange tijd onbruikbaar voor de teelt van bananen. De schimmel kan lang overleven in de bodem. Een bestrijdingsmethode bestaat niet.

In de jaren ’50 veroorzaakte de Panama-ziekte reeds grote schade in landen waar bananen geteeld worden. De destijds populaire bananensoort ‘gros michel’ moest eraan geloven en is uitgestorven. Een resistente bananenvariëteit, Cavendish genaamd, leek de oplossing maar eind jaren ’90 dook een nieuwe variant van de schimmel op die de resistentie doorbrak. Wetenschappers van Wageningen Universiteit hebben nu, samen met collega’s uit Australië en de VS, aangetoond dat één en dezelfde kloon van de bewuste schimmel cavendish-bananen aantast in meerdere, ver van elkaar verwijderde landen.

Dit betekent dat de schimmelkloon, bekend als ‘tropical race 4’, zich blijft verspreiden ondanks quarantainemaatregelen. De cavendish-banaan wordt wereldwijd geteeld, is voor de export een heel belangrijke variëteit maar blijkt zeer vatbaar voor de nieuwe variant van de Panama-ziekte. Grote delen van plantages in landen zoals Jordanië, Mozambique, China, de Filipijnen, Pakistan en Australië zijn door Panama-ziekte onbruikbaar voor het telen van bananen. Op dit moment zijn er geen mogelijkheden om de ziekte te bestrijden. Alleen quarantainemaatregelen kunnen voorkomen dat Panama-ziekte in bananenplantages terecht komt.

Bekend is dat in de natuur soorten voorkomen die resistent zijn tegen de Panama-ziekte. “Maar het duurt zeker tien jaar om een resistente banaan te ontwikkelen”, plaatst De Morgen een belangrijke kanttekening. “De schimmel is tot nu toe alleen in Zuid-Oost Azië en Australië opgedoken. Maar het is een kwestie van tijd voordat Afrika en Zuid-Amerika worden getroffen. En dat zou de wereldexport wel eens harde klappen kunnen toedienen.”