"Ondergronds Ventilus-traject is niet haalbaar"

De hoogspanningslijn die de elektriciteit die wordt opgewekt door toekomstige windparken op zee naar het binnenland moet transporteren, kan niet ondergronds. Tegen dit zogenaamde Ventilus-project kwam al snel tegenkanting van omwonenden, landbouwers en de lokale politiek. Door dit protest beslisten de Vlaamse overheid en Elia onder meer een technologiewerkgroep in het leven te roepen die bijkomend onderzoek moest verrichten. Deze werkgroep komt nu tot dezelfde conclusie: slechts een beperkt gedeelte van het traject kan ondergronds.

Het plan van het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid en van netbeheerder Elia om een nieuwe hoogspanningslijn van 82 kilometer te bouwen langs de E403 om zo de elektriciteit die wordt opgewekt op zee naar het binnenland te brengen, valt moeilijk bij heel wat burgers. Verhalen over de schadelijke gezondheidsimpact van hoogspanningskabels verontrusten van bij de aankondiging van het Ventilus-project de omwonenden. Landbouwers zijn dan weer bevreesd voor schadelijke effecten op hun veestapel.

Meteen bij de aankondiging in april 2019 organiseerden burgers zich in actiegroepen zoals ‘Burgerplatform Leefbaar E403’ en ‘Begraaf Ventilus’. Er kwamen tal van acties zoals een filterblokkade van lokale landbouwers of protest tijdens de infomarkten die Elia en de Vlaamse overheid organiseerden. Er werd vooral op aangedrongen om te kiezen voor een ondergronds traject van de hoogspanningslijn in plaats van een bovengronds. De lokale politiek heeft dit opgepikt en alle betrokken gemeentebesturen gaven een negatief advies.

Ook de provincie West-Vlaanderen gaf intussen een (niet-bindend) advies. Daarin stond onder meer dat alle alternatieven voor het traject van de hoogspanningslijn moeten onderzocht worden. Bovendien hamerde de provincie ook op zuinig ruimtegebruik, onder meer door zoveel mogelijk te kiezen voor een ondergronds netwerk.

Door het protest besliste de overheid om bijkomend onderzoek in te stellen. Dat werd opgesplitst in verschillende onderdelen: technologie, landbouw en gezondheid. De werkgroep technologie met daarin zes onafhankelijke experten werd gevraagd om een dubbelcheck te doen van de technologiestudie. Aan hen werd gevraagd om de bestaande studies en extra studies te beoordelen voor de dubbelcheck van de technologiestudie.

Intussen zijn de resultaten van deze dubbelcheck bekendgemaakt. Daaruit blijkt dat een ondergronds traject niet wenselijk is. “Als je ondergronds een leiding aanlegt, dan werk je met gelijkstroom terwijl het bovengronds om wisselstroom gaat”, legt Brigitte Borgmans van het Departement Omgeving in Het Nieuwsblad uit. “Heel wat studies tonen aan dat gelijkstroom niet veilig is. Buitenlandse experts bevestigen dit. Er zou wel een stuk van het tracé, ongeveer 12 kilometer, ondergronds kunnen komen.” Dat is een uitbreiding van het ondergronds traject met 4 kilometer, want in de initiële plannen was slechts een traject van 8 kilometer ondergronds.

De actiegroepen zijn teleurgesteld. “Dit keer hebben ze ons wel betrokken bij de werkgroepen, maar veel gehoor krijgen we niet. Wat zij beweren over de ondergrondse leidingen klopt volgens mij helemaal niet. Ook bij wisselstroom zijn er veel problemen, maar die minimaliseren ze. Maar de problemen met gelijkstroom hebben ze uitvergroot. Ze hebben gewoon een eenzijdige verdediging gebracht van hun standpunt. Het probleem is dat het veel te duur is om de leidingen ondergronds te brengen. De wil om alternatieven te bekijken, is er niet. Als ze effectief doorgaan met dit plan, dan zullen we zeker juridische stappen zetten”, zegt Francky Snaet van burgerplatform Leefbaar E403.

Het Departement Omgeving wijst erop dat er nog geen definitieve beslissing is genomen. De technische studie was een eerste in een rij van drie. Er volgen nog studies over de impact op de gezondheid en op de landbouw.